De Hongaarse taal staat bekend om zijn unieke klanken en complexe grammatica, maar wat deze taal echt kleurrijk maakt, zijn de vele grappige figuurlijke uitdrukkingen. Deze uitdrukkingen bieden niet alleen een venster naar de cultuur en het dagelijks leven van de Hongaren, maar kunnen ook voor hilarische situaties zorgen als je ze letterlijk vertaalt. In dit artikel zullen we enkele van de meest opvallende en grappige Hongaarse uitdrukkingen bespreken, hun letterlijke vertalingen en hun werkelijke betekenis.

Waar het hart van vol is, loopt de mond van over

Laten we beginnen met een uitdrukking die wellicht herkenbaar klinkt: “Ahol az ember szíve, ott van az otthona.” Letterlijk vertaald betekent dit: “Waar het hart van vol is, daar is het thuis.” Deze uitdrukking wordt gebruikt om aan te geven dat mensen zich het meest op hun gemak voelen waar hun geliefden zijn. Het is een uitdrukking die warmte en genegenheid uitstraalt, en het geeft aan hoe belangrijk menselijke relaties zijn in de Hongaarse cultuur.

De slang is in het gras

Een van de meest intrigerende uitdrukkingen is “Kígyó van a fűben,” wat letterlijk betekent “Er is een slang in het gras.” Dit is vergelijkbaar met de Nederlandse uitdrukking “Er schuilt een addertje onder het gras.” Het wordt gebruikt om te waarschuwen voor verborgen gevaren of achterbakse bedoelingen. Het beeld van een slang die zich in het gras verstopt, is een krachtige manier om te suggereren dat niet alles is wat het lijkt.

Wanneer de kip tanden krijgt

Een andere hilarische uitdrukking is “Majd, ha a tyúkok fogat növesztenek,” wat letterlijk vertaald “Wanneer de kip tanden krijgt” betekent. Dit komt overeen met de Engelse uitdrukking “When pigs fly” en wordt gebruikt om aan te geven dat iets nooit zal gebeuren. Het is een speelse en beeldende manier om de onwaarschijnlijkheid van een situatie te benadrukken.

Goed als een groot paard

De uitdrukking “Jó, mint egy nagy ló” betekent letterlijk “Goed als een groot paard.” Dit wordt gezegd over iets dat zeer waardevol of van hoge kwaliteit is. De vergelijking met een groot paard, dat krachtig en betrouwbaar is, benadrukt het positieve karakter van wat er wordt beschreven. Het toont ook hoe belangrijk landbouw en dieren zijn geweest in de Hongaarse geschiedenis en cultuur.

Zout in de wond strooien

Een andere uitdrukking die zowel in het Hongaars als in het Nederlands bestaat, is “Sót szórni a sebre,” of “Zout in de wond strooien.” Dit wordt gezegd wanneer iemand een situatie nog erger maakt door onaangename opmerkingen of acties. Het beeld van zout dat in een open wond wordt gewreven, roept een gevoel van extra pijn en ongemak op, wat deze uitdrukking bijzonder krachtig maakt.

Hij heeft boter op zijn hoofd

De uitdrukking “Vaj van a fején” betekent letterlijk “Hij heeft boter op zijn hoofd.” Dit wordt gebruikt om iemand te beschrijven die hypocriet is of schuld heeft aan iets, maar het probeert te verbergen. Het beeld van boter die smelt en opvalt op iemands hoofd, suggereert dat hun schuld niet lang verborgen kan blijven. Het is een geestige manier om oneerlijkheid aan de kaak te stellen.

Van een vlieg een olifant maken

Een andere bekende en grappige uitdrukking is “Bolhából elefántot csinálni,” wat letterlijk betekent “Van een vlieg een olifant maken.” Dit is vergelijkbaar met de Nederlandse uitdrukking “Van een mug een olifant maken” en wordt gebruikt om aan te geven dat iemand een klein probleem enorm overdrijft. Het contrast tussen een kleine vlieg en een grote olifant maakt deze uitdrukking bijzonder levendig en humoristisch.

