A língua Maori é rica em cultura e tradição, e com a evolução da tecnologia, novas palavras e termos foram incorporados para descrever conceitos modernos. Neste artigo, vamos explorar alguns vocábulos Maori usados em tecnologia que podem ser úteis para os falantes de português de Portugal.
Rorohiko é a palavra Maori para “computador”. A palavra é composta por “roro” que significa “cérebro” e “hiko” que significa “elétrico”.
Kei te whakamahi ahau i taku rorohiko hou.
Whakaahua significa “fotografia” ou “imagem”. É comumente usada no contexto de imagens digitais.
Tukua mai te whakaahua mā te īmēra.
Īmēra é a transliteração de “email” em Maori. Refere-se à comunicação eletrônica via correio eletrônico.
Kua tae mai taku īmēra hou.
Paetukutuku é a palavra para “site” ou “website”. É uma combinação de “pae” que significa “plataforma” e “tukutuku” que significa “rede”.
Tirohia te paetukutuku mō ngā pārongo hou.
Waea significa “telefone”. É uma palavra tradicional que se adaptou para incluir telefones modernos, incluindo smartphones.
Me waea atu koe ki ahau āpōpō.
Pūrere significa “dispositivo”. Pode referir-se a qualquer tipo de dispositivo tecnológico, como tablets, smartphones, etc.
Kei te whakamahi ahau i taku pūrere mō te mahi.
Rorohiko Pona é a expressão para “computador portátil” ou “laptop”. “Pona” significa “joelho”, referindo-se à portabilidade do dispositivo.
He pai ki ahau taku rorohiko pona hou.
Mariko significa “virtual”. É usado para descrever ambientes ou objetos que existem apenas digitalmente.
Kei te ako mātou i roto i tētahi akomanga mariko.
Hōtuhi significa “software”. Refere-se aos programas e outras informações operacionais usadas por um computador.
Me whakahou te hōtuhi i runga i tō rorohiko.
Atanga significa “interface”. Refere-se ao ponto de interação entre um usuário e um sistema eletrônico.
He ngāwari te atanga o tēnei papatono.
Hono significa “conectar”. É usado no contexto de conectar dispositivos ou pessoas através da tecnologia.
Hono atu ki te whatunga mō te ipurangi.
Whakapā significa “contato”. Pode referir-se a entrar em contato com alguém através de meios tecnológicos como email ou telefone.
Whakapā mai mena he pātai āu.
Matihiko significa “digital”. Refere-se a qualquer coisa que existe em formato digital.
Kei te whakamahi ahau i ngā pukapuka matihiko mō te ako.
Hātepe significa “algoritmo”. Refere-se a uma sequência de passos ou instruções usadas para resolver um problema ou realizar uma tarefa.
Kei te whakamahi te hōtuhi i tētahi hātepe mō te kimi pārongo.
Pūnaha significa “sistema”. Refere-se a um conjunto de elementos interligados que funcionam juntos.
Me whakahōu te pūnaha whakahaere o tō rorohiko.
Whakaora significa “recuperar” ou “restaurar”. É usado no contexto de recuperação de dados ou sistemas.
Me whakaora koe i ngā raraunga kua ngaro.
Tūmau significa “servidor”. Refere-se a um sistema que fornece dados ou serviços a outros computadores através de uma rede.
Kua heke te tūmau i tēnei ata.
Raraunga significa “dados”. Refere-se às informações processadas ou armazenadas por um computador.
Kei te tiaki mātou i ngā raraunga o ngā kiritaki.
Whakamunatanga significa “encriptação”. É o processo de converter informações ou dados em um código para impedir o acesso não autorizado.
Me whakamahi koe i te whakamunatanga mō ngā kōrero matatapu.
Pāpāho significa “mídia”. Refere-se a vários meios de comunicação, como vídeos, áudios, etc.
Kei te pai te pāpāho hou mō te ako.
Whatunga significa “rede”. Refere-se a um sistema de computadores interligados que compartilham recursos.
Ka hono atu ki te whatunga ā-rohe.
Pūmanawa significa “hardware”. Refere-se aos componentes físicos de um computador.
