Het Wit-Russisch is een rijke taal met een breed scala aan woorden die de verschillende aspecten van het familie- en verwantschapsleven beschrijven. Twee van de meest voorkomende termen zijn Сям’я (Sіamyа) en Род (Rod). Hoewel ze beide vaak vertaald worden als “familie”, hebben ze subtiele verschillen in betekenis en gebruik. Dit artikel duikt diep in deze termen, en legt uit hoe ze gebruikt worden in verschillende contexten, samen met enkele andere belangrijke woorden die verband houden met familie en verwanten.

Сям’я (Sіamyа)

Сям’я verwijst specifiek naar het kerngezin, dat wil zeggen de directe familieleden zoals ouders en kinderen. Het is de meest gebruikte term om je naaste familie aan te duiden.

Мая сям’я складаецца з пяці чалавек.

Familieleden binnen de сям’я

Маці – Moeder. Dit is de persoon die je heeft gebaard en opgevoed.

Мая маці вельмі добрая і клапатлівая.

Бацька – Vader. Dit is de mannelijke ouder in het gezin.

Мой бацька працуе ў банку.

Сын – Zoon. Een mannelijk kind van de ouders.

Мой сын любіць гуляць у футбол.

Дачка – Dochter. Een vrouwelijk kind van de ouders.

Мая дачка вучыцца ў школе.

Брат – Broer. Een mannelijk kind van dezelfde ouders.

Мой брат старэйшы за мяне на два гады.

Сястра – Zus. Een vrouwelijk kind van dezelfde ouders.

Мая сястра вельмі разумная.

Род (Rod)

Род daarentegen, verwijst naar een bredere familie, inclusief grootouders, ooms, tantes, neven en nichten. Het is een term die gebruikt wordt om een grotere familie- of bloedlijn aan te duiden.

Наш род мае доўгую гісторыю.

Familieleden binnen de род

Дзед – Grootvader. De vader van je vader of moeder.

Мой дзед расказаў мне шмат гісторый.

Бабуля – Grootmoeder. De moeder van je vader of moeder.

Мая бабуля вельмі добра гатуе.

Дзядзька – Oom. De broer van je vader of moeder, of de man van je tante.

Мой дзядзька працуе ў паліцыі.

Цётка – Tante. De zus van je vader of moeder, of de vrouw van je oom.

Мая цётка жыве ў іншым горадзе.

Стрыечны брат – Neef. Een mannelijk kind van je oom of tante.

Мой стрыечны брат вучыцца ў каледжы.

Стрыечная сястра – Nicht. Een vrouwelijk kind van je oom of tante.

Мая стрыечная сястра вельмі таленавітая.

Andere belangrijke woorden

Naast Сям’я en Род, zijn er nog andere belangrijke termen in het Wit-Russisch die betrekking hebben op familie en verwanten.

Унук – Kleinzoon. De zoon van je zoon of dochter.

Мой унук вельмі актыўны.

Унучка – Kleindochter. De dochter van je zoon of dochter.

Мая унучка любіць маляваць.

Свёкар – Schoonvader. De vader van je echtgenoot of echtgenote.

Мой свёкар вельмі разумны.

Свякроў – Schoonmoeder. De moeder van je echtgenoot of echtgenote.

Мая свякроў добра гатуе.

Зяць – Schoonzoon. De echtgenoot van je dochter.

Мой зяць працуе ў ІТ.

Нявестка – Schoondochter. De echtgenote van je zoon.

Мая нявестка вельмі мілая.

Gebruik in dagelijkse communicatie

In de dagelijkse communicatie kunnen beide termen, Сям’я en Род, afhankelijk van de context door elkaar worden gebruikt. Het is belangrijk om te weten welke term het meest geschikt is in een bepaalde situatie. Bijvoorbeeld, wanneer je over je directe familie praat, gebruik je Сям’я. Wanneer je over een bredere familie praat, gebruik je Род.

Сям’я для мяне – гэта самае галоўнае ў жыцці.

Наш род вельмі вялікі і дружны.

Culturele aspecten

In de Wit-Russische cultuur speelt familie een centrale rol. Zowel Сям’я als Род zijn belangrijk, en er wordt veel waarde gehecht aan familiewaarden, loyaliteit en ondersteuning. Familiebijeenkomsten en -feesten zijn gebruikelijk en worden vaak groots gevierd.

Een typisch voorbeeld is het vieren van verjaardagen en jubileums, waarbij zowel het kerngezin als de uitgebreide familie samenkomt om de gelegenheid te vieren. Dit versterkt de banden tussen familieleden en zorgt voor een sterke, ondersteunende gemeenschap.

Мы заўсёды збіраемся ўсёй сям’ёй на святы.

На юбілей нашага роду сабраліся ўсе сваякі.

Conclusie

Het begrijpen van de verschillen tussen Сям’я en Род is essentieel voor het correct gebruik van deze termen in het Wit-Russisch. Beide termen hebben hun eigen unieke betekenis en toepassingsgebied, en het juiste gebruik ervan kan helpen om duidelijk en effectief te communiceren over je familie en verwanten. Of je nu praat over je directe familie of je bredere familie, het kennen van deze termen en hoe je ze moet gebruiken, zal je helpen om een dieper begrip van de Wit-Russische cultuur en taal te krijgen.