Grieks is een taal die rijk is aan geschiedenis, cultuur en unieke uitdrukkingen die vaak diep geworteld zijn in de Griekse tradities en manier van leven. Veel van deze uitdrukkingen hebben geen directe vertaling in andere talen, wat ze des te interessanter maakt voor taalenthousiastelingen. In dit artikel zullen we enkele van deze cultureel unieke Griekse uitdrukkingen verkennen en hun betekenis uitleggen. Deze uitdrukkingen geven niet alleen inzicht in de Griekse taal, maar ook in de Griekse cultuur en manier van denken.

1. Νηστικός αρκούδι δεν χορεύει

Deze uitdrukking betekent letterlijk “Een hongerige beer danst niet”. Het wordt gebruikt om aan te geven dat iemand niet kan werken of presteren als hij honger heeft.

Νηστικός – Hongerig.
Ο Γιώργος είναι νηστικός και δεν μπορεί να συγκεντρωθεί στη δουλειά του.

Αρκούδι – Beer.
Το αρκούδι στο ζωολογικό κήπο φαίνεται πολύ δυνατό.

2. Κάθε κατεργάρης στον πάγκο του

Deze uitdrukking betekent “Iedere schurk naar zijn bank”. Het wordt gebruikt om aan te geven dat iedereen moet terugkeren naar zijn werk of verantwoordelijkheden.

Κατεργάρης – Schurk, bedrieger.
Ο κατεργάρης προσπάθησε να κλέψει αλλά τον πιάσανε.

Πάγκος – Bank, werkbank.
Ο ξυλουργός δουλεύει στον πάγκο του κάθε μέρα.

3. Τα καλά κόποις κτώνται

Dit betekent “Goede dingen worden verkregen door moeite”. Het benadrukt het belang van hard werken om iets waardevols te bereiken.

Κόποις – Moeite, inspanning.
Με πολλούς κόποις κατάφερε να τελειώσει το πανεπιστήμιο.

Κτώνται – Verkregen.
Τα αγαθά κτώνται με σκληρή δουλειά.

4. Στου κουφού την πόρτα όσο θέλεις βρόντα

Deze uitdrukking betekent “Klop zo veel als je wilt op de deur van een dove”. Het wordt gebruikt om aan te geven dat het nutteloos is om te proberen iemand te overtuigen die niet wil luisteren.

Κουφός – Doof.
Ο γέρος είναι κουφός και δεν ακούει καλά.

Βρόντα – Klop, bons.
Η πόρτα βροντάει δυνατά όταν την κλείνεις.

5. Έγινε το έλα να δεις

Deze uitdrukking betekent “Het werd een spektakel”. Het wordt gebruikt om een situatie te beschrijven die chaotisch of tumultueus is geworden.

Έλα – Kom.
Έλα να δεις τι ωραία που είναι εδώ.

Δεις – Zien.
Πρέπει να δεις αυτή την ταινία, είναι καταπληκτική.

6. Ο κόσμος το ‘χει τούμπανο κι εμείς κρυφό καμάρι

Deze uitdrukking betekent “De hele wereld weet het, maar wij houden het als een geheime trots”. Het wordt gebruikt om te zeggen dat iets wat iedereen al weet, toch geheim wordt gehouden.

Τούμπανο – Trommel, iets dat luid en duidelijk is.
Η αλήθεια είναι τούμπανο πλέον.

Κρυφό – Geheim.
Κρατάει τα συναισθήματά του κρυφά.

7. Έχω κέφια

Deze uitdrukking betekent “Ik ben in een goede stemming”. Het wordt gebruikt om aan te geven dat iemand vrolijk en energiek is.

Κέφια – Goede stemming, vrolijkheid.
Σήμερα έχω πολλά κέφια και θέλω να βγω έξω.

8. Κάνω την πάπια

Deze uitdrukking betekent “Ik speel de eend”. Het wordt gebruikt om aan te geven dat iemand doet alsof hij niets weet of merkt om een situatie te vermijden.

Πάπια – Eend.
Η πάπια κολυμπάει στη λίμνη.

9. Μάτια που δεν βλέπονται γρήγορα λησμονιούνται

Dit betekent “Ogen die elkaar niet zien, worden snel vergeten”. Het wordt gebruikt om te zeggen dat mensen die elkaar niet vaak zien, elkaar snel zullen vergeten.

Λησμονιούνται – Vergeten worden.
Οι παλιές αγάπες λησμονιούνται με τον καιρό.

10. Του έδωσε τα παπούτσια στο χέρι

Deze uitdrukking betekent “Hij gaf hem de schoenen in zijn hand”. Het wordt gebruikt om te zeggen dat iemand ontslagen is of weggestuurd.

