तागालोग, जिसे फिलिपीनो भी कहा जाता है, फिलीपींस की आधिकारिक भाषाओं में से एक है। यह एक समृद्ध और जीवंत भाषा है जिसमें कई दिलचस्प संख्यात्मक अभिव्यक्तियाँ और गिनती प्रणाली हैं। इस लेख में, हम तागालोग भाषा में संख्यात्मक अभिव्यक्तियों और गिनती को विस्तार से समझेंगे, साथ ही साथ कुछ महत्वपूर्ण शब्दावली के उदाहरण भी देखेंगे।

तागालोग में संख्याएँ

तागालोग में संख्याएँ जानना किसी भी भाषा सीखने वाले के लिए महत्वपूर्ण है। यह दैनिक जीवन की बातचीत में अत्यंत उपयोगी है, जैसे कि वस्तुओं की संख्या बताना, समय बताना, या पैसे का हिसाब करना। आइए हम तागालोग में कुछ मुख्य संख्याएँ और उनके उपयोग देखें।

Isa – एक
Mayroon akong isang libro.

Dalawa – दो
Dalawa ang aking mga kapatid.

Tatlo – तीन
Tatlo ang aking paboritong kulay.

Apat – चार
Apat na tao ang dumating.

Lima – पाँच
Lima ang kanilang mga anak.

Anim – छह
Anim na buwan na siyang buntis.

Pito – सात
Pito ang araw sa isang linggo.

Walo – आठ
Walo ang paborito kong numero.

Siyam – नौ
Siyam na oras na ako naghintay.

Sampu – दस
Sampung taon na silang kasal.

संख्याओं का विशेषण के रूप में प्रयोग

तागालोग में संख्याओं का प्रयोग विशेषण के रूप में भी किया जाता है। ये संख्याएँ संज्ञा के पहले आती हैं और विशेषण की तरह काम करती हैं। आइए कुछ उदाहरण देखें:

Dalawang – दो (विशेषण)
Dalawang aso ang nakita ko.

Tatlong – तीन (विशेषण)
Tatlong mansanas ang nasa mesa.

Apat na – चार (विशेषण)
Apat na kotse ang nakaparada.

Limang – पाँच (विशेषण)
Limang babae ang sumayaw.

तागालोग में समय और तारीख

समय और तारीख के अभिव्यक्ति के लिए तागालोग में संख्याओं का प्रयोग आमतौर पर अंग्रेजी के साथ मिलकर किया जाता है। आइए कुछ मुख्य शब्दावली और उनके उदाहरण देखें:

Oras – समय
Anong oras na?

Minuto – मिनट
Limang minuto na lang.

Araw – दिन
Anong araw ngayon?

Buwan – महीना
Ilang buwan na ang nakalipas?

Taon – साल
Ilang taon ka na?

विशेष तिथियाँ

तागालोग में विशेष तिथियाँ बताते समय, महीने के नाम और संख्या का प्रयोग किया जाता है। महीने के नाम अक्सर अंग्रेजी से लिए गए हैं, लेकिन तागालोग में उनके अनुकूलित रूप हो सकते हैं।

Enero – जनवरी
Ipinanganak ako noong Enero.

Pebrero – फरवरी
Pebrero ang buwan ng mga puso.

Marso – मार्च
Marso ang simula ng tag-init.

Abril – अप्रैल
Abril ang buwan ng aking kaarawan.

Mayo – मई
Mayo ang buwan ng mga bulaklak.

Hunyo – जून
Hunyo ang simula ng tag-ulan.

Hulyo – जुलाई
Hulyo ang buwan ng kalayaan.

Agosto – अगस्त
Agosto ang buwan ng mga wika.

Setyembre – सितंबर
Setyembre ang simula ng taglagas.

Oktubre – अक्टूबर
Oktubre ang buwan ng mga multo.

Nobyembre – नवंबर
Nobyembre ang buwan ng mga patay.

Disyembre – दिसंबर
Disyembre ang buwan ng Pasko.

संख्यात्मक गिनती के विशेष उपयोग

तागालोग में संख्याओं का उपयोग विभिन्न संदर्भों में होता है, जैसे कि पैसे की गिनती, उम्र बताना, और मात्रा बताना। आइए कुछ मुख्य शब्दावली और उनके उदाहरण देखें:

Isang daan – सौ
Isang daan ang halaga nito.

Libo – हजार
Libo-libong tao ang dumalo.

Milyon – मिलियन
Milyon ang kanyang kinita.

Bilyon – बिलियन
Bilyon ang populasyon ng mundo.

Edad – उम्र
Anong edad ka na?

Taon – साल
Ilang taon ka na?

Buwan – महीना
Ilang buwan na ang sanggol?

संपूर्ण संख्या और भिन्न

तागालोग में संख्याएँ केवल पूरी संख्याओं तक सीमित नहीं हैं। भिन्न और दशमलव संख्याएँ भी महत्वपूर्ण हैं। यहाँ कुछ महत्वपूर्ण शब्दावली और उनके उदाहरण दिए गए हैं:

Kalahati – आधा
Kalahati ng cake ay naubos na.

Tatlong-kapat – तीन-चौथाई
Tatlong-kapat ng tubig ang natira.

Isa’t kalahati – डेढ़
Isa’t kalahating oras ang biyahe.

Isa’t tatlong-kapat – सवा तीन
Isa’t tatlong-kapat na kilo ng bigas ang binili ko.

संख्याएँ और पैसे

पैसे की गिनती तागालोग में भी एक महत्वपूर्ण पहलू है। आइए कुछ मुख्य शब्दावली देखें जो पैसे की गिनती में उपयोग होती हैं:

Piso – फिलीपीनी मुद्रा (पेसो)
Magkano ang isang kilo ng bigas? Limang piso.

Sentimo – सेंट
Wala akong sentimo.

Libo – हजार
Limang libo ang aking suweldo.

Milyon – मिलियन
Milyong piso ang kanilang donasyon.

संख्यात्मक अभिव्यक्तियाँ और सामान्य वाक्यांश

तागालोग में संख्याओं का उपयोग कई सामान्य वाक्यांशों में भी होता है। यहाँ कुछ मुख्य शब्दावली और उनके उदाहरण दिए गए हैं:

Kaunti – थोड़ा
Kaunti lang ang natira.

Marami – बहुत
Marami ang dumating sa party.

Higit – अधिक
Higit sa lima ang aking kaibigan.

Kulang – कम
Kulang pa ang bayad mo.

Bahagdan – प्रतिशत
Limampung bahagdan ang discount.

Isa pa – एक और
Isa pa nga, pakiusap.

Dalawa pa – दो और
Dalawa pa ang kailangan ko.

Pangatlo – तीसरा
Siya ang pangatlong anak.

Pang-apat – चौथा
Pang-apat na beses ko na ito.

तागालोग में संख्यात्मक अभिव्यक्तियाँ और गिनती प्रणाली को समझना न केवल भाषा के ज्ञान को बढ़ाता है, बल्कि यह दैनिक जीवन में भी अत्यंत उपयोगी है। इस लेख में हमने तागालोग में संख्याओं के विभिन्न उपयोगों और संबंधित शब्दावली का विस्तृत विवरण दिया है। आशा है कि यह जानकारी आपके तागालोग भाषा सीखने के सफर में सहायक सिद्ध होगी।