Zdania względne w gramatyce angielskiej

Czym są zdania względne w języku angielskim?

Zdania względne (relative clauses) to konstrukcje gramatyczne, które pozwalają na przekazanie dodatkowych informacji o osobie, rzeczy, miejscu lub czasie, o którym mowa w zdaniu głównym. Dzięki nim możemy uniknąć powtarzania tych samych słów i tworzyć bardziej złożone, ale jednocześnie klarowne wypowiedzi.

Najważniejsze cechy zdań względnych:

• Łączą dwa zdania, przekazując dodatkową informację.
• Zazwyczaj rozpoczynają się zaimkiem względnym (relative pronoun), takim jak: who, which, that, whose, where, when.
• W języku angielskim istnieją dwa główne typy zdań względnych: defining (określające) oraz non-defining (dodatkowe, nieokreślające).

Rodzaje zdań względnych

Zdania względne określające (defining relative clauses)

Zdania względne określające precyzują, o kim lub o czym mowa w zdaniu. Bez tej dodatkowej informacji zdanie główne może być niejasne lub niepełne.

Przykład:

• The man who is standing over there is my uncle.

Tutaj, informacja „who is standing over there” jest kluczowa — bez niej nie wiadomo, o którym mężczyźnie mowa.

Najważniejsze cechy:

• Brak przecinków przed zdaniem względnym.
• Używamy zaimków względnych takich jak: who (do osób), which (do rzeczy), that (do osób i rzeczy).

Zdania względne nieokreślające (non-defining relative clauses)

Zdania względne nieokreślające wprowadzają dodatkową, ale niekoniecznie niezbędną informację. Można je usunąć bez zmiany sensu głównego zdania.

Przykład:

• My uncle, who is standing over there, is a doctor.

W tym przypadku informacja o tym, że wujek stoi tam, jest tylko dodatkiem.

Najważniejsze cechy:

• Oddzielamy je przecinkami od reszty zdania.
• Nie używamy zaimka that, tylko who, which, whose itd.

Zaimki względne w języku angielskim

W zdaniach względnych kluczową rolę odgrywają zaimki względne, które wprowadzają dodatkową informację. Oto najważniejsze z nich:

• Who – odnosi się do osób.
• Whom – odnosi się do osób jako dopełnienie (często pomijany w języku mówionym).
• Whose – oznacza „którego/kogo” (posiadanie).
• Which – odnosi się do rzeczy i zwierząt.
• That – odnosi się do osób i rzeczy w zdaniach określających.
• Where – odnosi się do miejsca.
• When – odnosi się do czasu.

Zastosowanie zaimków względnych

• Who: The teacher who helped me was very kind.
• Which: This is the book which I borrowed from the library.
• That: She wore the dress that she bought last week.
• Whose: I met a man whose car was stolen.
• Where: This is the place where we met.
• When: I remember the day when we first met.

Pomijanie zaimka względnego

W niektórych przypadkach zaimek względny można pominąć, zwłaszcza gdy jest on dopełnieniem w zdaniu względnym.

Przykład:

• The book (that/which) I read was fascinating.

Tutaj „that” lub „which” można pominąć: „The book I read was fascinating”.

Zasady pomijania zaimka względnego:

• Można go pominąć tylko w zdaniach określających (defining).
• Może być pominięty, gdy pełni funkcję dopełnienia, a nie podmiotu.

Budowa zdań względnych – praktyczne wskazówki

Kolejność i struktura zdania

Budowa zdania względnego w języku angielskim jest zbliżona do polskiego, jednak wymaga przestrzegania kilku kluczowych zasad:

• Zaimek względny pojawia się bezpośrednio po rzeczowniku, którego dotyczy.
• W zdaniach nieokreślających pamiętaj o przecinkach.
• Unikaj zbędnych powtórzeń zaimków.

Przykład poprawnej struktury:

• The girl who lives next door is my friend.
• My friend, who lives next door, is a teacher.

