De Zweedse taal zit vol met kleurrijke en grappige uitdrukkingen die ons helpen de cultuur en het dagelijkse leven van Zweden beter te begrijpen. Net zoals in het Nederlands hebben deze uitdrukkingen vaak een figuurlijke betekenis die niet letterlijk genomen moet worden. Dit kan soms verwarrend zijn voor taalleerders, maar het kan ook heel leuk zijn om deze unieke uitdrukkingen te ontdekken en te gebruiken. In dit artikel zullen we enkele van de grappigste figuurlijke uitdrukkingen in de Zweedse taal verkennen, hun betekenissen uitleggen en voorbeelden geven van hoe ze in de praktijk gebruikt worden.

1. Att ha en räv bakom örat

Een van de meest interessante Zweedse uitdrukkingen is “att ha en räv bakom örat,” wat letterlijk vertaald betekent “een vos achter het oor hebben.” Deze uitdrukking wordt gebruikt om iemand te beschrijven die slim, sluw of listig is. Het is vergelijkbaar met de Nederlandse uitdrukking “een sluwe vos zijn.”

Voorbeeld:
– Han verkar så oskyldig, men jag tror att han har en räv bakom örat.
– (Hij lijkt zo onschuldig, maar ik denk dat hij een vos achter het oor heeft.)

2. Ingen ko på isen

Een andere leuke uitdrukking is “ingen ko på isen,” wat letterlijk betekent “geen koe op het ijs.” Deze uitdrukking betekent dat er geen onmiddellijke dreiging of probleem is, of dat er geen reden is om je zorgen te maken. Het is vergelijkbaar met de Nederlandse uitdrukking “geen vuiltje aan de lucht.”

Voorbeeld:
– Vi har gott om tid att slutföra projektet, så det är ingen ko på isen.
– (We hebben genoeg tijd om het project af te maken, dus er is geen koe op het ijs.)

3. Att vara ute och cykla

“Att vara ute och cykla” betekent letterlijk “buiten fietsen zijn,” maar figuurlijk betekent het dat iemand verdwaald is of het bij het verkeerde eind heeft. Het is vergelijkbaar met de Nederlandse uitdrukking “de weg kwijt zijn.”

Voorbeeld:
– Jag trodde att mötet var idag, men jag var helt ute och cyklade.
– (Ik dacht dat de vergadering vandaag was, maar ik was helemaal buiten aan het fietsen.)

4. Att måla fan på väggen

“Att måla fan på väggen” betekent “de duivel op de muur schilderen.” Deze uitdrukking wordt gebruikt om iemand te beschrijven die het ergste scenario voorstelt of die overmatig pessimistisch is. Het is vergelijkbaar met de Nederlandse uitdrukking “het zwartste scenario voorstellen.”

Voorbeeld:
– Vi vet inte vad som kommer att hända, så det är ingen idé att måla fan på väggen.
– (We weten niet wat er gaat gebeuren, dus het heeft geen zin om de duivel op de muur te schilderen.)

5. Att kasta in handduken

Deze uitdrukking betekent letterlijk “de handdoek in de ring werpen” en heeft dezelfde betekenis als in het Nederlands. Het wordt gebruikt om aan te geven dat iemand heeft opgegeven of besloten heeft te stoppen met iets.

Voorbeeld:
– Efter många misslyckanden bestämde han sig för att kasta in handduken.
– (Na veel mislukkingen besloot hij de handdoek in de ring te werpen.)

6. Att ana ugglor i mossen

“Att ana ugglor i mossen” betekent letterlijk “uilen in het moeras vermoeden,” en wordt gebruikt om aan te geven dat iemand vermoedt dat er iets verdachts of ongewoons aan de hand is. Het is vergelijkbaar met de Nederlandse uitdrukking “onraad ruiken.”

Voorbeeld:
– När han började ställa konstiga frågor, började jag ana ugglor i mossen.
– (Toen hij vreemde vragen begon te stellen, begon ik uilen in het moeras te vermoeden.)

7. Att ta sig vatten över huvudet

Deze uitdrukking betekent letterlijk “water over je hoofd nemen,” en wordt gebruikt om aan te geven dat iemand meer verantwoordelijkheid of werk op zich heeft genomen dan hij of zij aankan. Het is vergelijkbaar met de Nederlandse uitdrukking “te veel hooi op je vork nemen.”

Voorbeeld:
– Hon insåg snabbt att hon hade tagit sig vatten över huvudet med det nya projektet.
– (Ze realiseerde zich snel dat ze water over haar hoofd had genomen met het nieuwe project.)

