ڕاهێنانی ڕێزمانی عیبری

بابەتەکانی ڕێزمانی عیبری

عیبری زمانێکی سەرنجڕاکێش و کۆنە کە گرنگییەکی مێژوویی و کەلتووری گەورەی هەیە. وەک یەکێک لە کۆنترین زمانەکانی جیهان، بە تێپەڕبوونی کات پەرەی سەندووە و خۆی گونجاندووە، وایکردووە بە زمانێکی بەرەنگاری و خەڵاتبەخش بۆ فێربوون. ئەگەر تۆ عیبری فێر بیت لەبەر هۆکاری ئایینی، بۆ پەیوەندی کردن بە کەلەپووری خۆت، یان تەنها بۆ گەشەی کەسایەتی، تێگەیشتن لە ڕێزمان گرنگە بۆ پەیوەندی کاریگەر. لەم ڕێنماییەدا، بابەتە سەرەکییەکانی ڕێزمانی عیبری دەدۆزینەوە کە پێویستە بە زنجیرەیەکی لۆژیکی شارەزایی بکەیت، بناغەیەکی پتەو بۆ گەشتی فێربوونی زمانت دابین دەکەین.

1. ناوەکان:

وەک بەردی بناغەی هەر زمانێک، تێگەیشتن لە ناوە عیبری زۆر گرنگە. ناوەکان لە عیبری ڕەگەزیان هەیە (نێرینە یان مێینە) و ژمارە (تاک، کۆ، و هەندێک جار جووت). فێربوونی شێوازەکانی رێککەوتنی جێندەر و ژمارە یارمەتیت دەدات ڕستەی بنەڕەتی پێکبهێنیت و لە پێکهاتەی زمان تێبگەیت.

2. وتارەکان:

عیبری وتارێکی دیاریکراوی هەیە، “ה” (ha)، کە بە سەرەتای ناوێک هاوپێچ کراوە بۆ ئەوەی ئاماژە بەوە بکات کە دیاریکراوە یان ناسراوە. هیچ وتارێکی نادیار بە عیبری نییە، بۆیە فێربوونی کەی و چۆنیەتی بەکارهێنانی وتاری دیاریکراو پێویستە بۆ پەیوەندییەکی دروست.

3. ئاوەڵناوەکان:

ئاوەڵناوەکانی عیبری وەک ناوەکان هاوڕایی ڕەگەز و ژمارەیان هەیە. ئەوان شوێن ئەو ناوە دەکەون کە دەستکاری دەکەن و دەبێت لە ڕەگەز و ژمارەدا هاوڕا بن. تێگەیشتن لە شێواز و یاساکانی ڕێکەوتنی ئاوەڵناوەکان یارمەتیت دەدات بە وردی وەسفی شتەکان و بیرۆکەکان بکەیت بە عیبری.

4. جێناوەکان/بڕیاردەرەکان:

جێناوەکان جێگەی ناوەکان دەگرنەوە لە ڕستەکاندا، لە کاتێکدا بڕیاردەرەکان دیارییان دەکەن یان بڕیان دەکەن. هەردووکیان ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕن لە ڕەوانی و سروشتی کردنی عیبری. شارەزایی لە جێناوە جۆراوجۆرەکان (بابەت، تەن، خاوەنداری) و بڕیاردەرەکان (نیشاندان، پرسیارکردن، نادیاری) یارمەتیت دەدات ڕستەی ئاڵۆزتر دروست بکەیت و بیرۆکەکانت بە شێوەیەکی کاریگەرتر بگەیەنیت.

5. فرمانەکان:

فرمانی عیبری لە کرۆکی ڕێزمانی زمانەکەن. لەسەر بنەمای سیستەمێکی ڕەگی پێک هاتووە لە سێ یان چوار بێدەنگ و بە گوێرەی زمان و کەس و ڕەگەز و ژمارە پێک دێت. ئاشنابوون بە شێوە و زەمەنە جۆراوجۆرەکانی فرمان ڕێگەت پێدەدات کردارەکان و دۆخەکان بە شێوەیەکی کاریگەر دەرببڕیت.

