Learning a new language can be an exciting yet challenging journey. When it comes to Macedonian, understanding the nuances between verbs and how they are used in different contexts is crucial. Two such verbs that often cause confusion are останува (to stay) and напушта (to leave). This article aims to clarify their meanings, uses, and provide example sentences to help you grasp these essential verbs better.

Остани (To Stay)

The verb останува in Macedonian translates to “to stay” in English. This verb is used when someone remains in a particular place or condition.

останува – to stay
Таа секогаш останува дома за време на викендите.
She always stays at home during the weekends.

Conjugation of останува

Here is how останува is conjugated in the present tense:

– Јас останувам (I stay)
Јас останувам дома денес.
I am staying at home today.

– Ти остануваш (You stay, informal)
Ти остануваш со мене вечерва.
You are staying with me tonight.

– Тој/Таа/Тоа останува (He/She/It stays)
Тој останува на работа до доцна.
He stays at work until late.

– Ние остануваме (We stay)
Ние остануваме во хотелот.
We are staying at the hotel.

– Вие останувате (You stay, formal or plural)
Вие останувате тука до утре.
You are staying here until tomorrow.

– Тие остануваат (They stay)
Тие остануваат во градот за викендот.
They are staying in the city for the weekend.

Common Phrases with останува

останува дома – to stay at home
Таа ќе останува дома утре.
She will stay at home tomorrow.

останува мирен – to stay calm
Тој останува мирен во тешки ситуации.
He stays calm in difficult situations.

останува буден – to stay awake
Тие остануваат будни до доцна во ноќта.
They stay awake until late at night.

Напушти (To Leave)

The verb напушта in Macedonian translates to “to leave” in English. It is used when someone departs from a place or situation.

напушта – to leave
Тој ќе напушти градот утре наутро.
He will leave the city tomorrow morning.

Conjugation of напушта

Here is how напушта is conjugated in the present tense:

– Јас напуштам (I leave)
Јас напуштам работа секој ден во шест часот.
I leave work every day at six o’clock.

– Ти напушташ (You leave, informal)
Ти напушташ училиште рано.
You leave school early.

– Тој/Таа/Тоа напушта (He/She/It leaves)
Таа напушта состанокот предвреме.
She leaves the meeting early.

– Ние напуштаме (We leave)
Ние напуштаме градот за празниците.
We leave the city for the holidays.

– Вие напуштате (You leave, formal or plural)
Вие напуштате училницата по часот.
You leave the classroom after the lesson.

– Тие напуштаат (They leave)
Тие напуштаат забавата рано.
They leave the party early.

Common Phrases with напушта

напушта работа – to leave work
Тој напушта работа секој ден во пет часот.
He leaves work every day at five o’clock.

напушта дом – to leave home
Таа напушта дом за да оди на училиште.
She leaves home to go to school.

напушта земја – to leave the country
Тие ќе напуштаат земја следната недела.
They will leave the country next week.

Usage in Different Contexts

Understanding the context in which these verbs are used is essential. Both останува and напушта can be used in various scenarios, including everyday conversations, formal settings, and literary works.

Everyday Conversations

In daily conversations, these verbs are commonly used to describe simple actions like staying at home or leaving for work.

останува дома
Тој останува дома кога е болен.
He stays home when he is sick.

напушта работа
Јас напуштам работа секој ден во пет часот.
I leave work every day at five o’clock.

Formal Settings

In formal settings, these verbs can be used to describe professional or official actions.

останува на состанок – to stay in a meeting
Таа останува на состанок до крајот.
She stays in the meeting until the end.

напушта проект – to leave a project
Тој напушта проект поради несогласувања.
He leaves the project due to disagreements.

Literary Works

In literature, these verbs are used to convey deeper emotions and actions.

останува верен – to stay faithful
Тој останува верен на своите идеали.
He stays faithful to his ideals.

напушта љубов – to leave love
Таа напушта љубов за да го следи својот сон.
She leaves love to follow her dream.

Negative Forms

Both verbs can be used in their negative forms to indicate the opposite action.

останува

не останува – does not stay
Тој не останува долго на забавите.
He does not stay long at parties.

напушта

не напушта – does not leave
Таа не напушта никогаш без да каже збогум.
She never leaves without saying goodbye.

Imperative Forms

Giving commands or making requests also requires the imperative form of these verbs.

останува

Остани – Stay (informal singular)
Остани тука и почекај ме.
Stay here and wait for me.

Останете – Stay (formal/plural)
Останете во редот, ве молам.
Stay in line, please.

напушта

Напушти – Leave (informal singular)
Напушти ја собата веднаш.
Leave the room immediately.

Напуштете – Leave (formal/plural)
Напуштете го објектот во случај на пожар.
Leave the building in case of fire.

Synonyms and Related Words

Understanding synonyms and related words can enhance your vocabulary and make your language use more versatile.

Synonyms for останува

престојува – to reside
Таа престојува во хотелот.
She resides in the hotel.

живее – to live
Тој живее во Скопје.
He lives in Skopje.

Synonyms for напушта

заминува – to depart
Тој заминува утре наутро.
He departs tomorrow morning.

тргнува – to set off
Тие тргнуваат на патување.
They set off on a journey.

Practice Exercises

To solidify your understanding of these verbs, here are a few practice exercises.

Fill in the Blanks

1. Јас секогаш __________ дома за време на викендите.
2. Тој __________ работа секој ден во шест часот.
3. Ние __________ во хотелот.
4. Тие __________ градот за празниците.
5. Таа __________ на состанокот до крајот.

Translation

Translate the following sentences into Macedonian:

1. She stays at home during the weekends.
2. He leaves work every day at five o’clock.
3. We stay in the hotel.
4. They leave the city for the holidays.
5. She stays in the meeting until the end.

By understanding and practicing the usage of останува and напушта, you will be able to communicate more effectively in Macedonian. These verbs are fundamental and frequently used, making them essential for everyday conversations as well as more formal interactions. Happy learning!