Learning a new language is always a fascinating journey, and Kazakh is no exception. One of the fundamental aspects of any language is understanding how it expresses concepts of time, particularly the dichotomy of day and night. In Kazakh, these concepts are denoted by the words Күн (day) and Түн (night). This article will explore these terms in depth, along with related vocabulary, to help you gain a more comprehensive understanding of how to talk about time in Kazakh.

Күн – Day

Күн
The word Күн means “day” in Kazakh. It can also mean “sun,” depending on the context.
Күн бүгін өте жылы.
The day is very warm today.

Таң
The word Таң refers to the “morning” or the early part of the day.
Таңғы ас іштің бе?
Did you have breakfast?

Түсте
The word Түсте means “noon” or “midday.”
Біз түсте кездесейік.
Let’s meet at noon.

Кеш
The word Кеш means “evening.”
Кешке не істейсің?
What are you doing in the evening?

Күндіз
The word Күндіз refers to the daytime, the period when the sun is up.
Күндіз жұмыс істеймін.
I work during the day.

Түскен
The word Түскен means “afternoon,” the time after noon but before evening.
Түскенде спортпен шұғылданамын.
I exercise in the afternoon.

Жарық
The word Жарық means “light,” which is abundant during the day.
Жарық бөлмеде кітап оқыған ұнайды.
I like reading a book in a well-lit room.

Күнтізбе
The word Күнтізбе means “calendar.”
Күнтізбеден күндерді тексер.
Check the dates on the calendar.

Күнтізбе
The word Күнтізбе means “calendar.”
Күнтізбеден күндерді тексер.
Check the dates on the calendar.

Күн шыққанда
The phrase Күн шыққанда means “at sunrise.”
Күн шыққанда серуендеуге шықтым.
I went for a walk at sunrise.

Күн батқанда
The phrase Күн батқанда means “at sunset.”
Күн батқанда үйге қайттым.
I returned home at sunset.

Түн – Night

Түн
The word Түн means “night” in Kazakh.
Түн өте тыныш болды.
The night was very quiet.

Түнгі
The word Түнгі means “nightly” or “nocturnal,” referring to things associated with the night.
Түнгі аспанда жұлдыздар жарқырайды.
Stars shine in the nightly sky.

Түн ортасы
The phrase Түн ортасы means “midnight.”
Түн ортасында ояндым.
I woke up at midnight.

Түнде
The word Түнде means “at night.”
Түнде жақсы ұйықтадым.
I slept well at night.

Қараңғы
The word Қараңғы means “dark,” which is characteristic of the night.
Түнде қараңғы болады.
It gets dark at night.

Түнгі уақыт
The phrase Түнгі уақыт means “night time.”
Түнгі уақытта кино көргенді ұнатамын.
I enjoy watching movies during the night time.

Түнгі клуб
The phrase Түнгі клуб means “night club.”
Біз түнгі клубқа бардық.
We went to a night club.

Ай
The word Ай means “moon,” often visible in the night sky.
Ай түнде жарқырайды.
The moon shines at night.

Жұлдыз
The word Жұлдыз means “star.”
Түнгі аспанда жұлдыздар көп.
There are many stars in the night sky.

Ұйқы
The word Ұйқы means “sleep.”
Менің ұйқым келіп тұр.
I am feeling sleepy.

Түс
The word Түс means “dream.”
Мен әдемі түс көрдім.
I had a beautiful dream.

Түнгі тыныштық
The phrase Түнгі тыныштық means “night silence.”
Түнгі тыныштықты ұнатамын.
I like the silence of the night.

Түнгі аспан
The phrase Түнгі аспан means “night sky.”
Түнгі аспан жұлдыздарға толы.
The night sky is full of stars.

Түнгі серуен
The phrase Түнгі серуен means “night walk.”
Түнгі серуенге шықтық.
We went for a night walk.

Combining Day and Night Concepts

Understanding how to combine day and night concepts will help you become more fluent in Kazakh. Here are some additional vocabulary and phrases that combine both Күн and Түн.

Күн мен түн
The phrase Күн мен түн means “day and night.”
Күн мен түн ауысып тұрады.
Day and night alternate.

Тәулік
The word Тәулік means “24 hours” or “day and night cycle.”
Тәулігіне 24 сағат бар.
There are 24 hours in a day and night cycle.

Күндіз-түні
The phrase Күндіз-түні means “day and night” or “around the clock.”
Ол күндіз-түні жұмыс істейді.
He works around the clock.

Күндізгі және түнгі
The phrase Күндізгі және түнгі means “daytime and nighttime.”
Күндізгі және түнгі температуралар әр түрлі.
Daytime and nighttime temperatures are different.

Түнгі және күндізгі
The phrase Түнгі және күндізгі means “night and day,” often used to describe something that is very different.
Олардың мінездері түнгі және күндізгі сияқты.
Their personalities are like night and day.

Күн мен түннің теңелуі
The phrase Күн мен түннің теңелуі means “equinox,” when day and night are of equal length.
Күн мен түннің теңелуі көктемде болады.
The equinox occurs in the spring.

Күнде
The word Күнде means “every day.”
Күнде таңертең жүгіремін.
I run every day in the morning.

Түнде
The word Түнде means “every night.”
Түнде кітап оқимын.
I read a book every night.

Understanding these vocabulary terms and how they are used in sentences will give you a solid foundation in discussing day and night in Kazakh. Practice these words and phrases regularly to become more comfortable with them. Happy learning!