De Japanse taal staat bekend om zijn rijke cultuur en unieke uitdrukkingen. Net als in veel andere talen, maakt Japans gebruik van figuurlijke uitdrukkingen om emoties, situaties en relaties op een creatieve en vaak humoristische manier te beschrijven. Deze uitdrukkingen kunnen voor taalstudenten een uitdaging zijn, maar ze bieden ook een fascinerende inkijk in de Japanse manier van denken. In dit artikel gaan we enkele grappige figuurlijke uitdrukkingen in de Japanse taal verkennen.
1. 猫の手も借りたい (Neko no te mo karitai)
Letterlijk vertaald betekent deze uitdrukking “zelfs de hand van een kat willen lenen”. Dit wordt gebruikt om aan te geven dat iemand zo druk is dat hij of zij zelfs hulp van een kat zou accepteren, wat uiteraard niet echt nuttig zou zijn. In het Nederlands zouden we misschien zeggen dat iemand “twee rechterhanden tekort komt”.
Voorbeeld:
“今週は忙しくて、猫の手も借りたいくらいだ。”
(Ima shū wa isogashikute, neko no te mo karitai kurai da.)
“Deze week ben ik zo druk dat ik zelfs de hand van een kat zou willen lenen.”
2. 馬鹿は死ななきゃ治らない (Baka wa shinanakya naoranai)
Deze uitdrukking vertaalt zich naar “dwazen genezen niet tenzij ze sterven”. Het is een nogal cynische manier om te zeggen dat sommige mensen nooit zullen veranderen of leren, ongeacht wat je doet. Het benadrukt de hopeloosheid van proberen iemand te veranderen die hardnekkig vasthoudt aan dom gedrag.
Voorbeeld:
“彼のような人には何を言っても無駄だ。馬鹿は死ななきゃ治らないよ。”
(Kare no yōna hito ni wa nani o itte mo muda da. Baka wa shinanakya naoranai yo.)
“Het heeft geen zin om iets tegen iemand als hij te zeggen. Dwazen genezen niet tenzij ze sterven.”
3. 頭が固い (Atama ga katai)
Deze uitdrukking betekent letterlijk “een hard hoofd hebben”. Het wordt gebruikt om iemand te beschrijven die koppig is en niet openstaat voor nieuwe ideeën of veranderingen. In het Nederlands zouden we zeggen dat iemand “een harde kop” of “koppig” is.
Voorbeeld:
“彼は頭が固くて、新しいアイデアを全然受け入れない。”
(Kare wa atama ga katakute, atarashī aidea o zenzen ukeirenai.)
“Hij is zo koppig en accepteert helemaal geen nieuwe ideeën.”
4. 口が堅い (Kuchi ga katai)
Deze uitdrukking betekent “een harde mond hebben” en wordt gebruikt om iemand te beschrijven die goed is in het bewaren van geheimen. Het is het tegenovergestelde van een roddelaar.
Voorbeeld:
“彼女は口が堅いから、秘密を安心して話せる。”
(Kanojo wa kuchi ga katai kara, himitsu o anshin shite hanaseru.)
“Zij kan goed geheimen bewaren, dus ik voel me veilig om haar mijn geheimen te vertellen.”
5. 猫をかぶる (Neko o kaburu)
Letterlijk vertaald betekent dit “een kat dragen”. Deze uitdrukking wordt gebruikt om iemand te beschrijven die zich anders voordoet dan hij of zij werkelijk is, meestal om zich beter of onschuldiger voor te doen dan in werkelijkheid. In het Nederlands zouden we zeggen dat iemand “een masker draagt”.
Voorbeeld:
“彼は普段は大人しいけど、実はパーティーではすごく騒がしい。猫をかぶってるだけだよ。”
(Kare wa fudan wa otonashī kedo, jitsu wa pātī de wa sugoku sawagashī. Neko o kabutteru dake da yo.)
“Hij is normaal gesproken rustig, maar op feesten is hij erg luidruchtig. Hij draagt gewoon een masker.”
6. 水に流す (Mizu ni nagasu)
Deze uitdrukking betekent “met het water laten wegstromen” en wordt gebruikt om te zeggen dat je iets wilt vergeten of vergeven. Het is vergelijkbaar met de Nederlandse uitdrukking “iets laten rusten” of “vergeven en vergeten”.
Voorbeeld:
“過去のことは水に流して、新しいスタートを切ろう。”
(Kako no koto wa mizu ni nagashite, atarashī sutāto o kirou.)
“Laten we het verleden laten rusten en opnieuw beginnen.”
7. 猫の額 (Neko no hitai)
Letterlijk betekent dit “het voorhoofd van een kat” en het wordt gebruikt om een heel klein stukje land of ruimte te beschrijven. In het Nederlands zouden we misschien zeggen “zo klein als een postzegel”.
Voorbeeld:
“彼の家の庭は猫の額ほどの大きさしかない。”
(Kare no ie no niwa wa neko no hitai hodo no ōkisa shika nai.)