6. زەمەنەکان:

عیبری سێ کاتی سەرەکی هەیە: ڕابردوو، ئێستا و داهاتوو. هەر زەمەنێک یاسای ئاوەڵدانی تایبەتی هەیە کە پشت دەبەستێت بە ڕەگی فرمان و ڕەگەز و ژمارەکەی بابەتەکە. تێگەیشتن لەم یاسایانە یارمەتیت دەدات بۆ گەیاندنی کاتی کردارەکان بە دروستی.

7. بەراوردکردنی گرژی:

گرنگە بزانیت کەی و چۆن هەر زەمەنێکی عیبری بەکار بهێنیت بۆ پەیوەندی کاریگەر. بەراوردکردن و بەراوردکردنی زەمەنە جۆراوجۆرەکان یارمەتیت دەدات لە وردەکارییەکانی زمانەکە تێبگەیت و ڕێگەت پێدەدات بە شێوەیەکی وردتر خۆت دەرببڕیت.

8. پێشکەوتنخواز و پێشکەوتنخوازی تەواو:

ئەم شێوە فرمانانە بەکاردەهێنرێن بۆ ئاماژەکردن بە کردارە بەردەوامەکان یان تەواوکراوەکان. شێوەی پێشکەوتوو بۆ ئەو کردارانە بەکاردێت کە هێشتا لە بەردەوامیدان ، لە کاتێکدا پێشکەوتنی تەواو جەخت لەسەر تەواوکردنی کردارێک دەکات. تێگەیشتن لەم فۆرمانە توانای تۆ بۆ دەربڕینی بیرۆکە و کردارە ئاڵۆزەکان زیاد دەکات.

9. ئاوەڵناوەکان:

ئاوەڵناوەکان فرمانەکان، ئاوەڵناوەکان یان ئاوەڵناوەکانی تر دەگۆڕن، زانیاری زیاتر دەربارەی کردارەکە یان چۆنیەتی باسکراو دەستەبەر دەکەن. فێربوونی جۆراوجۆرەکانی ئاوەڵناوی عیبری و چۆنیەتی بەکارهێنانیان بە دروستی جۆراوجۆر و قووڵایی بۆ شارەزایی زمانت زیاد دەکات.

10. پێشبڕکێکان:

پێشگرەکان ناوەکان، جێناوەکان، یان وشەکانی تر بەیەکەوە دەبەستنەوە بۆ پیشاندانی پەیوەندیەکان لە کات، شوێن، یان دەقێکی تر. شارەزایی لە پێشگری عیبری یارمەتیت دەدات ڕستەی ئاڵۆزتر دروست بکەیت و پەیوەندییەکانی نێوان بیرۆکەکان بە ڕوونی دەرببڕیت.

11. مەرجەکان:

مەرجی عیبری بەکاردێت بۆ دەربڕینی بارودۆخە گریمانەییەکان و دەرئەنجامەکانی. فێربوونی پێکهاتە مەرجییە جۆراوجۆرەکان (ئەگەر/پاشان دەستەواژە) یارمەتیت دەدات بە شێوەیەکی کاریگەر پەیوەندی بکەیت لە بارودۆخی گریمانەیی یان نادڵنیادا.

12. ڕستەکان:

لە کۆتاییدا، کۆکردنەوەی هەموو پێکهاتەکانی ڕێزمان پێکەوە بۆ پێکهێنانی ڕستەی تەواو و پێکەوە بەستراو ئامانجی کۆتایی فێربوونی عیبرییە. ڕاهێنان لەسەر تێکەڵکردنی ناوەکان، فرمانەکان، ئاوەڵناوەکان و توخمەکانی تر بکە بۆ دروستکردنی ڕستەیەک کە بە وردی بیرۆکەکانت بە زمانی عیبری بگەیەنێت.