Het water loopt me in de mond

De uitdrukking “Összefut a nyál a számban” betekent letterlijk “Het water loopt me in de mond.” Dit wordt gebruikt om aan te geven dat iets er erg smakelijk uitziet of ruikt, net zoals in het Nederlands. Het is een uitdrukking die vaak wordt gebruikt bij het beschrijven van heerlijk eten en roept een gevoel van verlangen en anticipatie op.

De kat uit de boom kijken

Een andere grappige uitdrukking is “Kivárja a macska a fát,” wat letterlijk “De kat wacht op de boom” betekent. Dit is vergelijkbaar met de Nederlandse uitdrukking “De kat uit de boom kijken” en wordt gebruikt om aan te geven dat iemand afwachtend is en de situatie eerst wil observeren voordat hij handelt. Het beeld van een kat die geduldig wacht, is een treffende manier om deze houding te beschrijven.

Een olifant in een porseleinkast

De uitdrukking “Elefánt a porcelánboltban” betekent letterlijk “Een olifant in een porseleinkast.” Dit wordt gebruikt om iemand te beschrijven die onhandig en lomp is, vooral in een delicate situatie. Het beeld van een grote, logge olifant die zich een weg baant door een winkel vol breekbare voorwerpen, maakt deze uitdrukking zowel visueel als humoristisch krachtig.

De geit en de kool sparen

De uitdrukking “Kecske is jóllakjon és a káposzta is megmaradjon” betekent letterlijk “De geit moet gevoed worden en de kool moet behouden blijven.” Dit is vergelijkbaar met de Nederlandse uitdrukking “De geit en de kool sparen” en wordt gebruikt om aan te geven dat men twee tegenstrijdige belangen probeert te verzoenen. Het is een uitdrukking die vaak wordt gebruikt in situaties waarin compromissen nodig zijn.

Hij heeft een lange arm

De uitdrukking “Hosszú keze van” betekent letterlijk “Hij heeft een lange arm.” Dit wordt gebruikt om iemand te beschrijven die veel invloed heeft of die in staat is om dingen te bereiken die anderen niet kunnen. Het beeld van een lange arm suggereert bereik en macht, en het is een manier om respect of bewondering uit te drukken.

Met de deur in huis vallen

De uitdrukking “Ajtóstul ront a házba” betekent letterlijk “Met de deur in huis vallen.” Dit wordt gebruikt om iemand te beschrijven die zonder omwegen direct ter zake komt. Het is een levendig beeld dat suggereert dat iemand zo snel mogelijk tot het punt komt, zonder zich om beleefdheden te bekommeren. Deze uitdrukking is bijzonder nuttig in situaties waarin directheid en eerlijkheid worden gewaardeerd.

De appel valt niet ver van de boom

Een andere bekende uitdrukking is “Az alma nem esik messze a fájától,” wat letterlijk “De appel valt niet ver van de boom” betekent. Dit wordt gebruikt om aan te geven dat kinderen vaak op hun ouders lijken, zowel qua uiterlijk als qua gedrag. Het is een uitdrukking die zowel liefdevol als humoristisch kan zijn, afhankelijk van de context.

Slapen als een beer

De uitdrukking “Alszik, mint a bunda” betekent letterlijk “Slapen als een beer.” Dit wordt gebruikt om aan te geven dat iemand zeer diep en rustig slaapt. Het beeld van een beer die in winterslaap is, roept een gevoel van vrede en ontspanning op, en het is een uitdrukking die vaak wordt gebruikt om de kwaliteit van iemands slaap te beschrijven.

De kat uit de zak laten

De uitdrukking “Kiengedi a macskát a zsákból” betekent letterlijk “De kat uit de zak laten.” Dit is vergelijkbaar met de Nederlandse uitdrukking “De kat uit de zak laten” en wordt gebruikt om aan te geven dat een geheim of verborgen informatie per ongeluk is onthuld. Het beeld van een kat die plotseling uit een zak springt, maakt deze uitdrukking bijzonder levendig en treffend.

