Het IJslands is een fascinerende taal met veel unieke kenmerken. Een van de uitdagingen voor Nederlandse taalstudenten is het juiste gebruik van de aanwijzende voornaamwoorden. In het Nederlands gebruiken we “dit” en “deze” om objecten aan te wijzen. In het IJslands zijn er soortgelijke woorden, maar hun gebruik hangt af van het geslacht van het zelfstandig naamwoord. In deze les gaan we kijken naar twee belangrijke IJslandse woorden: þessi en þetta. We zullen onderzoeken wanneer en hoe deze woorden worden gebruikt, en hoe ze zich verhouden tot de Nederlandse woorden “dit” en “deze” (onzijdig).

Þessi

Het woord þessi is een IJslands aanwijzend voornaamwoord dat wordt gebruikt om iets aan te wijzen dat dichtbij is. Het is vergelijkbaar met het Nederlandse “deze”. Het wordt gebruikt voor zelfstandige naamwoorden van het mannelijke en vrouwelijke geslacht.

þessi – deze
Ég vil kaupa þessa bók.

Gebruik van Þessi

þessi wordt gebruikt voor zelfstandige naamwoorden in zowel de nominatieve als de accusatieve naamval. Het verandert afhankelijk van het geslacht en de naamval van het zelfstandig naamwoord.

þessi – deze (mannelijk, nominatief)
Þessi maður er mjög frægur.

þessa – deze (mannelijk, accusatief)
Ég sé þessa mann þar.

þessi – deze (vrouwelijk, nominatief)
Þessi kona er kennari.

þessa – deze (vrouwelijk, accusatief)
Ég sé þessa konu þar.

Þetta

Het woord þetta is een IJslands aanwijzend voornaamwoord dat wordt gebruikt om iets aan te wijzen dat dichtbij is en onzijdig is. Het is vergelijkbaar met het Nederlandse “dit”.

þetta – dit
Hvað er þetta?

Gebruik van Þetta

þetta wordt gebruikt voor zelfstandige naamwoorden van het onzijdige geslacht en verandert niet afhankelijk van de naamval.

þetta – dit (onzijdig, nominatief en accusatief)
Þetta hús er stórt.

Vergelijking tussen Þessi en Þetta

Nu we de basisbetekenissen en het gebruik van þessi en þetta hebben besproken, is het belangrijk om te begrijpen hoe ze zich verhouden tot de Nederlandse woorden “dit” en “deze”.

In het Nederlands gebruiken we “deze” voor zowel mannelijke als vrouwelijke zelfstandige naamwoorden en “dit” voor onzijdige zelfstandige naamwoorden. In het IJslands is het onderscheid anders, omdat het geslacht van het zelfstandig naamwoord de keuze bepaalt tussen þessi en þetta.

Voorbeelden en Oefeningen

Om beter te begrijpen hoe je þessi en þetta correct kunt gebruiken, laten we enkele voorbeelden en oefeningen bekijken.

þessi – deze (mannelijk, nominatief)
Þessi bíll er nýr.

þessa – deze (mannelijk, accusatief)
Ég keypti þessa bíl.

þessi – deze (vrouwelijk, nominatief)
Þessi stúlka er dugleg.

þessa – deze (vrouwelijk, accusatief)
Ég sá þessa stúlku í gær.

þetta – dit (onzijdig, nominatief en accusatief)
Þetta borð er hreint.

Oefening 1: Vul de juiste vorm in

1. __ (þessi) maður er læknir.
2. Ég keypti __ (þessi) bíl.
3. __ (þessi) kona er í íþróttum.
4. Ég sá __ (þessi) konu í búðinni.
5. __ (þetta) barn er mjög skemmtilegt.

Antwoorden

1. Þessi maður er læknir.
2. Ég keypti þessa bíl.
3. Þessi kona er í íþróttum.
4. Ég sá þessa konu í búðinni.
5. Þetta barn er mjög skemmtilegt.

Conclusie

Het correct gebruiken van þessi en þetta in het IJslands vergt enige oefening, vooral voor Nederlandse sprekers die gewend zijn aan de eenvoudige onderscheidingen van “dit” en “deze”. Door de geslachten van zelfstandige naamwoorden te leren en te begrijpen welke naamvallen van toepassing zijn, kun je deze aanwijzende voornaamwoorden correct gebruiken. Blijf oefenen met verschillende zinnen en contexten om je vertrouwd te maken met deze woorden en hun gebruik. Veel succes met je IJslandse taalstudie!