Als je geïnteresseerd bent in het leren van de Bulgaarse taal, dan kunnen idiomatische uitdrukkingen en spreekwoorden een fascinerend inzicht geven in de cultuur en het dagelijks leven van Bulgarije. Net als in het Nederlands, spelen idiomatische uitdrukkingen een belangrijke rol in de Bulgaarse taal. Ze maken communicatie levendiger en expressiever. In dit artikel zullen we enkele veelvoorkomende Bulgaarse idiomatische uitdrukkingen en spreekwoorden verkennen, samen met hun betekenissen en voorbeelden.

Wat zijn idiomatische uitdrukkingen?

Idiomatische uitdrukkingen zijn vaste uitdrukkingen waarvan de betekenis niet letterlijk kan worden afgeleid uit de afzonderlijke woorden waaruit ze bestaan. Ze worden vaak gebruikt om een specifieke situatie of emotie te beschrijven en zijn diep geworteld in de cultuur van een taal.

Veelvoorkomende Bulgaarse idiomatische uitdrukkingen en spreekwoorden

1. Бие на кухо

Бие на кухо (bie na koecho) betekent letterlijk “slaat op een holle plek”. Deze uitdrukking wordt gebruikt om iemand te beschrijven die niet serieus is, of die praat zonder betekenisvolle inhoud.

Той винаги бие на кухо.

2. Да хванеш бика за рогата

Да хванеш бика за рогата (da hvanesh bika za rogata) betekent letterlijk “de stier bij de hoorns pakken”. Deze uitdrukking wordt gebruikt om iemand te beschrijven die een probleem direct aanpakt.

Трябва да хванеш бика за рогата и да решиш проблема.

3. Вълк в овча кожа

Вълк в овча кожа (valk v ovcha kozha) betekent letterlijk “een wolf in schaapskleren”. Deze uitdrukking wordt gebruikt om iemand te beschrijven die zich vriendelijk voordoet, maar slechte bedoelingen heeft.

Той е вълк в овча кожа, не му вярвай.

4. Всяко зло за добро

Всяко зло за добро (vsiako zlo za dobro) betekent letterlijk “elk kwaad voor iets goeds”. Deze uitdrukking wordt gebruikt om te zeggen dat elk nadeel ook een voordeel heeft.

Не се притеснявай, всяко зло за добро.

5. Да се видиш в чудо

Да се видиш в чудо (da se vidish v chudo) betekent letterlijk “jezelf in een wonder zien”. Deze uitdrukking wordt gebruikt om een situatie te beschrijven waarin iemand zeer verrast of verward is.

Когато видях резултатите, се видях в чудо.

6. Гледам като теле в железница

Гледам като теле в железница (gledam kato tele v zhelezitsa) betekent letterlijk “kijken als een kalf naar een trein”. Deze uitdrukking wordt gebruikt om iemand te beschrijven die verbaasd of onwetend naar iets kijkt.

Той гледаше като теле в железница, когато му обясних задачата.

7. Да се хванеш на хорото

Да се хванеш на хорото (da se khvanesh na horoto) betekent letterlijk “zich aansluiten bij de dans”. Deze uitdrukking wordt gebruikt om iemand te beschrijven die meedoet aan iets, vaak zonder echt te weten wat het inhoudt.

Тя се хвана на хорото, без да знае какво я очаква.

8. На всяка манджа мерудия

На всяка манджа мерудия (na vsjaka mandzha merudija) betekent letterlijk “specerijen in elke stoofpot”. Deze uitdrukking wordt gebruikt om iemand te beschrijven die zich overal mee bemoeit.

Той е на всяка манджа мерудия и винаги има мнение.

9. Откривам топлата вода

Откривам топлата вода (otkrivam toplata voda) betekent letterlijk “het warme water herontdekken”. Deze uitdrukking wordt gebruikt om iemand te beschrijven die iets ontdekt wat al lang bekend is.

Не се опитвай да откриваш топлата вода, това вече е известно.

