Agent Prepositions in the Kazakh grammar serve to clarify the agency or the ‘doer’ of an action. They often indicate relationships of causation, possession, and association, among others. Mastery of these prepositions significantly enhances fluency and comprehension in the Kazakh language.
Exercise 1: Fill in the blanks with the correct agent prepositions.
1. Менің *жұмысқа* (work) кетім қажет.
2. *Атырасы* (barely) су қажет.
3. Ондай *жағдайда* (without) не істеу керек?
4. Олар менің *кітапты* (book) оқымайды.
5. *Қанағаттанатын* (satisfactory) жауап болды.
6. Мысал *бойынша* (as per instructions) жұмыс істеді.
7. Мынау *үшін* (for) оқи алмаймын.
8. Сіз *жатсаңыз* (while seating) бөлім жасап аласыз ба?
9. Ол біздің *қарсы* (against) шығуды бастады.
10. *Жүріп* (while going) телефонды алдым.
11. Сенің *көмекшісісін* (helper) көру қажет.
12. Ол *белгілі* (certain) уақытта болады.
13. Менің *жатықтаушы* (opponent) болмаңыз.
14. Бұл ол *арқұлары* (on behalf) орындалды.
15. Осы *аріптестігім* (my assumption) негізінде ойладым.
2. *Атырасы* (barely) су қажет.
3. Ондай *жағдайда* (without) не істеу керек?
4. Олар менің *кітапты* (book) оқымайды.
5. *Қанағаттанатын* (satisfactory) жауап болды.
6. Мысал *бойынша* (as per instructions) жұмыс істеді.
7. Мынау *үшін* (for) оқи алмаймын.
8. Сіз *жатсаңыз* (while seating) бөлім жасап аласыз ба?
9. Ол біздің *қарсы* (against) шығуды бастады.
10. *Жүріп* (while going) телефонды алдым.
11. Сенің *көмекшісісін* (helper) көру қажет.
12. Ол *белгілі* (certain) уақытта болады.
13. Менің *жатықтаушы* (opponent) болмаңыз.
14. Бұл ол *арқұлары* (on behalf) орындалды.
15. Осы *аріптестігім* (my assumption) негізінде ойладым.
Exercise 2: Complete the sentences using appropriate agent prepositions.
1. Осы *жаттығу* (direction) менеткен болсаңыз, тура жолдасыз.
2. Ол сіздің *жолдасыңыз* (partner) болады.
3. Осы *аякоз* (footrest) көтерілді.
4. Сіз менің *жануарым* (my pet) боласыз.
5. Ол менің *бауырласым* (cousin) болады.
6. Мен заттың *үшін* (for) төледім.
7. Біз сіздің *дауыстыңыз* (supporter) боламыз.
8. Осы *қонақты* (guest) қарасаңыз, тыныштық болады.
9. Мен сіздің *болашақты* (future) көру қажет.
10. Осы *жолдасы* (partner) жүруді бастаңыз.
11. Ол сіздің *көмекшісіңіз* (helper) болады.
12. Осы сөздер жалғыз қана *радионы* (set) гырдасыз.
13. Ол осы *жағдайда* (without) ой қойды.
14. Ол *кітаптыңызды* (your book) оқымайды.
15. Менің *ісімді* (work) орындау керек.
2. Ол сіздің *жолдасыңыз* (partner) болады.
3. Осы *аякоз* (footrest) көтерілді.
4. Сіз менің *жануарым* (my pet) боласыз.
5. Ол менің *бауырласым* (cousin) болады.
6. Мен заттың *үшін* (for) төледім.
7. Біз сіздің *дауыстыңыз* (supporter) боламыз.
8. Осы *қонақты* (guest) қарасаңыз, тыныштық болады.
9. Мен сіздің *болашақты* (future) көру қажет.
10. Осы *жолдасы* (partner) жүруді бастаңыз.
11. Ол сіздің *көмекшісіңіз* (helper) болады.
12. Осы сөздер жалғыз қана *радионы* (set) гырдасыз.
13. Ол осы *жағдайда* (without) ой қойды.
14. Ол *кітаптыңызды* (your book) оқымайды.
15. Менің *ісімді* (work) орындау керек.
