Belangrijke termen in de Kazachse politiek

1. Президент (Prezident)

Президент betekent “president” in het Kazachs. Dit is de hoogste uitvoerende ambtenaar van het land en wordt vaak beschouwd als het staatshoofd.

Президент елдің ең жоғары басшысы болып табылады.

2. Премьер-министр (Prem’yer-ministr)

Премьер-министр betekent “premier” of “eerste minister”. Dit is de persoon die het hoofd is van de regering en verantwoordelijk is voor het dagelijks bestuur van het land.

Премьер-министр үкіметтің күнделікті істеріне жауапты.

3. Парламент (Parlament)

Парламент betekent “parlement”. Dit is het wetgevende orgaan van het land waar wetten worden besproken en aangenomen.

Парламент жаңа заңдарды талқылайды және қабылдайды.

4. Сенат (Senat)

Сенат betekent “senaat”. Dit is een van de kamers van het parlement, vaak verantwoordelijk voor het herzien en goedkeuren van wetgeving.

Сенат заң жобаларын қарап, бекітеді.

5. Мәжіліс (Mäjilis)

Мәжіліс betekent “Mazjilis” of “lagerhuis”. Dit is een andere kamer van het parlement die zich bezighoudt met het voorstellen van nieuwe wetten.

Мәжіліс жаңа заңдарды ұсынады.

6. Конституция (Konstitutsiya)

Конституция betekent “grondwet”. Dit is het belangrijkste document dat de basisprincipes van de regering en de rechten van de burgers vastlegt.

Конституция елдің негізгі заңдарын анықтайды.

7. Үкімет (Ükimet)

Үкімет betekent “regering”. Dit is het orgaan dat verantwoordelijk is voor het uitvoeren van de wetten en het dagelijks bestuur van het land.

Үкімет заңдарды орындауға жауапты.

8. Министр (Ministr)

Министр betekent “minister”. Dit is een lid van de regering die verantwoordelijk is voor een specifiek departement of ministerie.

Министр денсаулық сақтау саласына жауапты.

9. Сайлау (Saylau)

Сайлау betekent “verkiezing”. Dit is het proces waarbij burgers stemmen om hun vertegenwoordigers te kiezen.

Сайлау кезінде азаматтар өз өкілдерін таңдайды.

10. Депутат (Deputat)

Депутат betekent “afgevaardigde” of “parlementslid”. Dit is een gekozen vertegenwoordiger in het parlement.

Депутат парламентте халықтың мүддесін қорғайды.

11. Партия (Partiya)

Партия betekent “partij”. Dit is een georganiseerde groep mensen met vergelijkbare politieke doelen en meningen.

Партия жаңа саяси бағдарламаларды ұсынады.

12. Демократия (Demokratiya)

Демократия betekent “democratie”. Dit is een regeringssysteem waarin de macht bij het volk ligt en beslissingen worden genomen door middel van vrije en eerlijke verkiezingen.

Демократия кезінде азаматтар өз құқықтарын еркін білдіреді.

13. Диктатура (Diktatura)

Диктатура betekent “dictatuur”. Dit is een regeringssysteem waarin één persoon of een kleine groep alle macht heeft en vaak zonder medeweten of instemming van het volk regeert.

Диктатура кезінде билік бір адамның қолында болады.

14. Құқық (Qūqyq)

Құқық betekent “recht”. Dit verwijst naar de wetten en regels die de rechten en plichten van burgers bepalen.

Құқық азаматтардың міндеттері мен құқықтарын анықтайды.

15. Саясат (Sayasat)

Саясат betekent “politiek”. Dit is het proces en de methode waarmee beslissingen worden genomen binnen een samenleving.

Саясат қоғамдағы маңызды шешімдерді қабылдаудың әдісі.

16. Заң (Zań)

Заң betekent “wet”. Dit is een regel die is vastgesteld door de overheid en waaraan iedereen zich moet houden.

Заңды бәрі орындауы керек.

17. Сот (Sot)

Сот betekent “rechtbank”. Dit is een instelling waar juridische geschillen worden opgelost en waar recht wordt gesproken.

Сот заң бұзушыларды жауапқа тартады.

18. Әкім (Äkim)

Әкім betekent “burgemeester” of “gouverneur”. Dit is een ambtenaar die verantwoordelijk is voor het bestuur van een stad of regio.

Әкім қаладағы барлық мәселелерге жауапты.

19. Халық (Halyq)

Халық betekent “volk”. Dit verwijst naar de inwoners van een land of gebied.

Халық өз өкілдерін сайлауға құқылы.

20. Референдум (Referendum)

Референдум betekent “referendum”. Dit is een directe stemming door het volk over een specifiek voorstel of wet.

Референдум кезінде халық тікелей дауыс береді.

21. Коалиция (Koalitsiya)

Коалиция betekent “coalitie”. Dit is een alliantie van verschillende politieke partijen die samenwerken om een regering te vormen.

Коалиция үкімет құру үшін әр түрлі партиялар бірігеді.

22. Оппозиция (Oppozitsiya)

Оппозиция betekent “oppositie”. Dit is de groep partijen of individuen die niet aan de macht zijn en vaak kritiek leveren op de huidige regering.

Оппозиция үкіметтің саясатын сынға алады.

23. Жергілікті басқару (Jerğilikti basqaru)

Жергілікті басқару betekent “lokale overheid”. Dit verwijst naar de bestuursorganen die verantwoordelijk zijn voor het beheer van lokale aangelegenheden zoals steden en gemeenten.

Жергілікті басқару қаланың барлық мәселелерін шешеді.

24. Қаржы (Qarjı)

Қаржы betekent “financiën”. Dit verwijst naar het beheer van geld en andere middelen binnen de regering.

Қаржы үкіметтің маңызды салаларының бірі.

25. Экономика (Ekonomika)

Экономика betekent “economie”. Dit is het systeem van productie, distributie en consumptie van goederen en diensten binnen een land.

Экономика елдің дамуына әсер етеді.

26. Бюджет (Byudjet)

Бюджет betekent “begroting”. Dit is een schatting van de inkomsten en uitgaven van de regering voor een bepaalde periode.

Бюджет елдің қаржылық жоспарын анықтайды.

27. Ресми (Resmi)

Ресми betekent “officieel”. Dit verwijst naar iets dat door de overheid of een autoriteit is goedgekeurd of erkend.

Ресми мәлімдеме үкіметтің көзқарасын білдіреді.

28. Қоғам (Qogham)

Қоғам betekent “maatschappij”. Dit is de gemeenschap van mensen die samenleven binnen een bepaalde regio en cultuur.

Қоғамның дамуы үкіметтің саясатына байланысты.

29. Тәуелсіздік (Täuelsizdik)

Тәуелсіздік betekent “onafhankelijkheid”. Dit is de toestand waarin een land vrij is van buitenlandse controle en zelfbestuur heeft.

Тәуелсіздік елдің еркіндігін білдіреді.

30. Мемлекеттік қызмет (Memlekettik qyzmet)

Мемлекеттік қызмет betekent “openbare dienst”. Dit verwijst naar de diensten die door de overheid worden geleverd aan de burgers.

Мемлекеттік қызмет халыққа қызмет етеді.

Deze woorden en termen vormen de basis van veel gesprekken over politiek en regering in Kazachstan. Door deze woorden te leren en te begrijpen, kun je jezelf beter uitdrukken en een dieper inzicht krijgen in de politieke processen van het land. Blijf oefenen en gebruik deze woorden in context om je taalvaardigheden te verbeteren.