Najczęstsze błędy popełniane przez Polaków

• Używanie „that” w zdaniach nieokreślających (nie jest poprawne!).
• Brak przecinków w zdaniach nieokreślających.
• Nieprawidłowy dobór zaimka względnego.

Zdania względne skrócone (reduced relative clauses)

W języku angielskim możliwe jest skracanie zdań względnych, co sprawia, że wypowiedzi stają się bardziej zwięzłe i naturalne.

Przykład:

• People who live in big cities often feel lonely. → People living in big cities often feel lonely.
• The books that were written by Hemingway are famous. → The books written by Hemingway are famous.

Skracanie zdań względnych jest możliwe, gdy:

• Zaimkiem względnym jest „who”, „which” lub „that”.
• W zdaniu występuje czasownik w stronie czynnej (dodajemy -ing) lub biernej (forma past participle).

Dlaczego warto uczyć się zdań względnych?

Umiejętność poprawnego stosowania zdań względnych przynosi wiele korzyści:

• Wzbogaca wypowiedzi i pozwala unikać powtórzeń.
• Umożliwia konstruowanie bardziej złożonych i precyzyjnych zdań.
• Poprawia zrozumienie tekstów czytanych i słuchanych.
• Jest niezbędna na każdym poziomie zaawansowania językowego.

Przykłady zdań względnych w praktyce

Oto kilka zdań, które ilustrują różne zastosowania zdań względnych:

• The woman who called you is my mother. (osoba, podmiot)
• The movie which we watched yesterday was exciting. (rzecz, dopełnienie)
• The house that Jack built is old. (osoba lub rzecz, zdanie określające)
• The student whose phone rang was embarrassed. (posiadanie)
• The city where I was born is beautiful. (miejsce)
• The year when I graduated was memorable. (czas)

Ćwiczenia – jak skutecznie uczyć się zdań względnych?

Aby opanować zdania względne, warto regularnie ćwiczyć ich tworzenie i rozpoznawanie. Oto kilka sprawdzonych metod:

• Rozwiązuj zadania gramatyczne i testy online.
• Twórz własne zdania z użyciem różnych zaimków względnych.
• Czytaj teksty i zaznaczaj zdania względne, analizując ich budowę.
• Ćwicz skracanie zdań względnych.
• Korzystaj z aplikacji takich jak Talkpal, które oferują interaktywne lekcje i natychmiastową informację zwrotną.

Zdania względne w języku mówionym i pisanym

Warto pamiętać, że w języku angielskim istnieją pewne różnice w stosowaniu zdań względnych w mowie i piśmie:

• W języku mówionym często pomija się zaimek względny, zwłaszcza w codziennych rozmowach.
• W oficjalnych tekstach pisanych zaleca się pełne i poprawne stosowanie zaimków oraz interpunkcji.

Najważniejsze wskazówki dotyczące zdań względnych

• Zawsze zwracaj uwagę, czy zdanie względne jest określające czy nieokreślające.
• Dobieraj odpowiedni zaimek względny w zależności od kontekstu.
• Pamiętaj o interpunkcji – przecinki są obowiązkowe w zdaniach nieokreślających.
• Ćwicz skracanie zdań względnych, by wypowiedzi były bardziej naturalne i płynne.
• Regularnie korzystaj z nowoczesnych narzędzi edukacyjnych, takich jak Talkpal, aby utrwalić wiedzę i umiejętności.

Podsumowanie

Zdania względne w gramatyce angielskiej są niezbędnym narzędziem do budowania złożonych i precyzyjnych wypowiedzi. Opanowanie ich stosowania znacząco wpływa na rozwój kompetencji językowych – zarówno w mowie, jak i w piśmie. Poprawne użycie zaimków względnych, znajomość różnic między zdaniami określającymi a nieokreślającymi oraz umiejętność skracania tych konstrukcji pozwalają na swobodną i naturalną komunikację w języku angielskim. Warto regularnie ćwiczyć tę umiejętność, korzystając z interaktywnych rozwiązań, takich jak Talkpal, które pomagają skutecznie przyswoić i utrwalić wiedzę na temat zdań względnych.