8. Att ha tomtar på loftet

Deze uitdrukking betekent letterlijk “kabouters op de zolder hebben,” en wordt gebruikt om iemand te beschrijven die een beetje gek of excentriek is. Het is vergelijkbaar met de Nederlandse uitdrukking “een steekje los hebben.”

Voorbeeld:
– Han säger så konstiga saker ibland, jag tror att han har tomtar på loftet.
– (Hij zegt soms zulke vreemde dingen, ik denk dat hij kabouters op de zolder heeft.)

9. Att slå två flugor i en smäll

Deze uitdrukking betekent letterlijk “twee vliegen in één klap slaan” en heeft dezelfde betekenis als in het Nederlands. Het wordt gebruikt om aan te geven dat iemand twee doelen tegelijk bereikt met één enkele actie.

Voorbeeld:
– Genom att ta bilen kunde vi både handla mat och hämta barnen från skolan. Vi slog två flugor i en smäll.
– (Door de auto te nemen, konden we zowel boodschappen doen als de kinderen van school ophalen. We sloegen twee vliegen in één klap.)

10. Att kasta pärlor för svin

Deze uitdrukking betekent letterlijk “parels voor de zwijnen gooien” en heeft dezelfde betekenis als in het Nederlands. Het wordt gebruikt om aan te geven dat iets waardevols wordt verspild aan iemand die het niet kan waarderen.

Voorbeeld:
– Att försöka förklara komplexa teorier för honom är som att kasta pärlor för svin.
– (Proberen complexe theorieën aan hem uit te leggen is als parels voor de zwijnen gooien.)

11. Att sitta i klistret

“Att sitta i klistret” betekent letterlijk “in de lijm zitten” en wordt gebruikt om aan te geven dat iemand in de problemen zit of vastzit in een moeilijke situatie. Het is vergelijkbaar met de Nederlandse uitdrukking “in de penarie zitten.”

Voorbeeld:
– Efter att ha missat flera deadlines sitter han verkligen i klistret.
– (Na het missen van meerdere deadlines zit hij echt in de penarie.)

12. Att vara på hal is

Deze uitdrukking betekent letterlijk “op glad ijs zijn” en wordt gebruikt om aan te geven dat iemand zich in een onzekere of risicovolle situatie bevindt. Het is vergelijkbaar met de Nederlandse uitdrukking “zich op glad ijs begeven.”

Voorbeeld:
– Genom att lova något han inte kunde hålla, var han på hal is.
– (Door iets te beloven dat hij niet kon waarmaken, begaf hij zich op glad ijs.)

13. Att hålla tummarna

“Att hålla tummarna” betekent letterlijk “de duimen vasthouden” en wordt gebruikt om aan te geven dat iemand hoopt op een goede afloop of geluk wenst. Het is vergelijkbaar met de Nederlandse uitdrukking “duimen voor iemand.”

Voorbeeld:
– Jag har en viktig tenta imorgon, håll tummarna för mig!
– (Ik heb morgen een belangrijke toets, duim voor me!)

14. Att dra alla över en kam

Deze uitdrukking betekent letterlijk “iedereen over één kam scheren” en heeft dezelfde betekenis als in het Nederlands. Het wordt gebruikt om aan te geven dat iemand ten onrechte veralgemeniseert of iedereen hetzelfde behandelt zonder onderscheid te maken.

Voorbeeld:
– Det är inte rättvist att dra alla över en kam bara för att några personer gjort fel.
– (Het is niet eerlijk om iedereen over één kam te scheren omdat een paar mensen fouten hebben gemaakt.)

15. Att vara ute efter något

“Att vara ute efter något” betekent letterlijk “op zoek zijn naar iets” en wordt figuurlijk gebruikt om aan te geven dat iemand iets wil bereiken of verkrijgen, vaak met een bijbedoeling. Het is vergelijkbaar met de Nederlandse uitdrukking “iets in de zin hebben.”

Voorbeeld:
– Han frågar så mycket om min lön, jag undrar vad han är ute efter.
– (Hij vraagt zoveel over mijn salaris, ik vraag me af wat hij in de zin heeft.)

Conclusie

Het leren van figuurlijke uitdrukkingen kan een leuke en effectieve manier zijn om een taal beter te begrijpen en je vocabulaire uit te breiden. Zweedse uitdrukkingen zijn vaak visueel en grappig, wat ze makkelijker te onthouden maakt. Door deze uitdrukkingen te leren en te gebruiken, kun je niet alleen je taalvaardigheid verbeteren, maar ook een dieper inzicht krijgen in de Zweedse cultuur en manier van denken. Dus de volgende keer dat je Zweeds spreekt, probeer dan een van deze uitdrukkingen te gebruiken en verbaas je vrienden met je kennis van de taal!