De Tsjechische politiek kan complex en uitdagend lijken voor degenen die de taal aan het leren zijn. Echter, door een aantal belangrijke termen en zinnen te leren, kun je beter begrijpen hoe het politieke systeem werkt en hoe je hierover kunt communiceren. In dit artikel zullen we enkele van de belangrijkste politieke termen en zinnen in het Tsjechisch bespreken, samen met hun definities en voorbeeldzinnen om je te helpen deze in context te begrijpen.

Belangrijke politieke termen

Prezident – President
De president is het staatshoofd in Tsjechië. De president heeft verschillende bevoegdheden, waaronder het benoemen van de premier en het ondertekenen van wetten.

Prezident České republiky jmenuje premiéra.

Parlament – Parlement
Het parlement is het wetgevende orgaan dat verantwoordelijk is voor het maken van wetten. Het Tsjechische parlement bestaat uit twee kamers: de Kamer van Afgevaardigden en de Senaat.

Parlament schválil nový zákon.

Premiér – Premier
De premier is het hoofd van de regering en is verantwoordelijk voor het dagelijks bestuur van het land. De premier wordt benoemd door de president en moet het vertrouwen van het parlement hebben.

Premiér představil nový vládní program.

Ministr – Minister
Een minister is een lid van de regering die verantwoordelijk is voor een specifiek ministerie, zoals het Ministerie van Buitenlandse Zaken of het Ministerie van Financiën.

Ministr financí předložil rozpočet na příští rok.

Volby – Verkiezingen
Verkiezingen zijn het proces waarbij burgers hun vertegenwoordigers kiezen. In Tsjechië worden zowel parlementsverkiezingen als presidentsverkiezingen gehouden.

Volby do Poslanecké sněmovny se konají každé čtyři roky.

Strana – Partij
Een partij is een politieke organisatie die deelneemt aan verkiezingen en probeert invloed uit te oefenen op het regeringsbeleid. Bekende Tsjechische partijen zijn bijvoorbeeld ANO 2011 en ČSSD.

Politická strana získala ve volbách většinu hlasů.

Belangrijke politieke zinnen

Hlasovat pro – Stemmen voor
Deze zin wordt gebruikt wanneer iemand zijn stem uitbrengt ten gunste van een voorstel, wet of kandidaat.

Všichni poslanci hlasovali pro nový zákon.

Hlasovat proti – Stemmen tegen
Deze zin wordt gebruikt wanneer iemand zijn stem uitbrengt tegen een voorstel, wet of kandidaat.

Mnoho členů parlamentu hlasovalo proti návrhu.

Koalice – Coalitie
Een coalitie is een alliantie van twee of meer politieke partijen die samenwerken om een regering te vormen. Dit is vaak nodig wanneer geen enkele partij een absolute meerderheid heeft.

Nová vládní koalice byla vytvořena po volbách.

Opozice – Oppositie
De oppositie bestaat uit politieke partijen die niet in de regering zitten en vaak kritiek leveren op het regeringsbeleid.

Opozice kritizovala nový zákon.

Referendum – Referendum
Een referendum is een directe stemming door het volk over een specifiek voorstel of kwestie. Het resultaat van een referendum kan bindend of adviserend zijn.

Vláda vyhlásila referendum o vstupu do Evropské unie.

Ústava – Grondwet
De grondwet is het hoogste wettelijke document dat de basisprincipes en wetten van een land vastlegt. Het bepaalt hoe de regering is georganiseerd en wat de rechten van de burgers zijn.

Ústava České republiky byla schválena v roce 1992.

Politieke instellingen en hun functies

Poslanecká sněmovna – Kamer van Afgevaardigden
De Kamer van Afgevaardigden is het lagerhuis van het parlement en heeft 200 leden. Deze leden worden gekozen voor een termijn van vier jaar.

Poslanecká sněmovna schválila nový rozpočet.

Senát – Senaat
De Senaat is het hogerhuis van het parlement en heeft 81 leden. De senatoren worden gekozen voor een termijn van zes jaar, met een derde van de zetels die elke twee jaar wordt vernieuwd.

