Poliittinen keskustelu on osa arkipäivää monissa maissa, ja Armenia ei ole poikkeus. Jos olet kiinnostunut oppimaan armeniaa ja haluat osallistua poliittisiin keskusteluihin, on tärkeää oppia muutamia keskeisiä termejä ja ilmaisuja. Tässä artikkelissa esittelemme joitakin hyödyllisiä armenialaisia sanoja ja lauseita, jotka liittyvät poliittiseen keskusteluun.

Perussanasto

Քաղաքականություն (kaghakakanut’yun) – Politiikka. Tämä on laaja termi, joka kattaa kaikki poliittiset toimet ja ilmiöt.

Քաղաքականությունը մեծ դեր ունի մեր կյանքում։

Կառավարություն (karavarut’yun) – Hallitus. Tämä viittaa maan hallintoon, joka koostuu valtion korkeimmista virkamiehistä ja päättäjistä.

Կառավարությունը նոր օրենք է ընդունել։

Նախագահ (nakhagah) – Presidentti. Tämä on maan päämies, joka usein valitaan kansanäänestyksellä.

Նախագահը ելույթ է ունեցել։

Խորհրդարան (khorhrdaran) – Parlamentti. Tämä on kansanedustuslaitos, jossa tehdään lakeja ja päätöksiä.

Խորհրդարանը քննարկում է նոր օրինագիծ։

Poliittiset termit ja käsitteet

Ընտրություններ (ynt’rut’yunner) – Vaalit. Tämä on prosessi, jossa kansalaiset valitsevat edustajansa.

Ընտրությունները տեղի կունենան հաջորդ ամիս։

Կուսակցություն (k’usakts’ut’yun) – Puolue. Tämä on ryhmä ihmisiä, jotka jakavat samanlaisia poliittisia näkemyksiä ja tavoitteita.

Նոր կուսակցություն է ստեղծվել։

Քվեարկել (k’varkel) – Äänestää. Tämä on toiminto, jossa henkilö antaa äänensä vaaleissa tai äänestyksessä.

Ես պետք է քվեարկեմ վաղը։

Օրենք (orenk’) – Laki. Tämä on sääntö tai määräys, joka on virallisesti hyväksytty ja jota kaikkien on noudatettava.

Նոր օրենքը դեռ քննարկման փուլում է։

Իրավունք (iravunk’) – Oikeus. Tämä viittaa yksilön laillisiin oikeuksiin ja vapauksiin.

Բոլորն ունեն իրավունքը արտահայտվելու։

Poliittiset keskustelut ja väittelyt

Քննարկում (k’nnarkum) – Keskustelu. Tämä on tilanne, jossa ihmiset vaihtavat mielipiteitä ja ajatuksia.

Քննարկումը շատ հետաքրքիր էր։

Վեճ (vech’) – Väittely. Tämä on kiivaampi keskustelu, jossa osapuolet voivat olla eri mieltä keskenään.

Վեճը տևեց մի քանի ժամ։

Բանավեճ (banavech’) – Debatti. Tämä on muodollinen väittely, jossa kaksi tai useampi osapuoli esittää argumentteja tietystä aiheesta.

Բանավեճը շատ կառուցողական էր։

Կարծիք (karts’ik’) – Mielipide. Tämä on yksilön henkilökohtainen näkemys tai ajatus jostakin asiasta.

Իմ կարծիքով, այս որոշումը ճիշտ է։

Փաստարկ (p’astark) – Argumentti. Tämä on perusteltu väite, jolla pyritään tukemaan omaa mielipidettä tai kumoamaan toisen osapuolen väite.

Նա շատ ուժեղ փաստարկներ ներկայացրեց։

Առաջարկ (arradjark) – Ehdotus. Tämä on idea tai suunnitelma, joka esitetään muiden harkittavaksi.

Նա նոր առաջարկ է արել։

Poliittiset instituutiot ja toimijat

Դատական համակարգ (datakan hamakarg) – Oikeusjärjestelmä. Tämä on instituutio, joka vastaa lain noudattamisen valvonnasta ja oikeuden jakamisesta.

