The Third Conditional in Kazakh grammar is used to express unreal situations in the past; these are events that did not happen, and their potential consequences. It is often constructed with the simple past tense in the ‘if’ clause followed by the past conditional form.
Exercise 1: Fill in the missing words
1. Егер мен *болмадым* (did not happen), сен менің қонысым болар едің.
2. Егер біз оған *жеткізбедік* (did not deliver), ол тауып кетер еді.
3. Біз өткен жылғы облысты *көрмедік* (did not see), ол жерде жат едік.
4. Егер олар көлемді *өзгертпеді* (did not change), олар мынаған аман-есен болар еді.
5. Егер сіз бұл шықпақты қарап жатқан болсаңыздар, болмаса *көрмедік* (did not see).
6. Олар байыттан кайтарылған есікке қарамай *түскендер* (went in).
7. Егер маған болмаса, мен арманымы *жеткізбеуші емеспін* (would not achieve).
8. Егер айтпасақ, ол сендерге *айтпайды* (would not tell).
9. Жыл болсаңыз, *күтпейді* (would not wait).
10. Егер онда болмасаңыз, оның *қайтпайды* (would not return).
11. Егер маған жазбасаңыз, ол менің дайындайтын желімді *жібермейді* (would not send).
12. Егер сіз келмесеңіз, мен қазақша оқымайтындайды *оқымайды* (would not read).
13. Егер алдағы ажыратылған жерге болмау керек болса, менің келмейтін болар едім *келмейтін* (would not come).
14. Егер болмақшы болмасаң, *болмайды* (would not be).
15. Егер осындай болмаса, *болмайды* (would not be).
2. Егер біз оған *жеткізбедік* (did not deliver), ол тауып кетер еді.
3. Біз өткен жылғы облысты *көрмедік* (did not see), ол жерде жат едік.
4. Егер олар көлемді *өзгертпеді* (did not change), олар мынаған аман-есен болар еді.
5. Егер сіз бұл шықпақты қарап жатқан болсаңыздар, болмаса *көрмедік* (did not see).
6. Олар байыттан кайтарылған есікке қарамай *түскендер* (went in).
7. Егер маған болмаса, мен арманымы *жеткізбеуші емеспін* (would not achieve).
8. Егер айтпасақ, ол сендерге *айтпайды* (would not tell).
9. Жыл болсаңыз, *күтпейді* (would not wait).
10. Егер онда болмасаңыз, оның *қайтпайды* (would not return).
11. Егер маған жазбасаңыз, ол менің дайындайтын желімді *жібермейді* (would not send).
12. Егер сіз келмесеңіз, мен қазақша оқымайтындайды *оқымайды* (would not read).
13. Егер алдағы ажыратылған жерге болмау керек болса, менің келмейтін болар едім *келмейтін* (would not come).
14. Егер болмақшы болмасаң, *болмайды* (would not be).
15. Егер осындай болмаса, *болмайды* (would not be).
Exercise 2: Fill in the missing words
1. Егер мен *сенді ашық көрмеспін* (did not see you openly), мен саған арманымды анықтау үшін болмайтынын байлаған болар едім.
2. Сіз бізді *көрмесеңіздер* (if you did not see us), сіздерге табу үшін осы жерде тұрмақты болмайды.
3. Егер *келмеген* (did not come), мен сендерге болмауын көрген кезде президентпен болу үшін болмас едім.
4. Егер осындай болсақ, мынау болар еді *іштеген боларымыз* (would have drunk).
5. Егер осындай болмаса, *көрмедік* (did not see).
6. «Егер сол болмаса», – деді Ричард, – «мен бірге жасашын болмайды.»
7. *Ешқашан емес* (never), тау сериясын аз болмақшы болмақ.
8. Егер сіз бізге болмасаңыз, сіздерге біздің көздерімізде көрген *болмасыз* (would not be).
9. Егер ол оны аларға мөлшерге орналасқан одаға *бермесе* (did not give), олар оның құрылымынан асырады.
10. Егер жоқ, онда *болмаса* (would not), деп жаттығу үшін жерделеді.
11. Мен қалай болмайды деп қарасаң, ол қандай боларын естіп *түсінбейдім* (would not understand).
12. Егер болмаса, мен оның болып тұрған екенін білмей *тура келмейдім* (would not come).
13. Ол әйелге айтқаннан кейін дек, *еңбекке болды* (went to work).
14. Егер болмасақ, онда олай болар *болмайды* (would not be).
15. Егер сіз оны қайтармасаңыз, онда оны «қайтару» деп атайды *сіз қайтармайдыңыз* (you would not return).
2. Сіз бізді *көрмесеңіздер* (if you did not see us), сіздерге табу үшін осы жерде тұрмақты болмайды.
3. Егер *келмеген* (did not come), мен сендерге болмауын көрген кезде президентпен болу үшін болмас едім.
4. Егер осындай болсақ, мынау болар еді *іштеген боларымыз* (would have drunk).
5. Егер осындай болмаса, *көрмедік* (did not see).
6. «Егер сол болмаса», – деді Ричард, – «мен бірге жасашын болмайды.»
7. *Ешқашан емес* (never), тау сериясын аз болмақшы болмақ.
8. Егер сіз бізге болмасаңыз, сіздерге біздің көздерімізде көрген *болмасыз* (would not be).
9. Егер ол оны аларға мөлшерге орналасқан одаға *бермесе* (did not give), олар оның құрылымынан асырады.
10. Егер жоқ, онда *болмаса* (would not), деп жаттығу үшін жерделеді.
11. Мен қалай болмайды деп қарасаң, ол қандай боларын естіп *түсінбейдім* (would not understand).
12. Егер болмаса, мен оның болып тұрған екенін білмей *тура келмейдім* (would not come).
13. Ол әйелге айтқаннан кейін дек, *еңбекке болды* (went to work).
14. Егер болмасақ, онда олай болар *болмайды* (would not be).
15. Егер сіз оны қайтармасаңыз, онда оны «қайтару» деп атайды *сіз қайтармайдыңыз* (you would not return).
