Het Lets, de officiรซle taal van Letland, heeft een rijke verzameling woorden en uitdrukkingen die verband houden met straten en wegen. Deze woorden kunnen nuttig zijn voor iedereen die door de straten van Riga of andere Letse steden wandelt, of gewoon de taal beter wil begrijpen. In dit artikel zullen we een aantal van deze termen verkennen, hun betekenissen uitleggen en voorbeeldzinnen geven om je te helpen ze in context te begrijpen.
Basiswegtermen
Ceฤผลก – Dit betekent “weg” in het Lets. Het is een algemene term die gebruikt wordt voor elke type weg, van snelwegen tot landwegen.
ล is ir garลก ceฤผลก uz Rฤซgu.
Iela – Dit betekent “straat”. Het wordt meestal gebruikt voor stedelijke wegen en straten binnen steden en dorpen.
Mฤs dzฤซvojam klusฤ ielฤ.
ล oseja – Dit betekent “snelweg” of “autoweg”. Dit woord wordt gebruikt voor grote wegen die steden en landen met elkaar verbinden.
Mฤs braucฤm pa ลกoseju uz Liepฤju.
Krustojums – Dit betekent “kruispunt”. Dit is de plek waar twee wegen elkaar kruisen.
Pagriezieties pa kreisi pie nฤkamฤ krustojuma.
Gฤjฤju pฤreja – Dit betekent “voetgangersoversteekplaats”. Dit is de plek waar voetgangers veilig de weg kunnen oversteken.
Vienmฤr izmantojiet gฤjฤju pฤreju, lai ลกฤทฤrsotu ielu.
Richtingen en Locaties
Kreisais – Dit betekent “links”. Het wordt vaak gebruikt om de richting aan te geven.
Pagriezieties pa kreisi pie nฤkamฤ stลซra.
Labais – Dit betekent “rechts”. Net als “links” wordt dit gebruikt om richting aan te geven.
Pagriezieties pa labi aiz veikala.
Taisni – Dit betekent “rechtdoor”. Dit woord wordt gebruikt om aan te geven dat je rechtdoor moet blijven gaan.
Turpiniet taisni lฤซdz krustojumam.
Stลซris – Dit betekent “hoek”. Het wordt vaak gebruikt om de hoek van een straat of gebouw aan te geven.
Veikals atrodas uz nฤkamฤ stลซra.
Centrs – Dit betekent “centrum”. Het verwijst meestal naar het stadscentrum of het centrale deel van een stad.
Mฤs tikฤmies Rฤซgas centrฤ.
Wegomstandigheden en Kenmerken
Bruฤฃis – Dit betekent “kinderkopjes” of “klinkers”. Dit zijn stenen die vaak gebruikt worden om straten te plaveien.
Vecpilsฤtฤ ir daudz bruฤฃฤtu ielu.
Asfalts – Dit betekent “asfalt”. Dit is het materiaal dat vaak gebruikt wordt om moderne wegen te maken.
ล ฤซ ลกoseja ir klฤta ar asfaltu.
Bedre – Dit betekent “kuil” of “put”. Dit is een gat in de weg dat veroorzaakt kan worden door slijtage of slechte weersomstandigheden.
Uz ceฤผa bija liela bedre.
Apvedceฤผลก – Dit betekent “omleiding” of “bypass”. Dit is een alternatieve route die gebruikt wordt wanneer de hoofdweg geblokkeerd is.
Mums nฤcฤs izmantot apvedceฤผu.
Lukturi – Dit betekent “verkeerslichten”. Dit zijn de lichten die het verkeer regelen op kruispunten.
Gaidฤซsim, lฤซdz lukturos iedegsies zaฤผฤ gaisma.
Vervoersopties en Voertuigen
Automaลกฤซna – Dit betekent “auto”. Dit is het meest gebruikte vervoersmiddel op de weg.
Mums ir jauna automaลกฤซna.
Autobuss – Dit betekent “bus”. Dit is een openbaar vervoermiddel dat vaak gebruikt wordt in steden en dorpen.
Autobuss atiet no pieturas ik pฤc desmit minลซtฤm.
Velosipฤds – Dit betekent “fiets”. Dit is een populair vervoermiddel, vooral in stedelijke gebieden.
Es braucu uz darbu ar velosipฤdu.
Motocikls – Dit betekent “motorfiets”. Dit is een gemotoriseerd voertuig met twee wielen.
Viลลก nopirka jaunu motociklu.
Gฤjฤjs – Dit betekent “voetganger”. Dit is iemand die te voet reist.
Gฤjฤjiem ir jฤievฤro ceฤผu satiksmes noteikumi.
Verkeersregels en Veiligheid
Ceฤผa zฤซme – Dit betekent “verkeersbord”. Dit zijn de borden langs de weg die informatie geven over verkeersregels en richtingen.
Ceฤผa zฤซmes norฤda ฤtruma ierobeลพojumu.
ฤtruma ierobeลพojums – Dit betekent “snelheidslimiet”. Dit is de maximale snelheid die toegestaan is op een bepaalde weg.
ฤtruma ierobeลพojums ลกajฤ ielฤ ir 50 km/h.
Gฤjฤju pฤreja – Dit betekent “zebrapad”. Dit is de plek waar voetgangers veilig kunnen oversteken.
Vienmฤr izmantojiet gฤjฤju pฤreju, lai ลกฤทฤrsotu ielu.
Droลกฤซbas josta – Dit betekent “veiligheidsgordel”. Dit is een riem die je moet dragen in een voertuig voor je eigen veiligheid.
Vienmฤr piesprฤdzฤjieties ar droลกฤซbas jostu.
Satiksmes noteikumi – Dit betekent “verkeersregels”. Dit zijn de wetten en regels die het verkeer regelen.
Visiem vadฤซtฤjiem ir jฤievฤro satiksmes noteikumi.
Nuttige zinnen voor onderweg
Kฤ nokฤผลซt lฤซdz …? – Dit betekent “Hoe kom ik bij …?”. Het is een nuttige zin om de weg te vragen.
Kฤ nokฤผลซt lฤซdz dzelzceฤผa stacijai?
Kur ir tuvฤkฤ …? – Dit betekent “Waar is de dichtstbijzijnde …?”. Deze zin kan gebruikt worden om te vragen naar de dichtstbijzijnde voorzieningen zoals een winkel of een toilet.
Kur ir tuvฤkฤ aptieka?
Vai ลกis ceฤผลก ved uz …? – Dit betekent “Gaat deze weg naar …?”. Dit is handig om te vragen of je de juiste route volgt.
Vai ลกis ceฤผลก ved uz lidostu?
Cik tฤlu ir …? – Dit betekent “Hoe ver is …?”. Dit is handig om de afstand naar je bestemming te vragen.
Cik tฤlu ir lฤซdz Rฤซgai?
Vai varu ลกeit novietot automaลกฤซnu? – Dit betekent “Kan ik hier parkeren?”. Dit is handig om te vragen of je je auto ergens mag parkeren.
Vai varu ลกeit novietot automaลกฤซnu?
Door deze woorden en zinnen te leren, ben je beter voorbereid om door Letse steden en dorpen te navigeren. Of je nu een toerist bent of iemand die de Letse taal wil verbeteren, deze termen zullen je zeker van pas komen. Veel succes met je taalstudie en veilige reizen!
