Zuid-Afrika is een land met een rijke culturele diversiteit en dit wordt weerspiegeld in de taal. Afrikaans, een van de elf officiële talen van Zuid-Afrika, is doorspekt met kleurrijke uitdrukkingen en idiomen die een uniek inzicht geven in de cultuur en het dagelijks leven van de Zuid-Afrikanen. In dit artikel zullen we een aantal van de meest populaire Afrikaanse uitdrukkingen bespreken die in Zuid-Afrika worden gebruikt. Deze uitdrukkingen kunnen je helpen om niet alleen de taal beter te begrijpen, maar ook om je communicatie met moedertaalsprekers te verbeteren.

Bekende Afrikaanse uitdrukkingen

As die skoen pas, trek dit aan
Dit betekent letterlijk “als de schoen past, trek hem aan” en wordt gebruikt om aan te geven dat iemand verantwoordelijkheid moet nemen voor zijn daden of woorden.
“Jy kla altyd oor jou werk, maar as die skoen pas, trek dit aan.”

Boer maak ’n plan
Deze uitdrukking betekent “een boer maakt een plan” en wordt gebruikt om aan te geven dat iemand vindingrijk is en altijd een oplossing kan vinden voor een probleem.
“Ons het nie die regte gereedskap nie, maar ’n boer maak ’n plan.”

Dis ’n feit soos ’n koei
Dit betekent “het is een feit zoals een koe” en wordt gebruikt om aan te geven dat iets onweerlegbaar waar is.
“Die son sal more opkom, dis ’n feit soos ’n koei.”

Die appel val nie ver van die boom af nie
Deze uitdrukking betekent “de appel valt niet ver van de boom” en wordt gebruikt om aan te geven dat kinderen vaak op hun ouders lijken, zowel qua uiterlijk als qua gedrag.
“Sy seun is net so hardkoppig soos hy; die appel val nie ver van die boom af nie.”

Dagelijkse Afrikaanse idiomen

Jou kop is deur
Dit betekent letterlijk “je hoofd is door” en wordt gebruikt om aan te geven dat je een moeilijke situatie hebt overwonnen.
“Nadat ek my eksamen geslaag het, het ek gevoel dat my kop is deur.”

Nou gaan die poppe dans
Deze uitdrukking betekent “nu gaan de poppen dansen” en wordt gebruikt om aan te geven dat de situatie serieus of problematisch gaat worden.
“As Pa uitvind wat jy gedoen het, nou gaan die poppe dans.”

Hy het lang vingers
Dit betekent letterlijk “hij heeft lange vingers” en wordt gebruikt om aan te geven dat iemand steelt.
“Pasop vir daardie man, hy het lang vingers.”

Om ’n uiltjie te knip
Deze uitdrukking betekent “om een uiltje te knippen” en wordt gebruikt om aan te geven dat je een korte dutje gaat doen.
“Ek is moeg, ek gaan ’n uiltjie knip.”

Meer Afrikaanse uitdrukkingen

Hy is nie onder ’n kalkoen uitgebroei nie
Dit betekent “hij is niet onder een kalkoen uitgebroed” en wordt gebruikt om aan te geven dat iemand niet dom is.
“Jy kan nie vir hom lieg nie, hy is nie onder ’n kalkoen uitgebroei nie.”

Soos water van ’n eend se rug af
Deze uitdrukking betekent “zoals water van een eend’s rug af” en wordt gebruikt om aan te geven dat iets iemand niet raakt of beïnvloedt.
“Die kritiek het hom glad nie gepla nie; dis soos water van ’n eend se rug af.”

Staan kop en skouers bo die res uit
Dit betekent letterlijk “staat hoofd en schouders boven de rest uit” en wordt gebruikt om aan te geven dat iemand veel beter is dan anderen.
“In die kompetisie het sy kop en skouers bo die res uitgestaan.”

Ek sien jou nie meer nie
Deze uitdrukking betekent “ik zie je niet meer” en wordt gebruikt om te zeggen dat je iemand nooit meer zult zien.
“Hy het na ’n ander stad getrek, ek sien jou nie meer nie.”

Hy het ’n klap van die windmeul weg
Dit betekent “hij heeft een klap van de windmolen weg” en wordt gebruikt om aan te geven dat iemand een beetje gek is.
“Daardie ou het ’n klap van die windmeul weg, hy praat met homself.”

Afrikaanse uitdrukkingen in de natuur

Soos ’n vis in die water
Deze uitdrukking betekent “zoals een vis in het water” en wordt gebruikt om aan te geven dat iemand zich erg op zijn gemak voelt in een bepaalde situatie.
“Hy voel soos ’n vis in die water op sy nuwe werk.”

Hy is ’n regte jakkals
Dit betekent “hij is een echte jakhals” en wordt gebruikt om aan te geven dat iemand sluw en listig is.
“Pasop vir hom, hy is ’n regte jakkals.”

Sy is so trots soos ’n pou
Deze uitdrukking betekent “zij is zo trots als een pauw” en wordt gebruikt om aan te geven dat iemand erg trots is.
“Na die toekenning was sy so trots soos ’n pou.”

So stadig soos ’n skilpad
Dit betekent “zo langzaam als een schildpad” en wordt gebruikt om aan te geven dat iemand erg traag is.
“Hy werk so stadig soos ’n skilpad aan daardie projek.”

Hy het katte gejag
Deze uitdrukking betekent “hij heeft katten gejaagd” en wordt gebruikt om aan te geven dat iemand een wilde nacht heeft gehad.
“Hy het katte gejag gisteraand, hy lyk moeg vanoggend.”

Oude Afrikaanse gezegden

Soos die oues gesing het, so piep die jonkies
Dit betekent “zoals de ouden zongen, zo piepen de jongen” en wordt gebruikt om aan te geven dat jongeren vaak het gedrag van ouderen nabootsen.
“Sy kinders is net so stout soos hy was; soos die oues gesing het, so piep die jonkies.”

Elke hond kry sy dag
Deze uitdrukking betekent “elke hond krijgt zijn dag” en wordt gebruikt om aan te geven dat iedereen vroeg of laat zijn kans krijgt.
“Moenie bekommerd wees nie, elke hond kry sy dag.”

Die koeël is deur die kerk
Dit betekent “de kogel is door de kerk” en wordt gebruikt om aan te geven dat een beslissing definitief is genomen.
“Ons het besluit om te trek, die koeël is deur die kerk.”

Boontjie kry sy loontjie
Deze uitdrukking betekent “boontje krijgt zijn loontje” en wordt gebruikt om aan te geven dat iemand krijgt wat hij verdient.
“Hy het altyd mense sleg behandel, nou boontjie kry sy loontjie.”

Soos ’n klip in die bos
Dit betekent “zoals een steen in het bos” en wordt gebruikt om aan te geven dat iets of iemand totaal onopvallend is.
“Sy nuwe motor is so vaal, soos ’n klip in die bos.”

Afrikaans is een taal vol rijkdom en variatie, en de uitdrukkingen die we besproken hebben, zijn slechts een klein deel van wat deze taal te bieden heeft. Door deze uitdrukkingen te leren en te gebruiken, zul je niet alleen je taalvaardigheid verbeteren, maar ook een dieper inzicht krijgen in de Zuid-Afrikaanse cultuur. Veel succes met je taalstudie!