Compound-complex sentences in Azerbaijani grammar consist of at least two independent clauses and one or more dependent clauses. These sentences allow for a more precise and detailed expression of ideas or events in the Azerbaijani language. This type of sentence structure is quite common in Azerbaijani, and mastering it will greatly improve your language skills. The following exercises will help you practice constructing compound-complex sentences in Azerbaijani with fill-in-the-blank exercises.
Exercise 1: Complete the Compound-Complex Sentences
1. MÉn *kitabı* (book) oxudum, Ć§Ć¼nki o Ƨox maraqlı idi vÉ dostum mÉnÉ tÉklif etmiÅdi.
2. SÉn *filmÉ* (movie) baxanda, mÉn iÅÉ getdim vÉ dayanacaÄa yaxınlaÅdım.
3. O, *ÅiÅÉni* (bottle) aƧdı, halbuki uÅaq yatırdı vÉ qÉfil yaza Ƨıxacaqdı.
4. Biz bu *kafeni* (cafe) seƧdik, Ć§Ć¼nki yemÉklÉr lÉzzÉtli idi vÉ qiymÉtlÉrbildiriÅi hesablanmıÅdı.
5. Onlar Ƨox *Åadam* (happy) gƶrĆ¼nĆ¼rlÉr, zira Ć¼zÉrindÉ Ć§alıÅdıları layihÉ uÄurlu olub vÉ seherdÉ qalxdı.
6. *Matematika* (mathematics) dÉrsi ƧÉtin, lakin coÅqulu olduÄu halda, uÅaqlar uÄraÅdılar vÉ Ć§ox irÉlilÉyib.
7. FikrimcÉ, *ziyafÉtin* (banquet) tÉÅkil olunacaÄı salon bƶyĆ¼k vÉ rahatdır, belÉ ki, bĆ¼tĆ¼n qonaqlar ÉylÉÅÉ bilÉr vÉ sÉmimiyyÉt yarada bilÉr.
8. *Komandası* (team) mÉÄlub olduÄu Ć¼Ć§Ć¼n, o yıqıldı, lakin yenÉ dÉ Ć¼midli idi vÉ digÉr oyuna hazırlaÅırdı.
9. Aprel ayında hava anidÉn *iÅıÄı* (light) dÉyiÅir, Ć§Ć¼nki hava ÅÉraiti gÉotermal vÉ atmosferik ÅÉrtlÉri sınmayıÅdır.
10. Ä°lin *yazında* (summer) olub, qıÅın novruz ÅÉni vÉ Ć¼midli perspektivÉ Ć§evrilir.
11. *Ä°ÅƧi* (worker) Ƨox ƧÉtin iÅlÉdi, Ć§Ć¼nki onun vaxtı Ƨatırdı vÉ iÅinin ƧÉtinliyinÉ gƶrÉ rahatlaÅdı.
12. *Qızı* (girl) bƶlgÉdÉ Én gƶzÉl aÄacların arasında oyun oynadı, Ć§Ć¼nki burası aÄacların altında gƶlgÉ vÉ hÉzinÉ avtaranı idi.
13. *Dostları* (friends) milli parka getdilÉr, halbuki doÄaya vÉ lÉzzÉtli gƶzÉl ÅÉkillÉrÉ bƶyĆ¼dĆ¼k.
14. UÅaq *avelum* (storm) havası ilÉ evdÉ qaldı, Ć§Ć¼nki iÅÉ getmÉli idi vÉ yaÄıŠgĆ¼clÉndi.
15. *ĆzÉrinÉ* (name) yazılan kitabın yazılıÅından sonra, yaÅlı adam bayraq qaldırdı vÉ bu ÉlamÉtƧil gĆ¼nĆ¼ qeyd etdi.
2. SÉn *filmÉ* (movie) baxanda, mÉn iÅÉ getdim vÉ dayanacaÄa yaxınlaÅdım.
3. O, *ÅiÅÉni* (bottle) aƧdı, halbuki uÅaq yatırdı vÉ qÉfil yaza Ƨıxacaqdı.
4. Biz bu *kafeni* (cafe) seƧdik, Ć§Ć¼nki yemÉklÉr lÉzzÉtli idi vÉ qiymÉtlÉrbildiriÅi hesablanmıÅdı.
5. Onlar Ƨox *Åadam* (happy) gƶrĆ¼nĆ¼rlÉr, zira Ć¼zÉrindÉ Ć§alıÅdıları layihÉ uÄurlu olub vÉ seherdÉ qalxdı.
6. *Matematika* (mathematics) dÉrsi ƧÉtin, lakin coÅqulu olduÄu halda, uÅaqlar uÄraÅdılar vÉ Ć§ox irÉlilÉyib.
