De Welshe taal, of “Cymraeg”, is een van de oudste talen van Europa en wordt nog steeds gesproken in Wales. Voor iedereen die geïnteresseerd is in de politiek of het overheidswezen in Wales, is het belangrijk om een basiswoordenschat te hebben die specifiek is voor deze gebieden. Dit artikel biedt een uitgebreide lijst van Welshe woorden en termen die vaak worden gebruikt in de context van overheid en politiek, samen met hun definities en voorbeeldzinnen.

Algemene termen in de politiek

Gwleidyddiaeth – Politiek. Dit woord verwijst naar de activiteiten en beleidsmaatregelen die betrekking hebben op het bestuur van een land of gebied.
Mae gwleidyddiaeth yn chwarae rhan bwysig ym mywydau pobl Cymru.

Llywodraeth – Regering. Dit is het orgaan dat de uitvoerende macht heeft in een land of gebied.
Mae’r llywodraeth wedi cyhoeddi mesurau newydd i wella’r economi.

Senedd – Parlement. Dit is de wetgevende macht in Wales, vergelijkbaar met het parlement in andere landen.
Mae’r Senedd wedi pasio deddf newydd ar addysg.

Etholiad – Verkiezing. Dit is het proces waarbij burgers stemmen om hun vertegenwoordigers te kiezen.
Bydd yr etholiad nesaf yn cael ei gynnal y flwyddyn nesaf.

Pleidlais – Stem. Dit is de actie van het uitbrengen van een stem tijdens een verkiezing.
Rhaid i chi gofrestru i roi eich pleidlais.

Belangrijke posities en rollen

Prif Weinidog – Eerste Minister. Dit is de leider van de regering.
Mae’r Prif Weinidog yn cynnal cyfarfod â’r cabinet bob wythnos.

Ysgrifennydd – Secretaris. Dit is een hoge functie binnen de regering, vergelijkbaar met een minister.
Mae’r Ysgrifennydd yn gyfrifol am bolisi addysg.

Aelod o’r Senedd – Lid van het Parlement. Dit is een verkozen vertegenwoordiger in het Welshe parlement.
Mae Aelod o’r Senedd yn cynrychioli ei etholwyr yn y Senedd.

Arweinydd – Leider. Dit kan verwijzen naar de leider van een politieke partij of een andere belangrijke positie.
Mae arweinydd y blaid yn cyflwyno ei strategaeth newydd.

Cynghorydd – Raadslid. Dit is een verkozen vertegenwoordiger op lokaal niveau.
Mae’r cynghorydd yn gweithio i wella gwasanaethau lleol.

Beleidsgebieden

Economi – Economie. Dit verwijst naar het systeem van productie, distributie en consumptie van goederen en diensten.
Mae’r economi yn tyfu’n araf eleni.

Gofal Iechyd – Gezondheidszorg. Dit omvat alle diensten en middelen die nodig zijn voor de gezondheid van de bevolking.
Mae’r llywodraeth yn buddsoddi mwy mewn gofal iechyd.

Addysg – Onderwijs. Dit verwijst naar het systeem en de processen van leren en onderwijzen.
Mae angen mwy o fuddsoddiad mewn addysg.

Amgylchedd – Milieu. Dit omvat alle natuurlijke elementen en omstandigheden waarin mensen, dieren en planten leven.
Mae’n bwysig gwarchod yr amgylchedd.

Diogelwch – Veiligheid. Dit verwijst naar de maatregelen en middelen die nodig zijn om de bevolking te beschermen.
Mae’r llywodraeth yn gweithio i wella diogelwch cyhoeddus.

Politieke processen

Deddfwriaeth – Wetgeving. Dit is het proces van het maken en aannemen van wetten.
Mae’r deddfwriaeth newydd yn cael ei hystyried gan y Senedd.

Pleidleisio – Stemmen. Dit is de handeling van het uitbrengen van een stem tijdens een verkiezing of stemming.
Rhaid i chi gofrestru cyn y gallwch pleidleisio.

Ymgyrch – Campagne. Dit is een georganiseerde poging om steun te krijgen voor een politieke kandidaat of een idee.
Mae’r blaid yn dechrau ei ymgyrch etholiadol heddiw.

Polisi – Beleid. Dit verwijst naar een plan of actie die door een regering of organisatie is aangenomen.
Mae’r llywodraeth wedi cyflwyno polisi newydd ar gludiant cyhoeddus.

Pleidiau Gwleidyddol – Politieke Partijen. Dit zijn georganiseerde groepen mensen met vergelijkbare ideeën en doelen die deelnemen aan verkiezingen.
Mae nifer o bleidiau gwleidyddol yn cystadlu yn yr etholiad.

Lokale overheid

Cyngor – Raad. Dit is een bestuursorgaan dat verantwoordelijk is voor lokale aangelegenheden.
Mae’r cyngor yn trafod cynlluniau newydd ar gyfer y gymuned.

Maer – Burgemeester. Dit is de leider van de lokale overheid in een stad of gemeente.
Mae’r maer yn agor yr ysgol newydd heddiw.

Etholiad Lleol – Lokale Verkiezing. Dit is een verkiezing om vertegenwoordigers te kiezen voor de lokale overheid.
Bydd etholiad lleol yn cael ei gynnal y mis nesaf.

Gwasanaethau Cyhoeddus – Openbare Diensten. Dit omvat diensten die door de overheid worden geleverd aan de burgers, zoals onderwijs, gezondheidszorg en transport.
Mae angen buddsoddiad ychwanegol mewn gwasanaethau cyhoeddus.

Datganoli – Devolutie. Dit is het proces waarbij bepaalde bevoegdheden worden overgedragen van de centrale regering naar regionale of lokale overheden.
Mae datganoli wedi rhoi mwy o bwerau i Gymru.

Internationale relaties

Cytundeb – Verdrag. Dit is een formele overeenkomst tussen twee of meer landen.
Llofnodwyd cytundeb masnach newydd rhwng y gwledydd.

Llysgennad – Ambassadeur. Dit is een diplomatieke vertegenwoordiger van een land in een ander land.
Mae’r llysgennad yn cynrychioli ei wlad dramor.

Cyngres – Congres. Dit is een formele bijeenkomst van vertegenwoordigers van verschillende landen of organisaties.
Mae’r cyngres ryngwladol yn trafod newid hinsawdd.

Diplomyddiaeth – Diplomatie. Dit is het beheer van internationale betrekkingen door onderhandelingen en andere vreedzame middelen.
Mae diplomyddiaeth yn bwysig i gynnal heddwch byd-eang.

Undeb Ewropeaidd – Europese Unie. Dit is een politieke en economische unie van Europese landen.
Mae Cymru yn rhan o’r Undeb Ewropeaidd.

Door deze uitgebreide woordenschat te leren, zullen Nederlands sprekende studenten van de Welshe taal beter voorbereid zijn om deel te nemen aan gesprekken over overheid en politiek in Wales. Het begrijpen van deze termen zal niet alleen helpen bij het volgen van het Welshe nieuws, maar ook bij het begrijpen van de politieke discussies en beleidsmaatregelen die van invloed zijn op het dagelijks leven in Wales.