In de Nederlandse taal komen veel juridische termen voor die we in het alledaagse leven gebruiken, soms zonder te beseffen dat ze uit de juridische wereld stammen. In dit artikel bespreken we enkele van deze termen, hun betekenissen en hoe ze in alledaagse contexten worden gebruikt.

Akte
Een akte is een officieel document dat is opgemaakt door een daartoe bevoegde persoon, zoals een notaris, waarin bepaalde rechtshandelingen worden vastgelegd.
Wij hebben de akte van de koop van ons huis zorgvuldig bewaard.

Gerechtigheid
Gerechtigheid duidt op het principe van rechtvaardigheid waarbij iedereen krijgt waar hij of zij recht op heeft.
Iedereen in de wijk hoopt dat er gerechtigheid zal zegevieren in de zaak van de inbraakgolf.

Onrechtmatig
Wanneer iets onrechtmatig is, betekent dit dat het niet juist of niet volgens de wet is.
De buurman sprak van onrechtmatig gebruik van zijn parkeerplaats toen hij zag dat een vreemde auto er stond.

Aansprakelijkheid
Aansprakelijkheid verwijst naar de verantwoordelijkheid die iemand heeft voor de gevolgen van zijn handelen of nalaten.
De organisatie nam de volledige aansprakelijkheid voor het ongeluk tijdens het evenement.

Verzuim
Met verzuim wordt het nalaten van een handeling bedoeld, vooral wanneer er sprake is van een plicht of een taak.
De verhuurder is in verzuim omdat hij de lekkage nog steeds niet heeft gerepareerd.

Dagvaarding
Een dagvaarding is een officieel document waarmee iemand wordt opgeroepen om voor de rechter te verschijnen.
Mijn oom ontving een dagvaarding en moet nu getuigen in de rechtbank.

Curator
Een curator is iemand die door de rechtbank wordt aangesteld om de zaken te behartigen van iemand die zelf niet in staat is dit te doen, zoals bij een faillissement.
De curator neemt de leiding over het bedrijf totdat alle schulden afgehandeld zijn.

Wettelijk
Iets wat wettelijk is, voldoet aan de wetten die gelden binnen een bepaalde rechtsorde.
Het is wettelijk verplicht om je te verzekeren voor zorgkosten.

Bezwaar
Een bezwaar is een formele uiting van onenigheid, vaak tegen een besluit of handeling, en kan leiden tot een heroverweging van het genomen besluit.
Tegen de bouwplannen van de nieuwe woonwijk hebben meerdere buurtbewoners bezwaar gemaakt.

Schikking
Een schikking is een overeenstemming tussen twee partijen waarbij een conflict wordt opgelost zonder tussenkomst van de rechter.
Na lange onderhandelingen hebben we een schikking getroffen met de verzekeringsmaatschappij.

Executie
Binnen juridische context verwijst executie naar het ten uitvoer leggen van een rechterlijke uitspraak of vonnis.
Na de uitspraak volgde de executie van het beslag op de inboedel.

Testament
Een testament is een schriftelijke verklaring waarin iemand vastlegt wat er na zijn dood met zijn bezittingen moet gebeuren.
Mijn grootouders hebben hun testament laten aanpassen na de geboorte van mijn zusje.

Onteigening
Onteigening is het proces waarbij de overheid privé-eigendom overneemt voor publiek belang, vaak tegen een vergoeding.
De boeren in die regio vrezen dat er binnenkort onteigening plaats zal vinden voor de nieuwe snelweg.

Schadevergoeding
Een schadevergoeding is een betaling die iemand ontvangt als compensatie voor geleden schade.
De rechtbank heeft de slachtoffers van het ongeval een schadevergoeding toegekend.

Overeenkomst
Een overeenkomst is een afspraak tussen twee of meer partijen, vaak vastgelegd in een contract, die juridisch bindend is.
We hebben een overeenkomst gesloten met de aannemer voor de verbouwing van onze keuken.

Nalatenschap
Nalatenschap omvat alle bezittingen en schulden die iemand achterlaat na zijn overlijden.
De kinderen hadden een lang proces over de verdeling van de nalatenschap van hun ouders.

Proces-verbaal
Een proces-verbaal is een officieel verslag van iets wat gebeurd is, vaak opgemaakt door de politie of een andere handhavingsambtenaar.
Het proces-verbaal van de verkeersovertreding bevatte alle details van het incident.

Clausule
Een clausule is een bepaling of voorwaarde in een contract of regelgeving.
De opzegclausule in het huurcontract geeft aan dat we drie maanden van tevoren moeten opzeggen.

Verjaring
Verjaring is het proces waarbij rechtsvorderingen hun kracht verliezen door het verstrijken van een bepaalde tijd.
De claim op de erfenis was niet meer geldig door verjaring.

Het is verrassend hoe vaak we juridische termen tegenkomen in onze dagelijkse gesprekken en hoe ze in ons taalgebruik ingebed zijn. Door het begrijpen van deze termen kunnen we de complexiteit van onze taal en de juridische systemen die onze samenleving vormen, beter doorgronden.