Sport is een integraal onderdeel van het leven in veel culturen over de hele wereld, en Swahili-sprekende landen zijn daarop geen uitzondering. Voor Nederlanders die Swahili willen leren, kan het kennen van sporttermen niet alleen helpen bij het begrijpen van lokale sporten en tradities, maar ook bij het voeren van gesprekken en het ontwikkelen van taalvaardigheden. In dit artikel zullen we een verscheidenheid aan sportgerelateerde termen in het Swahili verkennen, compleet met definities en voorbeeldzinnen.

Voetbal

Mpira wa miguu – Voetbal. Dit is de meest populaire sport in veel Swahili-sprekende landen.

Watoto wanapenda kucheza mpira wa miguu baada ya shule.

Golikipa – Doelman. De speler die de taak heeft om het doel te verdedigen.

Golikipa wetu alifanya kazi nzuri jana, hakuna goli lililofungwa.

Mshambuliaji – Aanvaller. De speler die voornamelijk verantwoordelijk is voor het scoren van doelpunten.

Mshambuliaji alifunga mabao mawili katika mchezo wa jana.

Beki – Verdediger. De speler die helpt om aanvallen van de tegenstander te stoppen.

Beki wetu ni hodari sana, anazuia mashambulizi yote.

Kiungo – Middenvelder. De speler die zowel aanvallende als verdedigende taken uitvoert.

Kiungo anapaswa kuwa na stamina nzuri na ujuzi wa kupiga pasi.

Rafu – Overtreding. Een actie die tegen de regels ingaat.

Mchezaji alipewa kadi nyekundu kwa kufanya rafu mbaya.

Kona – Hoekschop. Een manier om het spel te hervatten wanneer de bal over de doellijn gaat zonder een doelpunt te maken, en de bal het laatst door een verdediger is aangeraakt.

Timu yetu ilipata kona tatu katika kipindi cha kwanza.

Atletiek

Mbio – Rennen. Een wedstrijd waarbij deelnemers zo snel mogelijk een bepaalde afstand moeten afleggen.

Alishinda mbio za mita mia moja jana.

Kuruka juu – Hoogspringen. Een atletiekevenement waarbij deelnemers proberen zo hoog mogelijk over een lat te springen.

Aliweka rekodi mpya katika kuruka juu.

Kuruka na magongo – Polsstokhoogspringen. Een atletiekevenement waarbij deelnemers met behulp van een lange paal zo hoog mogelijk springen.

Kuruka na magongo ni moja ya michezo migumu zaidi katika riadha.

Kurusha mkuki – Speerwerpen. Een atletiekevenement waarbij een speer zo ver mogelijk wordt geworpen.

Aliweza kurusha mkuki kwa umbali wa mita sitini.

Kurusha kisahani – Discuswerpen. Een atletiekevenement waarbij een discus zo ver mogelijk wordt geworpen.

Kurusha kisahani kunahitaji nguvu na mbinu.

Basketbal

Kikapu – Basket. De ring waarin de bal moet worden gegooid om punten te scoren.

Alifunga pointi tatu kwa kurusha mpira kwenye kikapu.

Mpira wa kikapu – Basketbal. De sport waarbij twee teams tegen elkaar spelen met als doel de bal door de ring van de tegenstander te gooien.

Anapenda sana kucheza mpira wa kikapu na marafiki zake.

Pointi – Punt. De eenheid waarmee de score in basketbal wordt gemeten.

Timu yetu ilipata pointi nyingi katika kipindi cha pili.

Kuiba mpira – Stelen van de bal. Het actie waarbij een speler de bal van de tegenstander afpakt.

Alifanikiwa kuiba mpira na kuanzisha shambulio la haraka.

Kupiga chenga – Dribbelen. De bal herhaaldelijk op de grond stuiteren terwijl je loopt of rent.

Anajua kupiga chenga vizuri sana.

