Het leren van een nieuwe taal omvat niet alleen de basiswoordenschat en grammatica, maar ook gespecialiseerde woordenschat die gebruikt wordt in verschillende domeinen, zoals politiek en overheid. In dit artikel duiken we in de politieke en overheidswoordenschat van het Bulgaars. Dit zal je helpen om nieuwsartikelen, politieke discussies en officiƫle documenten beter te begrijpen en erop te reageren. Hieronder vind je een lijst van veelvoorkomende termen en hun betekenissen.
Basisbegrippen
ŠŃŠ°Š²ŠøŃŠµŠ»ŃŃŠ²Š¾ (Pravitelstvo) – Regering
De groep mensen die een land bestuurt en verantwoordelijk is voor het beleid en de wetgeving.
ŠŃŠ»Š³Š°ŃŃŠŗŠ¾ŃŠ¾ ŠæŃŠ°Š²ŠøŃŠµŠ»ŃŃŠ²Š¾ ŠæŃŠøŠµ Š½Š¾Š² Š·Š°ŠŗŠ¾Š½ Š·Š° Š¾Š±ŃŠ°Š·Š¾Š²Š°Š½ŠøŠµŃŠ¾.
ŠŠøŠ½ŠøŃŃŃŃ (MinistÄr) – Minister
Een hooggeplaatste functionaris die een bepaald departement van de regering leidt.
ŠŠøŠ½ŠøŃŃŃŃŃŃ Š½Š° Š·Š“ŃŠ°Š²ŠµŠ¾ŠæŠ°Š·Š²Š°Š½ŠµŃŠ¾ Š¾Š±ŃŠ²Šø Š½Š¾Š²Šø Š¼ŠµŃŠŗŠø Š·Š° Š±Š¾ŃŠ±Š° Ń ŠæŠ°Š½Š“ŠµŠ¼ŠøŃŃŠ°.
ŠŠ°ŃŠ»Š°Š¼ŠµŠ½Ń (Parlament) – Parlement
Het nationale wetgevende orgaan van een land, bestaande uit gekozen vertegenwoordigers.
ŠŠ°ŃŠ»Š°Š¼ŠµŠ½ŃŃŃ Š¾Š“Š¾Š±ŃŠø Š±ŃŠ“Š¶ŠµŃŠ° Š·Š° ŃŠ»ŠµŠ“Š²Š°ŃŠ°ŃŠ° Š³Š¾Š“ŠøŠ½Š°.
Politieke Structuren
ŠŠµŠ¼Š¾ŠŗŃŠ°ŃŠøŃ (Demokratsiya) – Democratie
Een bestuursvorm waarin de macht bij het volk ligt, meestal via gekozen vertegenwoordigers.
ŠŃŠ»Š³Š°ŃŠøŃ Šµ ŠæŠ°ŃŠ»Š°Š¼ŠµŠ½ŃŠ°ŃŠ½Š° Š“ŠµŠ¼Š¾ŠŗŃŠ°ŃŠøŃ.
ŠŠ¾Š½ŃŃŠøŃŃŃŠøŃ (Konstitutsiya) – Grondwet
Het hoogste wetgevende document van een land, dat de basisprincipes en wetten vastlegt.
ŠŠ¾Š½ŃŃŠøŃŃŃŠøŃŃŠ° Š³Š°ŃŠ°Š½ŃŠøŃŠ° ŠæŃŠ°Š²Š°ŃŠ° Šø ŃŠ²Š¾Š±Š¾Š“ŠøŃŠµ Š½Š° Š³ŃŠ°Š¶Š“Š°Š½ŠøŃŠµ.
ŠŠ·Š±Š¾ŃŠø (Izbori) – Verkiezingen
Het proces waarbij burgers stemmen om vertegenwoordigers te kiezen voor openbare ambten.