Kei te pai te pūmanawa o tēnei rorohiko.
Haumarutanga significa “segurança”. Refere-se às medidas tomadas para proteger sistemas de tecnologia da informação.
Me whakarite te haumarutanga o tō rorohiko.
Whakatikatika significa “corrigir” ou “ajustar”. É usado no contexto de corrigir erros ou ajustar configurações.
Me whakatikatika te hapa i runga i tō rorohiko.
Hōparatanga significa “navegação”. Refere-se ao ato de navegar pela internet ou por sistemas informáticos.
He ngāwari te hōparatanga o tēnei paetukutuku.
Whakawhitiwhiti significa “comunicação”. Refere-se ao processo de troca de informações entre pessoas ou sistemas.
Kei te pai te whakawhitiwhiti kōrero mā te īmēra.
Kōnae significa “arquivo”. Refere-se a um documento ou conjunto de dados armazenados em um computador.
Me tiaki koe i tō kōnae mahi.
Aroturuki significa “monitorar”. Refere-se ao processo de acompanhar o desempenho de sistemas ou atividades.
Kei te aroturuki mātou i te kounga o te ratonga.
Tūmahi significa “tarefa”. Refere-se a uma atividade ou conjunto de atividades realizadas em um sistema computacional.
Kua oti te tūmahi ki te rorohiko.
Tārua significa “copiar”. Refere-se ao ato de duplicar informações ou dados.
Me tārua koe i ngā kōnae mō te haumarutanga.
Whakahōu significa “atualizar”. Refere-se ao processo de trazer um sistema ou software para a versão mais recente.
Me whakahōu te pūnaha hei mahi tika.
Whakaweto significa “desligar”. Refere-se ao ato de encerrar a operação de um sistema computacional.
Me whakaweto te rorohiko i te pō.
Whakawhanake significa “desenvolver”. Refere-se ao processo de criação ou melhoria de software ou sistemas.
Kei te whakawhanake mātou i tētahi taupānga hou.
Whakauru significa “instalar”. Refere-se ao processo de adicionar software ou componentes a um sistema.
Me whakauru te hōtuhi hou ki tō rorohiko.
Matapihi significa “janela”. Refere-se a uma área de exibição em um sistema operacional gráfico.
Whakatuwherahia te matapihi mō te kōnae hou.
Hono Ipurangi significa “conexão à internet”. Refere-se ao processo de conectar um dispositivo à rede mundial de computadores.
Kei te pai te hono ipurangi ki tō kāinga?
Waehere significa “código”. Refere-se às instruções escritas em uma linguagem de programação.
Me titiro atu ahau ki te waehere hei whakatika i te hapa.
Pūnaha Whakahaere significa “sistema operacional”. Refere-se ao software principal que gerencia o hardware e software de um computador.
Kei te whakamahi ahau i te pūnaha whakahaere hou.
Whaiaronga significa “diretório”. Refere-se a uma estrutura de organização de arquivos em um sistema de armazenamento.
Kei roto i te whaiaronga ngā kōnae mahi katoa.
Este vocabulário Maori é uma introdução ao uso de termos tecnológicos na língua Maori. Aprender essas palavras pode não só enriquecer seu conhecimento linguístico, mas também proporcionar uma compreensão mais profunda da cultura Maori na era digital. Espero que este artigo tenha sido útil e que você consiga incorporar esses termos no seu dia a dia tecnológico.
Talkpal é um tutor de línguas alimentado por IA. Aprenda mais de 57 idiomas 5x mais rápido com uma tecnologia revolucionária.
Talkpal é um professor de línguas com inteligência artificial, alimentado por GPT. Melhora as tuas capacidades de falar, ouvir, escrever e pronunciar - Aprende 5x mais depressa!
Mergulha em diálogos cativantes concebidos para otimizar a retenção da língua e melhorar a fluência.
Recebe feedback imediato e personalizado e sugestões para acelerar o teu domínio da língua.
Aprende através de métodos adaptados ao teu estilo e ritmo únicos, garantindo uma viagem personalizada e eficaz até à fluência.