कन्नड़ भाषा, जिसे कर्नाटक राज्य में बड़े पैमाने पर बोला जाता है, में संख्याओं और गिनती के शब्दों का महत्वपूर्ण स्थान है। कन्नड़ भाषा सीखने वालों के लिए संख्याओं का सही ज्ञान होना आवश्यक है। इस लेख में, हम कन्नड़ में संख्यात्मक और गिनती के शब्दों के बारे में विस्तार से चर्चा करेंगे।

कन्नड़ में मूल संख्याएँ (Cardinal Numbers)

ಒಂದು (Ondu) – एक
ಅವನಿಗೆ ಒಂದು ಪುಸ್ತಕ ಇದೆ।

ಎರಡು (Eradu) – दो
ನಾನು ಎರಡು ಕೇಕುಗಳನ್ನು ತಿಂದೆನು।

ಮೂರು (Mūru) – तीन
ಅವರು ಮೂವರು ಮಕ್ಕಳು ಇದ್ದಾರೆ।

ನಾಲ್ಕು (Nālku) – चार
ನಾನು ನಾಲ್ಕು ಮಾವುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಿದ್ದೇನೆ।

ಐದು (Aidu) – पाँच
ಅವಳು ಐದು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಇಲ್ಲಿದ್ದಳು।

ಆರು (Āru) – छह
ಅವರು ಆರು ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು।

ಏಳು (Ēḷu) – सात
ನಾನು ಏಳು ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಓದಿದ್ದೇನೆ।

ಎಂಟು (Ēṇṭu) – आठ
ಅವರು ಎಂಟು ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ನಿದ್ರೆ ಮಾಡಿದರು।

ಒಂಬತ್ತು (Ombattu) – नौ
ಅವನು ಒಂಬತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ವಯಸ್ಸು ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ।

ಹತ್ತು (Hattu) – दस
ನಮ್ಮ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಹತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಇದ್ದಾರೆ।

कन्नड़ में गिनती के शब्द (Ordinal Numbers)

ಮೊದಲ (Modala) – पहला
ಅವನು ಮೊದಲ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡನು।

ಎರಡನೆ (Eradane) – दूसरा
ಅವಳು ಎರಡನೆ ಬಾರಿಗೆ ಬಂದಳು।

ಮೂರನೆ (Mūranē) – तीसरा
ನಾನು ಮೂರನೆ ಪಾಠವನ್ನು ಓದುತ್ತಿದ್ದೇನೆ।

ನಾಲ್ಕನೆ (Nālkanē) – चौथा
ಅವನು ನಾಲ್ಕನೆ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಇದ್ದಾನೆ।

ಐದನೆ (Aidane) – पाँचवाँ
ಅವಳು ಐದನೆ ದಿನ ಬಂದಳು।

ಆರನೆ (Ārane) – छठा
ನಾನು ಆರನೆ ಬಾರಿ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ।

ಏಳನೆ (Ēḷanē) – सातवाँ
ಅವರು ಏಳನೆ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಇದ್ದರು।

ಎಂಟನೆ (Ēṇṭanē) – आठवाँ
ಅವನು ಎಂಟನೆ ಬಾರಿ ಗೆದ್ದನು।

ಒಂಬತ್ತನೆ (Ombattanē) – नौवाँ
ಅವಳು ಒಂಬತ್ತನೆ ತರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಇದ್ದಳು।

ಹತ್ತನೆ (Hattanē) – दसवाँ
ನಾವು ಹತ್ತನೆ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ।

संख्याओं के विशेष उपयोग

कन्नड़ में संख्याओं का उपयोग केवल गणना में ही नहीं, बल्कि समय, तिथि, उम्र और कई अन्य संदर्भों में भी होता है। उदाहरण के लिए:

ಗಂಟೆ (Gaṇṭe) – घंटा
ಅವನು ಮೂರು ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ಓದಿದನು।

ದಿನ (Dina) – दिन
ನಾವು ಐದು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಯಾತ್ರೆ ಮಾಡಿದ್ದೇವೆ।

ವರ್ಷ (Varṣa) – वर्ष
ಅವನು ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಹುಟ್ಟಿದನು।

ತಿಂಗಳು (Tiṅgaḷu) – महीना
ನಾವು ಆರು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದೇವೆ।

ತಾರೆಖೆ (Tārekhe) – तिथि
ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಆರು ತಾರೆಖೆಗೆ ನಡೆಯಲಿದೆ।

विशेष संख्यात्मक शब्द

कभी-कभी, विशेष संदर्भों में संख्याएँ विशेष शब्दों के साथ मिलकर नए शब्द बनाती हैं। जैसे:

ಶತಮಾನದ (Śatamanada) – सदी का
ಅವರು ಇಪ್ಪತ್ತನೇ ಶತಮಾನದ ಕವಿಗಳು।

ಸಪ್ತಾಹ (Saptāha) – सप्ताह
ನಾವು ಒಂದು ಸಪ್ತಾಹದ ಕಾಲ ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡಿದ್ದೇವೆ।

ದಶಕ (Daśaka) – दशक
ಅವನು ಈ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಮೂರು ದಶಕಗಳಿಂದ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾನೆ।

इस प्रकार, कन्नड़ भाषा में संख्याओं और गिनती के शब्दों का सही ज्ञान होना बेहद महत्वपूर्ण है। यह न केवल भाषा के व्याकरण को समझने में मदद करता है, बल्कि संवाद को भी सटीक और प्रभावी बनाता है। कन्नड़ भाषा सीखते समय, इन संख्यात्मक शब्दों का अभ्यास करना और उनका सही उपयोग करना जरूरी है। इससे न केवल आपकी भाषा पर पकड़ मजबूत होगी, बल्कि आप स्थानीय लोगों के साथ बेहतर संवाद स्थापित कर पाएंगे।

कन्नड़ भाषा में संख्याएँ और गिनती के शब्द आपके भाषा ज्ञान को समृद्ध करेंगे और आपको कर्नाटक की संस्कृति और परंपराओं को गहराई से समझने में मदद करेंगे। नियमित अभ्यास और उपयोग से, आप इन शब्दों को आसानी से अपनी रोजमर्रा की बातचीत में शामिल कर सकते हैं।