Š”Š»ŠµŠ“Š²Š°ŃŠøŃŠµ ŠæŠ°ŃŠ»Š°Š¼ŠµŠ½ŃŠ°ŃŠ½Šø ŠøŠ·Š±Š¾ŃŠø ŃŠµ ŃŠµ ŠæŃŠ¾Š²ŠµŠ“Š°Ń ŠæŃŠµŠ· Š¼Š°ŃŃ.
Functies en Titels
ŠŃŠµŠ·ŠøŠ“ŠµŠ½Ń (Prezident) – President
Het staatshoofd van een republiek, vaak gekozen door het volk of een parlement.
ŠŃŠµŠ·ŠøŠ“ŠµŠ½ŃŃŃ Š½Š°ŠæŃŠ°Š²Šø Š¾ŃŠøŃŠøŠ°Š»Š½Š¾ ŠæŠ¾ŃŠµŃŠµŠ½ŠøŠµ Š² ŠŠµŃŠ¼Š°Š½ŠøŃ.
ŠŃŠµŠ¼ŠøŠµŃ (Premier) – Premier
De leider van de regering, vaak de minister-president.
ŠŃŠµŠ¼ŠøŠµŃŃŃ ŠæŃŠµŠ“ŃŃŠ°Š²Šø Š½Š¾Š²Š°ŃŠ° ŠæŃŠ¾Š³ŃŠ°Š¼Š° Š½Š° ŠæŃŠ°Š²ŠøŃŠµŠ»ŃŃŠ²Š¾ŃŠ¾.
ŠŠµŠæŃŃŠ°Ń (Deputat) – Afgevaardigde
Een gekozen lid van het parlement.
ŠŠµŠæŃŃŠ°ŃŠøŃŠµ Š³Š»Š°ŃŃŠ²Š°Ń
Š° Š·Š° Š½Š¾Š²ŠøŃ Š·Š°ŠŗŠ¾Š½Š¾ŠæŃŠ¾ŠµŠŗŃ.
Politieke Processen
Š ŠµŃŠµŃŠµŠ½Š“ŃŠ¼ (Referendum) – Referendum
Een directe stemming door het volk over een specifiek voorstel of wet.
ŠŃŠ°Š²ŠøŃŠµŠ»ŃŃŠ²Š¾ŃŠ¾ Š¾Š±Š¼ŠøŃŠ»Ń ŠæŃŠ¾Š²ŠµŠ¶Š“Š°Š½ŠµŃŠ¾ Š½Š° ŃŠµŃŠµŃŠµŠ½Š“ŃŠ¼ Š·Š° ŠæŃŠ¾Š¼ŃŠ½Š° Š½Š° ŠŗŠ¾Š½ŃŃŠøŃŃŃŠøŃŃŠ°.
ŠŠ°Š¼ŠæŠ°Š½ŠøŃ (Kampaniya) – Campagne
Een georganiseerde inspanning om steun te krijgen voor een kandidaat, partij of voorstel.
ŠŃŠµŠ“ŠøŠ·Š±Š¾ŃŠ½Š°ŃŠ° ŠŗŠ°Š¼ŠæŠ°Š½ŠøŃ Š·Š°ŠæŠ¾ŃŠ²Š° ŃŠ»ŠµŠ“Š²Š°ŃŠ°ŃŠ° ŃŠµŠ“Š¼ŠøŃŠ°.
ŠŠ¾Š°Š»ŠøŃŠøŃ (Koalitsiya) – Coalitie
Een alliantie van politieke partijen die samen een regering vormen.
ŠŠ¾Š²Š°ŃŠ° ŠŗŠ¾Š°Š»ŠøŃŠøŃ Š¾Š±ŠµŃŠ° ŃŠµŃŠ¾ŃŠ¼Šø Š² Š¾Š±ŃŠ°Š·Š¾Š²Š°Š½ŠøŠµŃŠ¾ Šø Š·Š“ŃŠ°Š²ŠµŠ¾ŠæŠ°Š·Š²Š°Š½ŠµŃŠ¾.