Het is niet alles goud wat er blinkt

De uitdrukking “Nem mind arany, ami fénylik” betekent letterlijk “Het is niet alles goud wat er blinkt.” Dit wordt gebruikt om aan te geven dat schijn bedriegt en dat niet alles wat er mooi uitziet, ook echt waardevol is. Het is een wijze uitdrukking die waarschuwt voor oppervlakkige oordelen en benadrukt het belang van innerlijke waarden.

Van twee walletjes eten

De uitdrukking “Két tűz között lenni” betekent letterlijk “Tussen twee vuren zitten.” Dit is vergelijkbaar met de Nederlandse uitdrukking “Van twee walletjes eten” en wordt gebruikt om aan te geven dat iemand probeert te profiteren van twee tegenstrijdige situaties. Het beeld van iemand die tussen twee vuren zit, roept een gevoel van spanning en conflict op.

Op hete kolen zitten

De uitdrukking “Forró kövön ül” betekent letterlijk “Op hete kolen zitten.” Dit wordt gebruikt om aan te geven dat iemand zeer nerveus of ongeduldig is. Het beeld van iemand die op hete kolen zit, suggereert een gevoel van ongemak en haast, en het is een uitdrukking die vaak wordt gebruikt in situaties van spanning en verwachting.

De draak steken met iemand

De uitdrukking “Valakivel bolondját járatja” betekent letterlijk “De draak steken met iemand.” Dit wordt gebruikt om aan te geven dat iemand grappen maakt ten koste van een ander. Het is een speelse uitdrukking die humor en plagerij suggereert, en het wordt vaak gebruikt in informele situaties.

De koe bij de horens vatten

De uitdrukking “A bikát szarvánál fogva” betekent letterlijk “De koe bij de horens vatten.” Dit is vergelijkbaar met de Nederlandse uitdrukking “De koe bij de horens vatten” en wordt gebruikt om aan te geven dat iemand een probleem direct en moedig aanpakt. Het beeld van iemand die een koe bij de horens grijpt, roept een gevoel van kracht en vastberadenheid op.

De nagel op de kop slaan

De uitdrukking “Fején találja a szöget” betekent letterlijk “De nagel op de kop slaan.” Dit wordt gebruikt om aan te geven dat iemand precies het juiste punt raakt of de kern van de zaak benoemt. Het is een uitdrukking die vaak wordt gebruikt om iemands inzicht of nauwkeurigheid te prijzen.

Het gras voor iemand’s voeten wegmaaien

De uitdrukking “Elvágja a fűt valaki lába alól” betekent letterlijk “Het gras voor iemand’s voeten wegmaaien.” Dit wordt gebruikt om aan te geven dat iemand een ander de kans ontneemt om iets te doen of te bereiken. Het is een uitdrukking die vaak wordt gebruikt in situaties van concurrentie of rivaliteit.

Met de noorderzon vertrekken

De uitdrukking “Köddé válik” betekent letterlijk “Met de noorderzon vertrekken.” Dit wordt gebruikt om aan te geven dat iemand plotseling en zonder waarschuwing verdwijnt. Het beeld van iemand die in de mist oplost, roept een gevoel van geheimzinnigheid en abruptheid op.

Zoals je kunt zien, zijn Hongaarse uitdrukkingen rijk aan beeldspraak en vaak bijzonder humoristisch. Ze bieden een fascinerende kijk op de cultuur en het dagelijks leven van de Hongaren, en ze kunnen je taalvaardigheid aanzienlijk verrijken. Door deze uitdrukkingen te leren en te gebruiken, kun je niet alleen je Hongaarse taalvaardigheden verbeteren, maar ook een dieper inzicht krijgen in de manier waarop Hongaren denken en communiceren. Dus de volgende keer dat je Hongaars spreekt, probeer dan eens een van deze uitdrukkingen te gebruiken en zie hoe je gesprekspartner reageert. Het zal ongetwijfeld een glimlach op hun gezicht toveren.