Compound nouns in Kazakh grammar refer to words made up of two or more words that function as a single unit of meaning. The combination could include noun + noun, noun + adjective, or adjective + noun. It’s crucial for students learning Kazakh to understand and implement compound nouns correctly, as they often give more precise meanings than individual words.
Exercise 1: Fill in the blanks with the correct compound noun.
1. *Жабайы-кенет* (dove-small) – менде бір жабайы-кенет болды.
2. *Балапан бейнебах* (chick-mutant) – сол балапан бейнебак азды.
3. *Өрнектес арал* (example-lake) – өрнектес аралдың суы таза.
4. *Ерекше-жари* (special-tether) – Бұл ерекше-жари нашар.
5. *Қастан-жат* (integral-caste) – Ол қастан-жаттың мүшесі.
6. *Қызыл шайан* (red-shrubs) – Қызыл шайан жетімдікке құйды.
7. *Үздік алаң* (wonderful-field) – Үздік алаңге бардық.
8. *Қолдан-жин* (hand-chain) – Қолдан-жинді алды.
9. *Қысқарарган* (short-cut) – Бұл қысқарар мекен.
10. *Көп-көмір* (many coal) – Бізде көп-көмір жоқ.
11. *Тобы келсет* (crowd-funnel) – Тобы келсет ашық.
12. *Жоғары-дәреже* (high-ranking) – ол жоғары-дәрежелі қызметкер.
13. *Ілп-біржалық* (cow-fair) – Ілп-біржалыққа жүгірдім.
14. *Сөз-бақы* (speech-garden) – Берілген сөз-бақы болмая тұр.
15. *Бірж-мол* (one-big) – Оның автомобілі бірж-мол.
Exercise 2: Please continue the following sentences using the appropriate compound noun.
1. *Бас-қарау* (head-management) – Компанияның бас-қарауы мені дауысқа шақыратты.
2. *Жыл-дайым* (year-always) – Ол жыл-дайым атысқан.
3. *Барлық-айдын* (all-clear) – Болмаса барлық-айдын-ай.
4. *Айналыс-жерекқас* (mix-cell) – Біз айналыс-жерекқас жұмыс істейміз.
5. *Халықара бағыт* (international-direction) – Ол халықара бағытты түсіну қажет.
6. *Үлкен-көрініс* (big-appearance) – Бұл үлкен-көрініс байланыс.
7. *Ұзақ-шолу* (long-wait) – Бұл ұзақ-шолу ақырланды.
8. *Сырлы шық* (secret-exit) – Бұның сырлы шығу жолы бар ма?
9. *Арқа-айналыс* (rear-mirror) – Арқа-айналыста кімдің ди мына көз.
10. *Өзге-жағдай* (other-case) – Бұл өзге-жағдай болады.
11. *Кескін тарама* (sharp-sieve) – Бұл кескін-тарама аса көмекші.
12. *Жер-көк* (earth-sky) – Кім OD жер-көктің арасы болып көру үшін.
13. *Бас-көлан* (head-tower) – Бас-көланға апаруда бұл ортаға аяқ тастаған.
14. *Арқа-айналым* (back-mirror) – Арқа-айналымнда жол сапақ көрінеді.
15. *Саусақ-шоқ* (bird-beak) – саусақ-шоқ менде жоқ.