Wetten en Regelgeving
ŠŠ°ŠŗŠ¾Š½ (Zakon) – Wet
Een regel die is vastgesteld door een regering en die moet worden nageleefd.
ŠŠ¾Š²ŠøŃŃ Š·Š°ŠŗŠ¾Š½ Š·Š° Š“Š°Š½ŃŃŠøŃŠµ Š²Š»ŠøŠ·Š° Š² ŃŠøŠ»Š° Š¾Ń ŃŠ»ŠµŠ“Š²Š°ŃŠøŃ Š¼ŠµŃŠµŃ.
ŠŃŠ°Š²ŠøŠ»Š¾ (Pravilo) – Regel
Een specifieke richtlijn die bepaald gedrag voorschrijft.
ŠŃŠ°Š²ŠøŠ»Š°ŃŠ° Š·Š° Š“Š²ŠøŠ¶ŠµŠ½ŠøŠµ ŠæŠ¾ ŠæŃŃŠøŃŠ°ŃŠ° ŃŠ° Š¼Š½Š¾Š³Š¾ Š²Š°Š¶Š½Šø Š·Š° Š±ŠµŠ·Š¾ŠæŠ°ŃŠ½Š¾ŃŃŃŠ°.
ŠŠ°ŃŠµŠ“Š±Š° (Naredba) – Verordening
Een officiƫle instructie die een bepaalde handeling of gedrag reguleert.
ŠŠ¾Š²Š°ŃŠ° Š½Š°ŃŠµŠ“Š±Š° Š·Š° Š¾ŠæŠ°Š·Š²Š°Š½Šµ Š½Š° Š¾ŠŗŠ¾Š»Š½Š°ŃŠ° ŃŃŠµŠ“Š° Š±ŠµŃŠµ Š¾Š“Š¾Š±ŃŠµŠ½Š° Š¾Ń Š¾Š±ŃŠøŠ½ŃŠŗŠøŃ ŃŃŠ²ŠµŃ.
Belangrijke Instellingen
Š”ŃŠ“ (SÄd) – Rechtbank
Een instantie die verantwoordelijk is voor het handhaven van de wet en het beslechten van geschillen.
Š”ŃŠ“ŃŃ ŃŠµŃŠø Š² ŠæŠ¾Š»Š·Š° Š½Š° ŠøŃŠµŃŠ°.
ŠŠ±ŃŠøŠ½Š° (Obshtina) – Gemeente
Een lokale overheidseenheid die verantwoordelijk is voor het besturen van een stad of dorp.
ŠŠ±ŃŠøŠ½Š°ŃŠ° Š¾ŃŠ³Š°Š½ŠøŠ·ŠøŃŠ° Š½Š¾Š²Šø ŠŗŃŠ»ŃŃŃŠ½Šø ŃŃŠ±ŠøŃŠøŃ Š·Š° Š³ŃŠ°Š¶Š“Š°Š½ŠøŃŠµ.
ŠŠøŠ½ŠøŃŃŠµŃŃŃŠ²Š¾ (Ministerstvo) – Ministerie
Een afdeling van de regering die verantwoordelijk is voor een bepaald beleidsgebied.
ŠŠøŠ½ŠøŃŃŠµŃŃŃŠ²Š¾ŃŠ¾ Š½Š° ŠŗŃŠ»ŃŃŃŠ°ŃŠ° Š¾Š±ŃŠ²Šø Š½Š¾Š²Š° ŠøŠ½ŠøŃŠøŠ°ŃŠøŠ²Š° Š·Š° ŠæŠ¾Š“ŠŗŃŠµŠæŠ° Š½Š° ŠøŠ·ŠŗŃŃŃŠ²Š°ŃŠ°.
Politieke Begrippen
ŠŠæŠ¾Š·ŠøŃŠøŃ (Opozitsiya) – Oppositie
De politieke partijen of groepen die niet in de regering zitten en vaak kritiek uitoefenen op het beleid van de regering.
