Compound-Complex Sentences in Kazakh grammar are sentences that have more than one main clause and at least one subordinate clause. The main clauses can function independently and carry their own meaning while subordinate clauses add depth and details to the main clause. In Kazakh, conjunctions like ‘сындайсырақ’ (in such a way), ‘өйткені’ (because), ‘ғой’ (but) are used to join these clauses. Let’s dive right into some examples.
Exercise 1: Fill in the blanks with appropriate conjunctions
1. Менің жұмысқа баруым керек *өйткені* мен шығармани жазуым керек. (because)
2. Ол кеш екеуиден жасалған *дегенмен* жоқ шығуы тиіс. (however)
3. Сіз бұл жерге келгенше, мен жұмыс *айақтайтынмен* дамысушы емес. (although)
4. Мен дайындықдан кейін осында жүгіруге арналған болатындықтан, мен гүл *көремін* . (so_that)
5. Ол күтпегенде мен келуім керек *болпесе* мен күткенормын. (unless)
6. Әзір, менің жұмысқа қайтуым үшін ретінде тақырыпты орындауды *күтіптурмын* . (before)
7. Ол келмеді *өйткені* ол болмаса, бірден қарапайым жағасын жоймаса, болмаса. (although)
8. Мен қазір ойда емеспін *сындайсырақ* мен жұмыс істеген сөздерді аламаймын. (therefore)
9. Сізде жоқ болған кезде мен келемін *дегенмен* мен күткен жоқ. (however)
10. Менің ұстап кетуім керек *өйткені* менің косылым жоқ. (because)
11. Егер ол жатса да, олға ертенің тақырыбын беру үшін *келесізбе*? (will_you)
12. Осында олардың бронза болуы *дегенмен* көбі да оида емес. (however)
13. Ол қазыр таң жоқ *сындайсырақ* болар еді. (therefore)
14. Олардың ертен жұмыс істеуге келуі мен ұшыратуым *сипаттамайтынмын* . (do_I)
15. Өзіңіз қалайсыздар деген болсаңыз да, *қой* менің сұрағамын ұстанамын. (yet)
Exercise 2: Fill in the blanks with appropriate conjunctions
1. Ол көп еді *сындайсырақ* болмайды. (therefore)
2. Мен қазір жұмыс істеймін *өйткені* ол кезде менің елімде бедір жатады. (because)
3. Үйге келгенде, адамдар менің келуімді *күтудемейтіндер* . (not_expecting)
4. Осы атаққа сақтау керек *өйткені* олардың келуі мүмкін. (because)
5. Егер ол жүрміз *ғой* ол ұшып авырмайыз ба? (if)
6. Ол бұл жағында менің дайындыққа келуі *сыпаттайтынба*? (is_he)
7. Сіздердің ертең презентация болуы *дегенмен* бірнеше адам жоқ. (however)
8. Олар қана жаттығушы болған жағдайда, *өйткені* оларды болмаса, мен жұмыс істей алмаймын. (because)
9. Ол ешбір нәрсе түсінбейді *сындайсырақ* болар еді. (therefore)
10. Осы барлық адамдардың елінде болуы *келесіз* . (should_you)
11. Ол ертен келуге дайындыққа көз қою үшін, сіздерді *келтіріп* . (bring)
12. Өндіру процессінде болмаса, сіздердің күлінуіңізді *дегенмен* бір қаза болмайды. (although)
13. Осылайша болады *ғой* сіздердің жаттығушы қалуыңыз керек. (if)
14. Олардың былай болуы *дегенмен* біреудің осында болуы тиіс. (however)
15. Ол келмеді *өйткені* менің жұмыс істеуім керек. (because)
