Bulgarije staat bekend om zijn rijke cultuur en tradities, die door de eeuwen heen zorgvuldig zijn bewaard. Een belangrijk aspect van deze cultuur zijn de vele festivals en vieringen die het land het hele jaar door kleuren. Voor degenen die de Bulgaarse taal willen leren en begrijpen, is het nuttig om bekend te raken met enkele uitdrukkingen en woorden die vaak worden gebruikt tijdens deze culturele festivals. In dit artikel zullen we enkele van deze uitdrukkingen en woorden bespreken, zodat je beter kunt begrijpen wat deze vieringen zo speciaal maakt.

Feestelijke Woorden en Uitdrukkingen

Честит празник (chestit praznik)

Честит празник betekent “Gelukkig feest” en wordt vaak gebruikt om iemand te feliciteren met een feestdag of speciale gelegenheid.
Честит празник на всички! (chestit praznik na vsichki!)

Кукери (kukeri)

Кукери zijn traditionele gemaskerde dansers die tijdens de wintermaanden door de dorpen trekken om kwade geesten weg te jagen en voorspoed te brengen.
Кукерите танцуват по улиците всяка година. (kukerite tantsuvat po ulitsite vsyaka godina.)

Сурва (surva)

Сурва is een oude traditie die plaatsvindt tijdens de overgang van het oude naar het nieuwe jaar, waarbij mensen elkaar geluk en gezondheid wensen.
На Сурва си пожелаваме здраве и късмет. (na surva si pozhelavame zdrave i kasmet.)

Мартеница (martenitsa)

Мартеница is een armband of amulet van rood en wit garen dat vanaf 1 maart wordt gedragen om de lente te verwelkomen en gezondheid te brengen.
Тя ми подари мартеница за здраве. (tya mi podari martenitsa za zdrave.)

Лазаруване (lazaruvaane)

Лазаруване is een lentefeest dat de opstanding van Lazarus viert, waarbij jonge meisjes in traditionele kleding zingen en dansen voor gezondheid en geluk.
Момичетата лазаруват всяка пролет. (momitchetata lazaruvat vsyaka prolet.)

Гергьовден (gergyovden)

Гергьовден is de Dag van Sint Joris, een van de belangrijkste heiligen in Bulgarije, en wordt gevierd met rituelen voor een goede oogst en gezondheid van het vee.
На Гергьовден ядем агнешко. (na gergyovden yadem agneshko.)

Розобер (rozober)

Розобер is de jaarlijkse rozenpluk die plaatsvindt in de Rozenvallei, een belangrijke gebeurtenis voor de Bulgaarse rozenolieproductie.
Розоберът започва през май. (rozoberat zapochva prez may.)

Хоро (horo)

Хоро is een traditionele Bulgaarse volksdans waarbij mensen hand in hand in een kring dansen. Het wordt vaak uitgevoerd tijdens festivals en bruiloften.
Те танцуват хоро на площада. (te tantsuvat horo na ploshtada.)

Кукерски игри (kukerski igri)

Кукерски игри zijn de rituelen en dansen uitgevoerd door de kукери, bedoeld om het kwaad te verjagen en voorspoed te brengen.
Кукерските игри са важна част от нашата култура. (kukerskite igri sa vazhna chast ot nashata kultura.)

Трифон Зарезан (trifon zarezan)

Трифон Зарезан is een feestdag gewijd aan de wijngaardeniers en wijnmakers, gevierd met wijnproeverijen en het snoeien van de wijnstokken.
На Трифон Зарезан пием много вино. (na trifon zarezan piem mnogo vino.)

Сурвачка (survachka)

Сурвачка is een versierde tak die kinderen gebruiken om hun familieleden te slaan en hen gezondheid en voorspoed te wensen tijdens Сурва.
Децата правят сурвачки за Нова година. (detsata pravyat survachki za nova godina.)

Чеверме (cheverme)

Чеверме is een traditionele manier van het roosteren van vlees, meestal lam, boven een open vuur, vaak gedaan tijdens grote feesten en bijeenkomsten.
Чевермето е готово за празника. (chevermeto e gotovo za praznika.)

Коледуване (koledouane)

Коледуване is een kersttraditie waarbij mannen en jongens verkleed als kolедари van deur tot deur gaan, liederen zingen en zegeningen brengen.
Коледарите пеят коледни песни. (koledarite peyat koledni pesni.)

Баба Марта (baba marta)

Баба Марта is de personificatie van de maand maart en symboliseert de komst van de lente. Mensen geven elkaar мартеници om gezondheid en geluk te wensen.
Баба Марта носи мартеници за всички. (baba marta nosi martenitsi za vsichki.)

Ивановден (ivanovden)

Ивановден is de naamdag van St. John the Baptist en wordt gevierd met rituelen die zuivering en gezondheid bevorderen, zoals het baden in rivieren.
На Ивановден се къпем в реката за здраве. (na ivanovden se kapem v rekata za zdrave.)

