मराठी भाषा शिकणाऱ्यांसाठी शब्दसंपत्तीचा विस्तार आणि त्यांच्या अर्थाच्या विविधतेचा अभ्यास महत्त्वाचा आहे. आज आपण दोन महत्त्वपूर्ण शब्दांचा – अपरिमित आणि कमी – अभ्यास करू. हे दोन शब्द अर्थाच्या दृष्टीने एकमेकांच्या विरुद्ध आहेत, त्यामुळे त्यांचे योग्य वापर समजून घेणे गरजेचे आहे.

अपरिमित (aprimit)

अपरिमित म्हणजे “अमर्यादित” किंवा “अनंत”. हा शब्द अशा गोष्टींना सूचित करतो ज्यांना मर्यादा नाहीत.

समुद्राचे पाणी अपरिमित आहे.

अपरिमित या शब्दाचा वापर विविध संदर्भात होऊ शकतो. उदाहरणार्थ, ज्ञान, प्रेम, ऊर्जा, किंवा एखाद्या वस्त्राचे विस्तार यांना “अपरिमित” असे म्हटले जाऊ शकते.

त्याचे ज्ञान अपरिमित आहे.

कमी (kami)

कमी म्हणजे “मर्यादित” किंवा “मर्यादा असलेले”. हा शब्द अशा गोष्टींना सूचित करतो ज्यांना मर्यादा आहेत किंवा ज्या कमी प्रमाणात आहेत.

त्याच्याकडे पैसे कमी आहेत.

कमी या शब्दाचा वापर त्या गोष्टींसाठी होतो ज्या प्रमाणात कमी किंवा मर्यादित आहेत. उदाहरणार्थ, वेळ, साधने, साधनसंपत्ती, किंवा एखाद्या गोष्टीची उपलब्धता यांना “कमी” असे म्हटले जाते.

या कामासाठी वेळ कमी आहे.

अपरिमित आणि कमी यांचा तुलनात्मक अभ्यास

शब्दांचा अर्थ लक्षात घेतल्यास, अपरिमित आणि कमी हे शब्द एकमेकांच्या विरुद्ध आहेत. अपरिमित म्हणजे ज्याला अंत नाही, तर कमी म्हणजे ज्याला मर्यादा आहेत. या दोन्ही शब्दांचा वापर योग्य संदर्भात करणे महत्त्वाचे आहे.

अपरिमित शब्दाचा उपयोग आपण अशा गोष्टींसाठी करतो ज्या अनंत आहेत:

त्याचे प्रेम अपरिमित आहे.

तर कमी शब्दाचा उपयोग आपण अशा गोष्टींसाठी करतो ज्या मर्यादित आहेत:

त्याच्या यशाचे प्रमाण कमी आहे.

अपरिमित आणि कमी यांचा वापर कसा करावा?

हे दोन शब्द वापरताना त्यांचे योग्य व अचूक उपयोग कसे करायचे हे समजणे महत्त्वाचे आहे. उदाहरणार्थ, जेव्हा आपण एखादी गोष्ट वर्णन करतो जी अनंत आहे, तेव्हा आपल्याला अपरिमित हा शब्द वापरावा लागतो.

तिचे धैर्य अपरिमित आहे.

आणि जेव्हा आपण एखादी गोष्ट वर्णन करतो जी मर्यादित आहे, तेव्हा कमी हा शब्द वापरावा लागतो.

त्याच्या ज्ञानाचे प्रमाण कमी आहे.

शब्दसंपत्ती वाढवण्यासाठी काही उपयुक्त टिप्स

पुस्तके वाचा – विविध प्रकारची पुस्तके वाचल्याने नवीन शब्द शिकायला मिळतात.

शब्दसंपत्ती वाढवण्यासाठी रोज एक नवा शब्द शिकण्याचा प्रयत्न करा.

लेखन करा – नियमित लेखन केल्याने शब्द वापर आणि त्यांचा अर्थ समजायला मदत होते.

दररोज डायरी लिहिण्याची सवय लावा.

व्याकरणाचा अभ्यास करा – व्याकरणाचे नियम समजून घेतल्याने शब्दांचा योग्य वापर करता येतो.

व्याकरणाच्या नियमांचे पालन करा.

शब्दकोशाचा वापर – शब्दकोश वापरून नवीन शब्दांचे अर्थ आणि त्यांचे उपयोग समजून घ्या.

शब्दकोशात नवीन शब्द शोधा आणि त्यांचा अर्थ समजून घ्या.

ह्या टिप्सचे पालन केल्यास तुमची शब्दसंपत्ती निश्चितच वाढेल आणि तुम्हाला अपरिमित आणि कमी सारख्या शब्दांचा योग्य आणि प्रभावी वापर करता येईल.

अशा प्रकारे, मराठी भाषा शिकताना या दोन महत्त्वपूर्ण शब्दांचा अभ्यास करणे आणि त्यांचा योग्य वापर समजून घेणे अत्यंत आवश्यक आहे. हे केल्यास तुमच्या भाषेच्या ज्ञानात निश्चितच वाढ होईल.