Παπούτσια – Schoenen.
Αγόρασα καινούργια παπούτσια χθες.

11. Μπαίνω στο νόημα

Deze uitdrukking betekent “Ik begrijp de essentie”. Het wordt gebruikt om aan te geven dat iemand begint te begrijpen waar iets over gaat.

Νόημα – Essentie, betekenis.
Το νόημα της ζωής είναι διαφορετικό για τον καθένα.

12. Από την πόλη έρχομαι και στην κορφή κανέλα

Deze uitdrukking betekent “Ik kom uit de stad en bovenop kaneel”. Het wordt gebruikt om aan te geven dat iemand iets zegt dat geen verband houdt met het onderwerp of betekenisloos is.

Κανέλα – Kaneel.
Η κανέλα είναι πολύ αρωματική στο γλυκό.

13. Έχεις το καρπούζι, έχεις και το μαχαίρι

Dit betekent “Je hebt de watermeloen en je hebt het mes”. Het wordt gebruikt om aan te geven dat iemand alle macht of controle in een situatie heeft.

Καρπούζι – Watermeloen.
Το καλοκαίρι τρώμε πολύ καρπούζι.

Μαχαίρι – Mes.
Το μαχαίρι είναι πολύ κοφτερό.

14. Πιάσε το αυγό και κούρευ’ το

Deze uitdrukking betekent “Pak het ei en scheer het”. Het wordt gebruikt om aan te geven dat iets onmogelijks wordt gevraagd.

Αυγό – Ei.
Έφαγα ένα αυγό για πρωινό.

Κούρευ’ το – Scheer het.
Κούρευ’ το πρόβατο γιατί έχει πολλή μαλλί.

15. Βρήκαμε παπά να θάψουμε πέντε-έξι

Deze uitdrukking betekent “We vonden een priester om vijf of zes te begraven”. Het wordt gebruikt om aan te geven dat wanneer een oplossing of hulpbron beschikbaar is, deze ten volle moet worden benut.

Παπά – Priester.
Ο παπάς έκανε την λειτουργία στην εκκλησία.

Θάψουμε – Begraven.
Θα θάψουμε το θησαυρό στον κήπο.

16. Τα μυαλά στα κάγκελα

Deze uitdrukking betekent “De hersenen tegen de tralies”. Het wordt gebruikt om aan te geven dat iemand extreem opgewonden of buiten zichzelf is.

Μυαλά – Hersenen.
Τα μυαλά του είναι πολύ οξυδερκή.

Κάγκελα – Tralies.
Τα κάγκελα της φυλακής είναι πολύ ψηλά.

17. Είμαι στο τσακ

Deze uitdrukking betekent “Ik ben op het randje”. Het wordt gebruikt om aan te geven dat iemand op het punt staat iets te doen of dat iets bijna gebeurt.

Τσακ – Randje, breekpunt.
Είμαι στο τσακ να φύγω από το πάρτι.

18. Κάνω το κορόιδο

Deze uitdrukking betekent “Ik speel de dwaas”. Het wordt gebruikt om aan te geven dat iemand doet alsof hij niets weet om problemen te vermijden.

Κορόιδο – Dwaas, sukkel.
Μην κάνεις το κορόιδο, ξέρουμε ότι το έκανες εσύ.

19. Βάζω το χέρι στη φωτιά

Deze uitdrukking betekent “Ik steek mijn hand in het vuur”. Het wordt gebruikt om aan te geven dat iemand absoluut zeker is van iets.

Φωτιά – Vuur.
Η φωτιά στο τζάκι είναι πολύ ζεστή.

20. Βγάζω το φίδι από την τρύπα

Deze uitdrukking betekent “Ik haal de slang uit het gat”. Het wordt gebruikt om aan te geven dat iemand een moeilijke of onaangename taak uitvoert die anderen niet willen doen.

Φίδι – Slang.
Το φίδι κρύβεται κάτω από την πέτρα.

Τρύπα – Gat.
Υπάρχει μια τρύπα στο πάτωμα.

Het leren van deze unieke Griekse uitdrukkingen biedt niet alleen een diepere waardering van de taal, maar ook van de rijke cultuur en tradities van Griekenland. Door deze uitdrukkingen te begrijpen en te gebruiken, kun je je communicatie in het Grieks verrijken en een beter inzicht krijgen in hoe Grieken denken en leven. Vergeet niet dat taal meer is dan alleen woorden; het is een weerspiegeling van de cultuur en geschiedenis van degenen die het spreken.