ŠŠæŠ¾Š·ŠøŃŠøŃŃŠ° ŠŗŃŠøŃŠøŠŗŃŠ²Š° Š½Š¾Š²ŠøŃ Š±ŃŠ“Š¶ŠµŃ Š·Š°ŃŠ°Š“Šø Š²ŠøŃŠ¾ŠŗŠøŃŠµ Š“Š°Š½ŃŃŠø.
ŠŠ½Š¾Š·ŠøŠ½ŃŃŠ²Š¾ (Mnozinstvo) – Meerderheid
Het grootste deel van een groep, meestal in de context van stemmen of zetels in een parlement.
ŠŃŠ°Š²ŠøŃŠµŠ»ŃŃŠ²Š¾ŃŠ¾ ŠøŠ¼Š° ŃŃŠ°Š±ŠøŠ»Š½Š¾ Š¼Š½Š¾Š·ŠøŠ½ŃŃŠ²Š¾ Š² ŠæŠ°ŃŠ»Š°Š¼ŠµŠ½ŃŠ°.
ŠŠ¾Ń (Vot) – Stem
Een formele uiting van een keuze of mening, meestal in de context van verkiezingen of beslissingen in een vergadering.
ŠŠµŠæŃŃŠ°ŃŠøŃŠµ Š“Š°Š“Š¾Ń
Š° ŃŠ²Š¾Ń Š²Š¾Ń Š·Š° Š½Š¾Š²Š¾ŃŠ¾ ŠæŃŠ°Š²ŠøŃŠµŠ»ŃŃŠ²Š¾.
Overheidsfuncties
ŠŠ¼ŠµŃ (Kmet) – Burgemeester
Het hoofd van een stad of gemeente, meestal gekozen door de inwoners.
ŠŠ¼ŠµŃŃŃ Š½Š° Š”Š¾ŃŠøŃ Š¾Š±ŃŠ²Šø Š½Š¾Š²Šø ŠæŃŠ¾ŠµŠŗŃŠø Š·Š° ŃŠ°Š·Š²ŠøŃŠøŠµ Š½Š° Š³ŃŠ°Š“Š°.
Š”ŠµŠŗŃŠµŃŠ°Ń (Sekretar) – Secretaris
Een functionaris die administratieve taken uitvoert en vaak een hoge positie binnen een organisatie of regering bekleedt.
Š”ŠµŠŗŃŠµŃŠ°ŃŃŃ Š½Š° ŠæŃŠ°Š²ŠøŃŠµŠ»ŃŃŠ²Š¾ŃŠ¾ Š¾ŃŠ³Š¾Š²Š°ŃŃ Š·Š° ŠŗŠ¾Š¾ŃŠ“ŠøŠ½Š°ŃŠøŃŃŠ° Š¼ŠµŠ¶Š“Ń ŃŠ°Š·Š»ŠøŃŠ½ŠøŃŠµ Š¼ŠøŠ½ŠøŃŃŠµŃŃŃŠ²Š°.
Š”ŃŠ²ŠµŃŠ½ŠøŠŗ (SÄvetnik) – Raadslid
Een lid van een adviesorgaan of bestuursraad, vaak op lokaal niveau.
Š”ŃŠ²ŠµŃŠ½ŠøŃŠøŃŠµ Š¾Š±ŃŃŠ¶Š“Š°Ń Š½Š¾Š²ŠøŃŠµ ŠæŃŠµŠ“Š»Š¾Š¶ŠµŠ½ŠøŃ Š·Š° ŃŠ°Š·Š²ŠøŃŠøŠµ Š½Š° ŠøŠ½ŃŃŠ°ŃŃŃŃŠŗŃŃŃŠ°ŃŠ°.
Internationale Relaties
ŠŠøŠæŠ»Š¾Š¼Š°ŃŠøŃ (Diplomatsiya) – Diplomatie
Het proces van onderhandelen en communiceren tussen landen om internationale relaties te beheren.