Traditionele Gerechten en Dranken

Баница (banitsa)

Баница is een traditioneel Bulgaars gebak gemaakt van filodeeg en gevuld met kaas, eieren en soms spinazie of pompoen, vaak geserveerd tijdens feestdagen.
Баницата е готова за празника. (banitsata e gotova za praznika.)

Кисело мляко (kiselo mlyako)

Кисело мляко is Bulgaarse yoghurt, bekend om zijn unieke smaak en textuur, vaak gegeten als onderdeel van een traditioneel ontbijt of als bijgerecht.
Киселото мляко е много вкусно. (kiseloto mlyako e mnogo vkusno.)

Ракија (rakia)

Ракија is een sterke alcoholische drank gemaakt van gefermenteerd fruit, vaak geserveerd als aperitief tijdens feestelijke gelegenheden.
Те пият ракия на празника. (te piyat rakiya na praznika.)

Шопска салата (shopska salata)

Шопска салата is een frisse salade van tomaten, komkommers, uien, paprika’s en witte kaas, vaak geserveerd als voorgerecht tijdens feestmaaltijden.
Шопската салата е много популярна. (shopskata salata e mnogo popularna.)

Сирене по шопски (sirene po shopski)

Сирене по шопски is een gerecht van witte kaas gebakken met tomaten, paprika’s en eieren, een favoriet bij veel Bulgaarse festiviteiten.
Сиренето по шопски е много вкусно. (sireneto po shopski e mnogo vkusno.)

Мавруд (mavrud)

Мавруд is een inheemse Bulgaarse druivensoort die wordt gebruikt om rode wijn te maken, vaak geserveerd tijdens feestelijke maaltijden.
Пием мавруд с вечерята. (piem mavrud s vecheryata.)

Feestelijke Gebruiken en Tradities

Седянка (sedyanka)

Седянка is een traditionele bijeenkomst waarbij vrouwen samenkomen om handwerk te doen, verhalen te vertellen en liederen te zingen.
Бабите правят седянка всяка седмица. (babite pravyat sedyanka vsyaka sedmitsa.)

Четиридесет мъченици (chetirideset machenitsi)

Четиридесет мъченици is een religieuze feestdag ter ere van de veertig martelaren van Sebaste, gevierd met kerkelijke rituelen en speciale maaltijden.
На Четиридесет мъченици ходим на църква. (na chetirideset machenitsi hodim na tsarkva.)

Еньовден (enyovden)

Еньовден is de dag van St. John de Doper, gevierd met rituelen die gericht zijn op gezondheid, vruchtbaarheid en bescherming tegen het kwaad.
На Еньовден събираме билки за здраве. (na enyovden sabirame bilki za zdrave.)

Задушница (zadushnitsa)

Задушница is een herdenkingsdag voor de overledenen, waarbij mensen naar de begraafplaats gaan om kaarsen aan te steken en voedsel te offeren.
На Задушница палим свещи за починалите. (na zadushnitsa palim sveshti za pochinalite.)

Сирни Заговезни (sirni zagovezni)

Сирни Заговезни is een vastenavondfeest dat de laatste zondag voor de Grote Vasten markeert, gevierd met vuur, dans en het vragen om vergeving.
На Сирни Заговезни палим огньове. (na sirni zagovezni palim ognove.)

Бъдни вечер (badni vecher)

Бъдни вечер is kerstavond, gevierd met een speciaal diner van twaalf gerechten, symbolisch voor de twaalf apostelen, en het breken van het kerstbrood.
На Бъдни вечер ядем постни ястия. (na badni vecher yadem postni yastiya.)

Пеперуда (peperuda)

Пеперуда is een ritueel voor regen, uitgevoerd door jonge meisjes die bloemenkransen dragen en liederen zingen om regen te vragen voor de gewassen.
Момичетата правят пеперуда за дъжд. (momitchetata pravyat peperuda za dazhd.)

Свети Валентин (sveti valentin)

Свети Валентин is Valentijnsdag, gevierd met het uitwisselen van geschenken en kaarten tussen geliefden om hun liefde en genegenheid te tonen.
На Свети Валентин си разменяме подаръци. (na sveti valentin si razmenyame podaratsi.)

Великден (velikden)

Великден is Pasen, het belangrijkste christelijke feest in Bulgarije, gevierd met middernachtmissen, het breken van eieren en feestelijke maaltijden.
На Великден чупим яйца. (na velikden chupim yaytsa.)

Slotgedachten

Het leren van uitdrukkingen en woorden die verband houden met Bulgaarse culturele festivals biedt een waardevolle blik op de rijke tradities en gebruiken van het land. Of je nu van plan bent om Bulgarije te bezoeken of gewoon je taalkennis wilt uitbreiden, het begrijpen van deze termen zal je helpen om dieper in de cultuur te duiken en de unieke vieringen van het land te waarderen. Veel succes met je taalreis en geniet van het ontdekken van de Bulgaarse cultuur!