10. Пия като смок

Пия като смок (pija kato smok) betekent letterlijk “drinken als een slang”. Deze uitdrukking wordt gebruikt om iemand te beschrijven die veel drinkt.

Той пие като смок на всяко парти.

11. Сложи си ръка на сърцето

Сложи си ръка на сърцето (slozhi si raka na sartseto) betekent letterlijk “je hand op je hart leggen”. Deze uitdrukking wordt gebruikt om iemand te vragen eerlijk te zijn.

Сложи си ръка на сърцето и ми кажи истината.

12. Хвърлям пясък в очите

Хвърлям пясък в очите (khvurljam pjasak v ochite) betekent letterlijk “zand in iemands ogen gooien”. Deze uitdrukking wordt gebruikt om iemand te beschrijven die anderen probeert te misleiden.

Той хвърля пясък в очите на всички с тези лъжи.

13. Яде ми се като на вълк

Яде ми се като на вълк (jade mi se kato na valk) betekent letterlijk “eten als een wolf”. Deze uitdrukking wordt gebruikt om te zeggen dat iemand erg hongerig is.

Яде ми се като на вълк след цял ден работа.

14. На гол тумбак чифте пищови

На гол тумбак чифте пищови (na gol tumback chifte pishtovi) betekent letterlijk “twee pistolen op een blote buik”. Deze uitdrukking wordt gebruikt om iemand te beschrijven die onnodig pronkt of blufft.

Той винаги ходи на гол тумбак чифте пищови, без да има нужда.

15. Да хвърлиш ръкавица

Да хвърлиш ръкавица (da khvurlish rukavitsa) betekent letterlijk “een handschoen gooien”. Deze uitdrukking wordt gebruikt om iemand uit te dagen.

Той хвърли ръкавица и предизвика съперника си.

16. Да си вдигнеш чукалата

Да си вдигнеш чукалата (da si vdignesh chukalata) betekent letterlijk “je hakken optillen”. Deze uitdrukking wordt gebruikt om te zeggen dat iemand vertrekt.

Време е да си вдигнеш чукалата и да тръгнеш.

17. Кучето лае, керванът си върви

Кучето лае, керванът си върви (kuchieto lae, kervanat si varvi) betekent letterlijk “de hond blaft, de karavaan gaat verder”. Deze uitdrukking wordt gebruikt om te zeggen dat kritiek of obstakels je niet moeten stoppen.

Нека говорят, кучето лае, керванът си върви.

18. Не е риба, не е рак

Не е риба, не е рак (ne e riba, ne e rak) betekent letterlijk “het is geen vis, het is geen kreeft”. Deze uitdrukking wordt gebruikt om iets te beschrijven dat onduidelijk of dubbelzinnig is.

Това решение не е риба, не е рак и не знам какво да правя.

19. С какъвто се събереш, такъв ставаш

С какъвто се събереш, такъв ставаш (s kakavto se suberesh, takuv stava) betekent letterlijk “je wordt zoals degenen met wie je omgaat”. Deze uitdrukking wordt gebruikt om te zeggen dat je wordt beïnvloed door de mensen om je heen.

Внимавай с кого се събираш, с какъвто се събереш, такъв ставаш.

20. Капка по капка – вир

Капка по капка – вир (kapka po kapka – vir) betekent letterlijk “druppel bij druppel – een plas”. Deze uitdrukking wordt gebruikt om te zeggen dat kleine inspanningen uiteindelijk grote resultaten opleveren.

Не се отказвай, капка по капка – вир.

Conclusie

Het leren van idiomatische uitdrukkingen en spreekwoorden kan je helpen om een dieper begrip van de Bulgaarse cultuur en taal te krijgen. Ze voegen kleur en diepte toe aan je taalvaardigheden en maken je communicatie levendiger. Hopelijk heb je genoten van deze selectie en ben je geïnspireerd om meer te leren over deze prachtige taal. Veel succes met je taalstudie!