7. FikrimcÉ, *ziyafÉtin* (banquet) tÉÅkil olunacaÄı salon bƶyĆ¼k vÉ rahatdır, belÉ ki, bĆ¼tĆ¼n qonaqlar ÉylÉÅÉ bilÉr vÉ sÉmimiyyÉt yarada bilÉr.
8. *Komandası* (team) mÉÄlub olduÄu Ć¼Ć§Ć¼n, o yıqıldı, lakin yenÉ dÉ Ć¼midli idi vÉ digÉr oyuna hazırlaÅırdı.
9. Aprel ayında hava anidÉn *iÅıÄı* (light) dÉyiÅir, Ć§Ć¼nki hava ÅÉraiti gÉotermal vÉ atmosferik ÅÉrtlÉri sınmayıÅdır.
10. Ä°lin *yazında* (summer) olub, qıÅın novruz ÅÉni vÉ Ć¼midli perspektivÉ Ć§evrilir.
11. *Ä°ÅƧi* (worker) Ƨox ƧÉtin iÅlÉdi, Ć§Ć¼nki onun vaxtı Ƨatırdı vÉ iÅinin ƧÉtinliyinÉ gƶrÉ rahatlaÅdı.
12. *Qızı* (girl) bƶlgÉdÉ Én gƶzÉl aÄacların arasında oyun oynadı, Ć§Ć¼nki burası aÄacların altında gƶlgÉ vÉ hÉzinÉ avtaranı idi.
13. *Dostları* (friends) milli parka getdilÉr, halbuki doÄaya vÉ lÉzzÉtli gƶzÉl ÅÉkillÉrÉ bƶyĆ¼dĆ¼k.
14. UÅaq *avelum* (storm) havası ilÉ evdÉ qaldı, Ć§Ć¼nki iÅÉ getmÉli idi vÉ yaÄıŠgĆ¼clÉndi.
15. *ĆzÉrinÉ* (name) yazılan kitabın yazılıÅından sonra, yaÅlı adam bayraq qaldırdı vÉ bu ÉlamÉtƧil gĆ¼nĆ¼ qeyd etdi.
Exercise 2: Complete the Compound-Complex Sentences
1. NÉ zaman ki, *ayı* (bear) qÉfilÉ gƶrdĆ¼k, biz teleskopla baxdıq vÉ qorxduk.
2. MÉn sabah *yemÉyim* (breakfast) hazırlayırkÉn, qızım uÅaq baÄıdÉn gÉldi vÉ mÉnÉ danıÅdı.
3. Nigar *paltarlarını* (clothes) havaÄa astı, halbuki yaÄıŠbaÅladı vÉ yerÉ dĆ¼ÅmÉyÉ baÅladı.
4. *MĆ¼badilÉ* (exchange) dÉyÉri dĆ¼ÅdĆ¼kdÉn sonra, biznesmen bƶyĆ¼klÉri ƶlkÉnin valyuta siyasÉtini arayıÅla mĆ¼zakirÉ etdi vÉ istÉdi.
5. TÉlÉbÉ, *professoramarÉs* (professor) aƧıq rÉyini aldı, ona hÉdÉyi Ć¼Ć§Ć¼n dÉyÉrlÉndirildi vÉ onun sƶzĆ¼nÉ tabe oldu.
6. AkÅamlar *soÄuk* (cold) olduÄu Ć¼Ć§Ć¼n, qadın Åal ilÉ baÅını ƶrtdĆ¼ vÉ narazı qaldı.
7. *RĆ¼zgar* (wind) qĆ¼vvÉtlÉ kĆ¼lÉyi aƱa ƧaÄırdı, belÉ ki, uÅaqlar kĆ¼lÉyÉ tikildi vÉ oyunu dayandırdı.
8. Ä°ÅƧi *limitlÉrini* (limits) yĆ¼ksÉldir, zira onlar ƶlkÉnin ÅƶhrÉtini artırır vÉ simulayak fikir verir.
9. *FilmlÉrin* (films) direktoru mÉrkÉzi planlama mÉrkÉzini tÉyin etdi, Ć§Ć¼nki mĆ¼ntÉzÉmi bƶlÉk ƧÉtimli vÉ tÉÅÉkkĆ¼r etdi.