Դատական համակարգը պետք է լինի անկախ։

Իշխանություն (ishkhanut’yun) – Valta. Tämä viittaa kykyyn ja oikeuteen tehdä päätöksiä ja panna ne täytäntöön.

Նոր իշխանությունը մեծ փոփոխություններ է կատարում։

Ընդդիմություն (ynddimut’yun) – Oppositio. Tämä on poliittinen ryhmä tai puolue, joka ei ole vallassa ja joka usein arvostelee hallituksen toimia.

Ընդդիմությունը քննադատում է կառավարությանը։

Նախարար (nakharar) – Ministeri. Tämä on hallituksen jäsen, joka johtaa tiettyä ministeriötä.

Նախարարը նոր ծրագիր է ներկայացրել։

Դեսպան (despan) – Suurlähettiläs. Tämä on virallinen edustaja, joka toimii toisen maan hallituksessa.

Նոր դեսպանը ժամանել է Հայաստան։

Poliittiset ideologiat ja liikkeet

Հանրապետություն (hanrapetut’yun) – Tasavalta. Tämä on valtiojärjestelmä, jossa valtion päämies valitaan vaaleilla.

Հայաստանը հանրապետություն է։

Մոնարխիա (monarkhya) – Monarkia. Tämä on valtiojärjestelmä, jossa valtion päämies on kuningas tai kuningatar.

Շվեդիան մոնարխիա է։

Սոցիալիզմ (sotsializm) – Sosialismi. Tämä on poliittinen ja taloudellinen ideologia, joka korostaa yhteisomistusta ja tasa-arvoa.

Սոցիալիզմը կարևորում է հասարակական սեփականությունը։

Կապիտալիզմ (kapitalizm) – Kapitalismi. Tämä on talousjärjestelmä, jossa tuotantovälineet ovat yksityisessä omistuksessa ja markkinat ohjaavat taloutta.

Կապիտալիզմը շեշտադրում է մասնավոր սեփականությունը։

Կոմունիզմ (komunizm) – Kommunismi. Tämä on poliittinen ideologia, joka tavoittelee luokatonta yhteiskuntaa ja yhteistä omistusta.

Կոմունիզմը ձգտում է ստեղծել հավասար հասարակություն։

Լիբերալիզմ (liberalizm) – Liberalismi. Tämä on poliittinen ideologia, joka korostaa yksilön vapauksia ja oikeuksia.

Լիբերալիզմը կարևորում է անհատական ազատությունները։

Poliittinen aktivismi ja kampanjointi

Ակտիվիզմ (aktivizm) – Aktivismi. Tämä on toiminta, jolla pyritään edistämään poliittisia, sosiaalisia tai ympäristöllisiä muutoksia.

Նրանք ակտիվիզմով զբաղվում են երկար տարիներ։

Բողոքի ցույց (boghok’i ts’uyts’) – Mielenosoitus. Tämä on julkinen tapahtuma, jossa ihmiset ilmaisevat tyytymättömyyttään tai vaativat muutoksia.

Բողոքի ցույցը խաղաղ էր։

Կազմակերպություն (kazmakerput’yun) – Järjestö. Tämä on ryhmä ihmisiä, jotka työskentelevät yhdessä yhteisten tavoitteiden saavuttamiseksi.

Նոր կազմակերպություն է ստեղծվել։

Արշավ (arshav) – Kampanja. Tämä on järjestetty toiminta, jolla pyritään saavuttamaan tietty tavoite, kuten vaalivoitto.

Նրանք նոր արշավ են սկսել։

Հանրային կարծիք (hanrayin karts’ik’) – Yleinen mielipide. Tämä on kansalaisten yleinen näkemys tai asenne tietystä aiheesta.

Հանրային կարծիքը կարևոր է քաղաքականության մեջ։

Toivottavasti nämä termit ja esimerkit auttavat sinua ymmärtämään paremmin armenialaisia poliittisia keskusteluja ja osallistumaan niihin. Poliittinen kieli voi olla monimutkaista, mutta harjoittelun ja aktiivisen osallistumisen kautta voit kehittää taitojasi ja saada syvällisemmän ymmärryksen Armenian poliittisesta ympäristöstä.