Tennis

Tenisi – Tennis. Een racketsport die door twee spelers (enkelspel) of vier spelers (dubbelspel) wordt gespeeld.

Nimeanza kujifunza kucheza tenisi wiki iliyopita.

Raketa – Racket. Het gereedschap dat wordt gebruikt om de bal in tennis te slaan.

Alienda kununua raketa mpya kwa ajili ya mashindano.

Korti – Tennisbaan. Het gebied waar het tennisspel wordt gespeeld.

Walikutana kwenye korti ya tenisi saa kumi na moja jioni.

Mpira wa tenisi – Tennisbal. De bal die wordt gebruikt in het tennisspel.

Mpira wa tenisi unaruka juu sana unapopigwa.

Servisi – Service. Het begin van een punt door de bal in het spel te brengen.

Servisi yake ni ya kasi sana na ngumu kuipokea.

Zwemmen

Kuogelea – Zwemmen. Het bewegen door water met behulp van armen en benen.

Watoto wanapenda kwenda kuogelea kwenye bwawa la kuogelea.

Bwawa la kuogelea – Zwembad. Een kunstmatige structuur gevuld met water waar mensen kunnen zwemmen.

Mafunzo ya kuogelea hufanyika katika bwawa la kuogelea la shule.

Mtindo wa mabega – Rugslag. Een zwemstijl waarbij de zwemmer op zijn rug ligt.

Mtindo wa mabega unahitaji mazoezi maalum.

Mtindo wa kuteleza – Borstcrawl. Een snelle zwemstijl waarbij de zwemmer afwisselend de armen naar voren beweegt.

Mtindo wa kuteleza ni maarufu katika mashindano ya kuogelea.

Mtindo wa bafa – Vlinderslag. Een zwemstijl waarbij beide armen tegelijk naar voren worden gebracht en de benen op en neer bewegen.

Mtindo wa bafa ni mgumu lakini unafurahisha.

Overige Sporten

Gofu – Golf. Een sport waarbij spelers een kleine bal in een reeks holes proberen te slaan met zo min mogelijk slagen.

Anacheza gofu kila wikendi na marafiki zake.

Kriketi – Cricket. Een teamsport waarbij twee teams van elf spelers tegen elkaar spelen met een bal en een bat.

Krieketi ni maarufu sana katika nchi za Jumuiya ya Madola.

Raga – Rugby. Een contactsport waarbij twee teams proberen de bal over de doellijn van de tegenstander te krijgen.

Raga inahitaji nguvu na ustadi wa kimwili.

Mpira wa mikono – Handbal. Een teamsport waarbij de bal met de hand wordt gespeeld en in het doel van de tegenstander moet worden gegooid.

Timu yetu ya mpira wa mikono ilishinda mashindano ya kitaifa.

Mpira wa wavu – Volleybal. Een teamsport waarbij de bal over een net moet worden geslagen en op de grond van de tegenstander moet landen.

Wanacheza mpira wa wavu kila Jumamosi asubuhi.

Kushindana – Concurreren. Het deelnemen aan een wedstrijd of competitie.

Anapenda kushindana katika michezo mbalimbali.

Medali – Medaille. Een prijs die wordt gegeven aan winnaars in sportwedstrijden, meestal in de vorm van goud, zilver of brons.

Alipokea medali ya dhahabu kwa kushinda mbio.

Mashindano – Competitie. Een reeks van wedstrijden tussen verschillende teams of individuen.

Mashindano ya kimataifa ya riadha yatafanyika mwezi ujao.

Door deze woorden en zinnen te leren, kunnen Nederlandse leerlingen hun Swahili-woordenschat uitbreiden en een beter begrip krijgen van hoe sport een rol speelt in Swahili-sprekende gemeenschappen. Sport is een universele taal die mensen samenbrengt, en het kennen van deze termen kan helpen om culturele barrières te doorbreken en nieuwe vriendschappen te sluiten. Veel succes met je taalreis en blijf oefenen!