Senát odmítl návrh zákona.

Vláda – Regering
De regering bestaat uit de premier en de ministers. De regering is verantwoordelijk voor het uitvoeren van wetten en het dagelijks bestuur van het land.

Vláda představila nový program hospodářských reforem.

Ústavní soud – Constitutioneel Hof
Het Constitutioneel Hof is verantwoordelijk voor het controleren van de grondwettelijkheid van wetten en andere wettelijke voorschriften. Het kan wetten ongeldig verklaren als ze in strijd zijn met de grondwet.

Ústavní soud rozhodl, že zákon je protiústavní.

Nejvyšší soud – Hooggerechtshof
Het Hooggerechtshof is het hoogste gerechtshof in Tsjechië en behandelt vooral cassatiezaken. Het zorgt ervoor dat de rechtspraak in het land consistent en rechtvaardig is.

Nejvyšší soud potvrdil rozsudek nižšího soudu.

Politieke processen en evenementen

Volební kampaň – Verkiezingscampagne
Een verkiezingscampagne is de periode waarin politieke partijen en kandidaten proberen kiezers te overtuigen om op hen te stemmen.

Volební kampaň začala měsíc před volbami.

Hlasování – Stemming
Een stemming is het proces waarbij leden van een wetgevend orgaan hun stem uitbrengen over een voorstel of wet.

Hlasování o důvěře vládě proběhne příští týden.

Mandát – Mandaat
Een mandaat is de bevoegdheid die een gekozen vertegenwoordiger van het volk heeft om namens hen op te treden. Dit kan zowel in het parlement als in andere politieke functies zijn.

Poslanec získal mandát na čtyři roky.

Koaliční smlouva – Coalitieovereenkomst
Een coalitieovereenkomst is een formeel akkoord tussen politieke partijen die een coalitieregering vormen. Het document beschrijft hun gezamenlijke beleidsdoelen en afspraken.

Koaliční smlouva byla podepsána všemi stranami.

Politický program – Politiek programma
Een politiek programma is een document waarin een politieke partij haar standpunten, doelen en plannen voor de toekomst uiteenzet.

Strana představila svůj politický program před volbami.

Politieke rollen en verantwoordelijkheden

Starosta – Burgemeester
De burgemeester is het hoofd van een gemeente en is verantwoordelijk voor het lokale bestuur. De burgemeester wordt gekozen door de gemeenteraad of direct door de inwoners.

Starosta města představil nový plán rozvoje.

Poslanec – Afgevaardigde
Een afgevaardigde is een lid van de Kamer van Afgevaardigden en vertegenwoordigt de burgers in het parlement. Afgevaardigden nemen deel aan het wetgevingsproces.

Poslanec hlasoval pro nový zákon.

Senátor – Senator
Een senator is een lid van de Senaat en speelt een rol in het goedkeuren of afwijzen van wetten die door de Kamer van Afgevaardigden zijn aangenomen.

Senátor diskutoval o návrhu zákona.

Guvernér – Gouverneur
De gouverneur is het hoofd van een regio (kraj) en is verantwoordelijk voor het bestuur op regionaal niveau. De gouverneur wordt gekozen door de regionale raad.

Guvernér kraje oznámil nové investice do infrastruktury.

Velvyslanec – Ambassadeur
Een ambassadeur is een officiële vertegenwoordiger van een land in een ander land. Ambassadeurs zijn verantwoordelijk voor diplomatieke relaties en het behartigen van de belangen van hun land in het gastland.

Český velvyslanec se setkal s prezidentem Spojených států.

Door deze belangrijke Tsjechische politieke termen en zinnen te leren, kun je beter begrijpen hoe het politieke systeem in Tsjechië werkt en hoe je hierover kunt communiceren. Of je nu deelneemt aan een discussie, een nieuwsartikel leest of gewoon je kennis van de taal wilt uitbreiden, deze woorden en zinnen zullen je zeker van pas komen.