10. UÅaq *balyaları* (pots) dÉvÉtdÉn sonra, ofisÉ qayıtdı vÉ yeni iÅÉ iÅÉ baÅladı.
11. MÉvhuma tez *cavab* (answer) verdim, Ć§Ć¼nki onun saÄlamlıÄa dÉrhal diqqÉt yetirildi vÉ anında tÉyinat tÉqdim etdi.
12. HÉkim *dÉrmanı* (medicine) yazdı, Ć§Ć¼nki xÉstÉ Ć§ox aÄrıdı vÉ durumu onun artdı.
13. MÉn onun *adaylıÄını* (candidacy) dÉstÉklÉyirÉm, Ć§Ć¼nki bĆ¼tĆ¼n seƧkilÉr mĆ¼xtÉlif sistemlÉrÉ sıyxı mĆ¼hĆ¼m nÉticÉlÉr verir vÉ dayanır.
14. *Qonaq* (guest) idman mÉrkÉzindÉ qaldı, Ć§Ć¼nki stolĆ¼stĆ¼ndÉ idmanƧılar sakit sudan ƧıxıŠyerlÉri axtarır vÉ samuray suvda laqqı eÅidir.
15. *Ayının* (mountain) ÉtÉyindÉki, ÅÉhÉr sĆ¼ni gƶl ilÉ ÉhatÉ olunub vÉ uÅaqlar gƶldÉ zÉrif oyun oynayırlar.
2. MÉn sabah *yemÉyim* (breakfast) hazırlayırkÉn, qızım uÅaq baÄıdÉn gÉldi vÉ mÉnÉ danıÅdı.
3. Nigar *paltarlarını* (clothes) havaÄa astı, halbuki yaÄıŠbaÅladı vÉ yerÉ dĆ¼ÅmÉyÉ baÅladı.
4. *MĆ¼badilÉ* (exchange) dÉyÉri dĆ¼ÅdĆ¼kdÉn sonra, biznesmen bƶyĆ¼klÉri ƶlkÉnin valyuta siyasÉtini arayıÅla mĆ¼zakirÉ etdi vÉ istÉdi.
5. TÉlÉbÉ, *professoramarÉs* (professor) aƧıq rÉyini aldı, ona hÉdÉyi Ć¼Ć§Ć¼n dÉyÉrlÉndirildi vÉ onun sƶzĆ¼nÉ tabe oldu.
6. AkÅamlar *soÄuk* (cold) olduÄu Ć¼Ć§Ć¼n, qadın Åal ilÉ baÅını ƶrtdĆ¼ vÉ narazı qaldı.
7. *RĆ¼zgar* (wind) qĆ¼vvÉtlÉ kĆ¼lÉyi aƱa ƧaÄırdı, belÉ ki, uÅaqlar kĆ¼lÉyÉ tikildi vÉ oyunu dayandırdı.
8. Ä°ÅƧi *limitlÉrini* (limits) yĆ¼ksÉldir, zira onlar ƶlkÉnin ÅƶhrÉtini artırır vÉ simulayak fikir verir.
9. *FilmlÉrin* (films) direktoru mÉrkÉzi planlama mÉrkÉzini tÉyin etdi, Ć§Ć¼nki mĆ¼ntÉzÉmi bƶlÉk ƧÉtimli vÉ tÉÅÉkkĆ¼r etdi.
10. UÅaq *balyaları* (pots) dÉvÉtdÉn sonra, ofisÉ qayıtdı vÉ yeni iÅÉ iÅÉ baÅladı.
11. MÉvhuma tez *cavab* (answer) verdim, Ć§Ć¼nki onun saÄlamlıÄa dÉrhal diqqÉt yetirildi vÉ anında tÉyinat tÉqdim etdi.
12. HÉkim *dÉrmanı* (medicine) yazdı, Ć§Ć¼nki xÉstÉ Ć§ox aÄrıdı vÉ durumu onun artdı.
13. MÉn onun *adaylıÄını* (candidacy) dÉstÉklÉyirÉm, Ć§Ć¼nki bĆ¼tĆ¼n seƧkilÉr mĆ¼xtÉlif sistemlÉrÉ sıyxı mĆ¼hĆ¼m nÉticÉlÉr verir vÉ dayanır.
14. *Qonaq* (guest) idman mÉrkÉzindÉ qaldı, Ć§Ć¼nki stolĆ¼stĆ¼ndÉ idmanƧılar sakit sudan ƧıxıŠyerlÉri axtarır vÉ samuray suvda laqqı eÅidir.
15. *Ayının* (mountain) ÉtÉyindÉki, ÅÉhÉr sĆ¼ni gƶl ilÉ ÉhatÉ olunub vÉ uÅaqlar gƶldÉ zÉrif oyun oynayırlar.