ŠŠøŠæŠ»Š¾Š¼Š°ŃŠøŃŃŠ° ŠøŠ³ŃŠ°Šµ Š²Š°Š¶Š½Š° ŃŠ¾Š»Ń Š² ŠæŠ¾Š“Š“ŃŃŠ¶Š°Š½ŠµŃŠ¾ Š½Š° Š¼ŠøŃ Šø ŃŃŠ°Š±ŠøŠ»Š½Š¾ŃŃ.
ŠŠ¾ŃŠ»Š°Š½ŠøŠŗ (Poslanik) – Ambassadeur
Een hoge diplomatieke vertegenwoordiger van een land in een ander land.
ŠŠ¾ŃŠ»Š°Š½ŠøŠŗŃŃ Š½Š° ŠŃŠ»Š³Š°ŃŠøŃ Š² Š”ŠŠ© ŠæŃŠ¾Š²ŠµŠ“Šµ ŃŃŠµŃŠ° Ń ŠæŃŠµŠ·ŠøŠ“ŠµŠ½ŃŠ°.
ŠŠ¾Š½ŃŃŠ» (Konsul) – Consul
Een officiƫle vertegenwoordiger van een land die verantwoordelijk is voor het behartigen van de belangen van zijn landgenoten in het buitenland.
ŠŠ¾Š½ŃŃŠ»ŃŃ ŠæŠ¾Š¼Š¾Š³Š½Š° Š½Š° Š±ŃŠ»Š³Š°ŃŃŠŗŠøŃŠµ Š³ŃŠ°Š¶Š“Š°Š½Šø ŠæŠ¾ Š²ŃŠµŠ¼Šµ Š½Š° ŠŗŃŠøŠ·Š°ŃŠ°.
Beleid en Besluitvorming
ŠŠ¾Š»ŠøŃŠøŠŗŠ° (Politika) – Beleid
Een plan van actie dat is goedgekeurd door een regering of organisatie om bepaalde doelen te bereiken.
ŠŠ¾Š²Š°ŃŠ° ŠæŠ¾Š»ŠøŃŠøŠŗŠ° Š½Š° ŠæŃŠ°Š²ŠøŃŠµŠ»ŃŃŠ²Š¾ŃŠ¾ ŃŠµŠ»Šø Š½Š°Š¼Š°Š»ŃŠ²Š°Š½Šµ Š½Š° Š±ŠµŠ·ŃŠ°Š±Š¾ŃŠøŃŠ°ŃŠ°.
Š ŠµŃŠµŠ½ŠøŠµ (Reshenie) – Besluit
Een formele keuze of oordeel dat is gemaakt na overweging.
ŠŃŠ°Š²ŠøŃŠµŠ»ŃŃŠ²Š¾ŃŠ¾ Š²Š·Šµ ŃŠµŃŠµŠ½ŠøŠµ Š“Š° ŃŠ²ŠµŠ»ŠøŃŠø ŠøŠ½Š²ŠµŃŃŠøŃŠøŠøŃŠµ Š² Š¾Š±ŃŠ°Š·Š¾Š²Š°Š½ŠøŠµŃŠ¾.
ŠŠµŠ±Š°Ń (Debat) – Debat
Een formele discussie over een specifiek onderwerp, vaak in een parlement of andere vergadering.
ŠŠµŠæŃŃŠ°ŃŠøŃŠµ ŠæŃŠ¾Š²ŠµŠ“Š¾Ń
Š° Š“ŃŠ»ŃŠ³ Š“ŠµŠ±Š°Ń Š·Š° Š½Š¾Š²ŠøŃ Š·Š°ŠŗŠ¾Š½Š¾ŠæŃŠ¾ŠµŠŗŃ.
Door deze woordenschat te leren, krijg je een beter inzicht in de politieke en overheidsstructuren van Bulgarije. Dit maakt het niet alleen makkelijker om politieke discussies te volgen, maar ook om actief deel te nemen aan gesprekken over dit belangrijke onderwerp. Veel succes met je studie van de Bulgaarse taal en politiek!