Zweedse taalliefhebbers opgelet! Vandaag gaan we de tijd van de Vikingen induiken door kennis te maken met enkele historische Zweedse termen uit deze fascinerende periode. Het Vikingtijdperk, ongeveer van de 8e tot de 11e eeuw, heeft een rijkdom aan taalkundige invloeden achtergelaten die tot op heden te vinden zijn in moderne Scandinavische talen. Hieronder vind je de definities van enkele bijzondere termen, gevolgd door een voorbeeldzin in het Zweeds.

Viking
Het woord ‘Viking’ verwijst naar de zeekrijgers en ontdekkingsreizigers uit Scandinavië. Tegenwoordig is het term waar men met respect en nieuwsgierigheid naar kijkt.

Våra förfäder var mäktiga vikingar som seglade över haven.

Rune
Een ‘rune’ is een middeleeuws schriftteken dat gebruikt werd in het runenalfabet van de Germanen, inclusief de Vikingen. Deze tekens werden vaak ingegraveerd op stenen, juwelen en wapens.

Han ristade sin namn med runor på trädet.

Drakkar
‘Drakkar’ of ‘drakskepp’ was de benaming voor het iconische Viking lange schip, dat vooraan vaak versierd was met een drakenkop. Het symboliseerde kracht en snelheid.

De dreigende drakkar naderde de kust, gereed voor de invasie.

Skald
Een ‘skald’ was een dichter of bard die in de Vikingtijd lofliederen zong ter ere van helden en goden.

Skalden sjöng sina eder till kungens ära vid elden.

Þing
Het ‘Þing’ (thing) was de oude Viking raad of volksvergadering waar belangrijke beslissingen werden gemaakt.

Alla fria män var välkomna att deltaga i þinget.

Hird
Een ‘hird’ verwijst naar de persoonlijke lijfwacht of troepen van de koning of een edelman tijdens de Vikingtijd.

Konungen anlände med sin hird, redo för rådslag.

Völva
Een ‘völva’ was een zieneres of heks in de Viking cultuur, vaak geraadpleegd voor advies en voorspellingen.

Völvan förutsade en god skörd och skydd mot fiender.

Runsten
Een ‘runsten’ is een steen met daarop inscripties in het runenschrift. Deze stenen fungeerden als monumenten of gedenktekens.

Runstenen berättar historier om våra anfäders bedrifter.

Mejane
‘Mejane’, verwijzend naar een mead-hal, was de plek waar Viking krijgers samenkwamen om te drinken, eten en verhalen uit te wisselen.

Krigarna satt i mejanen och delade sagor om sina äventyr.

Valhalla
‘Valhalla’ is volgens de oude mythen het paradijs waar Viking krijgers na hun dood naartoe gingen, indien zij moedig gestorven waren in de strijd.

De modiga krigarna skulle tas emot i Valhalla efter döden.

Berserker
‘Berserker’ waren krijgers die bekend stonden om hun blinde woede tijdens gevechten, waarbij ze weinig tot geen bepantsering droegen.

Berserkerna kämpade med en vild och obeveklig ilska på slagfältet.

Sverta
‘Sverta’ betekent letterlijk ‘zwart maken’ en werd waarschijnlijk gebruikt om de zwarte verf te beschrijven waarmee hout en metaal versierd werden, inclusief wapens en schilden.

De svertade sina sköldar för att skrämma fienden i strid.

Ætt
Een ‘ætt’ was een Viking clan of familiegroep, gekenmerkt door gemeenschappelijke afstamming en sociale banden.

Varje ætt hade sin egen mark och beslutade om sina egna affärer.

Leidangr
‘Leidangr’ of ‘leding’ was een vroeg middeleeuwse Scandinavische verdedigingsorganisatie waarbij boeren verplicht waren om scheepsruimte en bemanning te voorzien voor militaire campagnes.

Bondens skepp var redo för leidangr som krävdes av kungen.

Elk van deze termen opent een venster naar het verleden en geeft ons inzicht in hoe de Vikingen leefden, dachten en hun wereld zagen. In een tijd waarin het gesproken woord het belangrijkste medium voor overlevering was, draagt elk van deze termen de echo’s van verhalen en tradities die eeuwenlang bewaard zijn gebleven. Ondanks de uitdagingen van het vertalen van deze oude woorden en begrippen naar onze hedendaagse taal, blijven ze een fascinerende bron van inspiratie voor iedere taalliefhebber. Ze herinneren ons eraan hoe de taal en cultuur hand in hand gaan in het definiëren van een volk en zijn geschiedenis.

Door deze Zweedse termen te begrijpen en te gebruiken, niet alleen in de context van onze eigen taalstudie maar ook in ons bredere waardering voor geschiedenis en cultuur, kunnen we een diepere band met het verleden creëren en de invloeden waarderen die onze taal en cultuur gevormd hebben. De Vikingtijd, misschien wel een van de meest sprankelende en ongrijpbare perioden in de Scandinavische geschiedenis, blijft ons kennis en inspiratie brengen, zij het nu in de vorm van deze boeiende woorden.