“De tuin bij zijn huis is zo klein als een postzegel.”
8. 腹が立つ (Hara ga tatsu)
Deze uitdrukking betekent letterlijk “de buik staat op” en wordt gebruikt om aan te geven dat iemand boos is. In het Nederlands zouden we zeggen dat iemand “kwaad is” of “een kort lontje heeft”.
Voorbeeld:
“彼の失礼な態度に本当に腹が立った。”
(Kare no shitsurei na taido ni hontō ni hara ga tatta.)
“Ik werd echt boos om zijn onbeschofte houding.”
9. 耳が痛い (Mimi ga itai)
Deze uitdrukking betekent letterlijk “oorpijn hebben” en wordt gebruikt om aan te geven dat wat iemand zegt, moeilijk te horen is omdat het waar is en het je kwetst. In het Nederlands zouden we misschien zeggen dat iets “een pijnlijke waarheid” is.
Voorbeeld:
“彼の批判は耳が痛かったけど、反省するいい機会になった。”
(Kare no hihan wa mimi ga itakatta kedo, hansei suru ī kikai ni natta.)
“Zijn kritiek was pijnlijk om te horen, maar het was een goede gelegenheid om na te denken.”
10. 猫に小判 (Neko ni koban)
Letterlijk vertaald betekent dit “gouden munten aan een kat geven”. Het wordt gebruikt om aan te geven dat iets waardevols wordt verspild aan iemand die het niet kan waarderen. In het Nederlands hebben we een vergelijkbare uitdrukking: “parels voor de zwijnen werpen”.
Voorbeeld:
“彼に高価な本をあげても、猫に小判だよ。”
(Kare ni kōka na hon o agete mo, neko ni koban da yo.)
“Hem een duur boek geven is als parels voor de zwijnen werpen.”
11. 頭に来る (Atama ni kuru)
Deze uitdrukking betekent letterlijk “naar het hoofd komen” en wordt gebruikt om aan te geven dat iemand boos wordt. Het is vergelijkbaar met de Nederlandse uitdrukking “iets naar het hoofd stijgen”.
Voorbeeld:
“彼の言い方があまりにも失礼で、本当に頭に来た。”
(Kare no iikata ga amarini mo shitsurei de, hontō ni atama ni kita.)
“Zijn manier van praten was zo onbeleefd dat ik echt boos werd.”
12. 鯖を読む (Saba o yomu)
Letterlijk vertaald betekent dit “makreel tellen”. Deze uitdrukking wordt gebruikt om aan te geven dat iemand liegt over zijn of haar leeftijd of de waarheid verdraait om er beter uit te komen. In het Nederlands zouden we zeggen dat iemand “de cijfers verdraait” of “de boel belazert”.
Voorbeeld:
“彼女は年齢について鯖を読んでいると思う。”
(Kanojo wa nenrei ni tsuite saba o yonde iru to omou.)
“Ik denk dat ze liegt over haar leeftijd.”
13. 顔が広い (Kao ga hiroi)
Deze uitdrukking betekent letterlijk “een breed gezicht hebben” en wordt gebruikt om iemand te beschrijven die veel mensen kent of een groot sociaal netwerk heeft. In het Nederlands zouden we zeggen dat iemand “veel connecties” heeft of “goed bekend is”.
Voorbeeld:
“彼は顔が広くて、どこに行っても知り合いがいる。”
(Kare wa kao ga hirokute, doko ni itte mo shiriai ga iru.)
“Hij kent veel mensen en heeft overal bekenden.”
14. 猫の目のように変わる (Neko no me no yō ni kawaru)
Letterlijk betekent dit “veranderen zoals de ogen van een kat”. Het wordt gebruikt om aan te geven dat iets snel en vaak verandert. In het Nederlands zouden we zeggen dat iets “constant verandert” of “wisselvallig is”.
Voorbeeld:
“この町の天気は猫の目のように変わる。”
(Kono machi no tenki wa neko no me no yō ni kawaru.)
“Het weer in deze stad verandert constant.”
15. 鬼の首を取ったよう (Oni no kubi o totta yō)
Deze uitdrukking betekent letterlijk “alsof je het hoofd van een demon hebt genomen”. Het wordt gebruikt om iemand te beschrijven die extreem trots is op een prestatie, vaak overdreven trots. In het Nederlands zouden we zeggen dat iemand “trots is als een pauw”.
Voorbeeld:
“彼は小さな成功でも鬼の首を取ったように喜ぶ。”
(Kare wa chīsana seikō demo oni no kubi o totta yō ni yorokobu.)
“Hij is trots als een pauw, zelfs op kleine successen.”
Het begrijpen en gebruiken van deze figuurlijke uitdrukkingen kan je helpen om je Japanse taalvaardigheden te verdiepen en een beter inzicht te krijgen in de Japanse cultuur. Het kan ook een leuke manier zijn om je gesprekken interessanter en levendiger te maken. Probeer ze eens te gebruiken in je dagelijkse gesprekken en zie hoe je Japanse vrienden reageren!
