Aprender un nuevo idioma siempre viene con sus propios desafíos, y uno de los aspectos más interesantes de aprender armenio es la riqueza de sus verbos. Hoy vamos a explorar dos verbos muy importantes: Վառել (*varrel*) y Հանգցնել (*hangtsnel*), que se traducen respectivamente como «encender» y «apagar» en español.
Վառել – Encender
El verbo **Վառել** (*varrel*) se utiliza para describir la acción de encender algo, ya sea una luz, una vela o un fuego. Es un verbo muy común y útil en el idioma armenio.
Վառել (*varrel*): Encender algo, como una luz o un fuego.
Ես ուզում եմ մոմը վառել:
Conjugación y uso
La conjugación de **Վառել** sigue la estructura básica de los verbos armenios. Aquí hay algunos ejemplos de cómo se puede utilizar en diferentes tiempos verbales:
**Presente**
Ես վառում եմ (*Yes varrum em*): Yo enciendo
Ես ամեն օր լույսը վառում եմ:
**Pasado**
Ես վառեցի (*Yes varretsi*): Yo encendí
Ես երեկ կրակը վառեցի:
**Futuro**
Ես կվառեմ (*Yes kvarrem*): Yo encenderé
Ես վաղը լամպը կվառեմ:
Variaciones y expresiones comunes
Hay varias expresiones y frases hechas que incluyen **Վառել**. Algunas de las más comunes son:
**Վառել լույսը** (*varrel luysə*): Encender la luz
Խնդրում եմ լույսը վառել:
**Վառել կրակը** (*varrel krakə*): Encender el fuego
Նա փորձում է կրակը վառել:
**Վառել մոմը** (*varrel momə*): Encender la vela
Հավաքույթում մոմերը վառել ենք:
Հանգցնել – Apagar
Por otro lado, **Հանգցնել** (*hangtsnel*) es el verbo que se utiliza para apagar algo, como una luz, un fuego o una vela. Este verbo es igualmente esencial y muy usado en el día a día.
Հանգցնել (*hangtsnel*): Apagar algo, como una luz o un fuego.
Խնդրում եմ լույսը հանգցնել:
Conjugación y uso
La conjugación de **Հանգցնել** también sigue una estructura similar a la de otros verbos armenios. Aquí hay algunos ejemplos en diferentes tiempos verbales:
**Presente**
Ես հանգցնում եմ (*Yes hangtsnum em*): Yo apago
Ես ամեն օր լույսը հանգցնում եմ:
**Pasado**
Ես հանգցրեցի (*Yes hangtsretsi*): Yo apagué
Ես երեկ կրակը հանգցրեցի:
**Futuro**
Ես կհանգցնեմ (*Yes khangtsnem*): Yo apagaré
Ես վաղը լամպը կհանգցնեմ:
Variaciones y expresiones comunes
Hay muchas expresiones y frases hechas que incluyen **Հանգցնել**. Aquí hay algunas de las más comunes:
**Հանգցնել լույսը** (*hangtsnel luysə*): Apagar la luz
Խնդրում եմ լույսը հանգցնել:
**Հանգցնել կրակը** (*hangtsnel krakə*): Apagar el fuego
Նա փորձում է կրակը հանգցնել:
**Հանգցնել մոմը** (*hangtsnel momə*): Apagar la vela
Հավաքույթում մոմերը հանգցրել ենք:
Comparaciones y diferencias
A pesar de que **Վառել** y **Հանգցնել** se utilizan en contextos similares, su uso adecuado depende del contexto específico de la acción de encender o apagar algo. Aquí hay algunos puntos clave para recordar:
Contexto de uso
**Վառել**
– Se utiliza principalmente cuando se habla de iniciar algo que requiere una fuente de luz o calor.
– Es común en contextos domésticos y ceremoniales.
– Ejemplo: **Վառել մոմը** (*varrel momə*) – Encender la vela
**Հանգցնել**
– Se utiliza cuando se necesita detener una fuente de luz o calor.
– Es común en contextos de finalización de actividades o eventos.
– Ejemplo: **Հանգցնել կրակը** (*hangtsnel krakə*) – Apagar el fuego
Expresiones figurativas
Ambos verbos también se utilizan en expresiones figurativas para describir emociones o situaciones:
**Վառել**
– **Վառել սիրտը** (*varrel sirtdə*): Encender el corazón (provocar entusiasmo o pasión)
Նրա խոսքերը վառեցին իմ սիրտը:
**Հանգցնել**
– **Հանգցնել հույսը** (*hangtsnel huysə*): Apagar la esperanza (provocar desilusión o desesperanza)
Նա իր խոսքերով հանգցրեց իմ հույսը:
Práctica y ejercicios
Para asegurarte de que comprendes bien el uso de estos verbos, aquí tienes algunos ejercicios prácticos:
Ejercicio 1: Completar las frases
Completa las siguientes frases utilizando **Վառել** o **Հանգցնել** en la forma correcta:
1. Ես ուզում եմ մոմը __________:
2. Խնդրում եմ լույսը __________:
3. Նա երեկ կրակը __________:
4. Մենք պետք է վաղը լամպը __________:
Ejercicio 2: Traducción
Traduce las siguientes frases al armenio utilizando **Վառել** o **Հանգցնել**:
1. Voy a encender la luz.
2. Apaga la vela, por favor.
3. Encendieron el fuego en la fogata.
4. Ella apagó la lámpara antes de dormir.
Respuestas
**Ejercicio 1**
1. վառել (*varrel*)
2. հանգցնել (*hangtsnel*)
3. հանգցրել (*hangtsretsi*)
4. հանգցնել (*hangtsnel*)
**Ejercicio 2**
1. Ես լույսը կվառեմ:
2. Խնդրում եմ մոմը հանգցնել:
3. Նրանք վառեցին կրակը կրակապոչում:
4. Նա հանգցրեց լամպը քնելուց առաջ:
En conclusión, **Վառել** y **Հանգցնել** son dos verbos esenciales que te ayudarán a comunicarte de manera efectiva en armenio, especialmente en situaciones diarias. Practica su uso y pronto te sentirás más cómodo incorporándolos en tu vocabulario. ¡Buena suerte con tu aprendizaje del armenio!
